HABER MRK - Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına bağlı GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsünce 2011 yılında yürütülen mobil güneş pili destekli damlama sulama sistemleri Ar-Ge projesi devrim sayılacak bir sonuca ulaştı. Türkiye`nin en fazla güneş alan bölgesi Güneydoğu Anadolu Bölgesinin güneşini tarımsal sulama amaçlı kullanacak mobil pil üretildi.

Tübitak tarafından desteklenen ve Bakanlık Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsünce geliştirilen proje; alternatif bir enerji kaynağı olan güneş enerjisinin verimli ve etkin olarak hemen kullanılabileceği "güneş enerjisi ile tarımda sulama sistemleri" konusunu kapsamakta.

Tarımda toplam giderlerin önemli bir bölümünü oluşturan sulamada enerji giderlerini azaltacak proje; sulamaya dönük olarak diğer enerji kaynaklarına bağlı aksaklıkları da önleyerek elektrik kesintileri, arıza masrafları, yeni kurulum maliyetleri gibi giderleri ortadan kaldıracak.
Araştırma sonucu elde edilen sonuçlara göre, sistemin teknik ve ekonomik yönden önemli avantajlara sahip. Geliştirilen teknoloji ile tarımsal sulamadaki mazot, elektrik gibi enerji girdilerinin maliyetleri önemli ölçüde azaltıyor. Hâlihazırda elde edilen araştırma verilerine göre elektrik şebekesinin su kaynağından 1 km`den daha uzakta olması durumunda bu sistem kendini ilk senede amorti ediyor.

Mobil (taşınabilir) Güneş Pili prototip sulama makinası damlama sulama sistemi ile kullanıldığında; ürünün cinsine ve mevsimine göre 400 da alanı sulayabiliyor. Mobil güneş pili sulama makinası örnek bir model olup güneş pili ve pompa kapasitesi artırılarak daha fazla alanların sulanmasında da kullanılması planlanıyor. İmal edilen prototip makine tüm gerekli enerjiyi kendisi üretmekte, saatte 70 ton su atma kapasitesiyle maksimum 170 metreden su çekebiliyor.

Dünyada ve Türkiye`de Bir İlk

İmal edilen makine, ulusal ve uluslararası literatürlerde mobil özelliği ve uygulamaya dönük olarak bir ilk. Bu prototip makinenin diğer güneş pillerinden ve panellerinden farkı mobil özelliğiyle farklı su kaynaklarına taşınabiliyor ve kendi ürettiği elektrikle güneşi gün boyu otomatik takip edebiliyor olması. Sistem ışınım şiddetinin yeterli olduğu bulutlu havalarda dahi çalışabiliyor.

Yapılan araştırmalara göre yeryüzüne bir yılda düşen güneş ışınım enerjisi, yeryüzünde şimdiye kadar belirlenmiş olan fosil yakıt haznelerinin yaklaşık 150 katı. Güneş enerjisi konusunda çok iyi bir konumda bulunan Türkiye`nin ortalama yıllık toplam güneşlenme süresi 2640 saat, günlük toplam 7,2 saat.
GAP Bölgesi gibi Akdeniz Bölgesi, İç Anadolu Bölgesi ve Ege Bölgesinin güneşlenme süreleri de dikkate alındığında, küresel ısınmadan dolayı oluşacak su ve sulama sıkıntılarına da önlem olması açısından çevreye duyarlı ve maliyeti düşürecek bu sistemlerin yaygınlaştırılması planlanıyor.

Sistemin yaygınlaştırılmasıyla mobil güneş pili destekli sistemlerin, kuru tarım yapılan ve elektrik şebekesinin olmadığı yerlerde özellikle gölet ve kanal kenarlarındaki arazilerde damlama sulama gibi kapalı sulama sistemlerine entegre edilerek kırsal alanda enerji transferi ve sulama ihtiyacı rahatlıkla karşılanabilecek. (İLKHA)