MUHSİN ŞENOL-DOĞRUHABER

Bir poşet gündemidir aldı başını gidiyor. Çevreyi korumak gibi ulvi bir meselenin ardında sermayeyi koruyan bir gerçek var. 1 Ocak itibarıyla ücretli olan poşetlerden alınan 25 kuruşluk tutarın 15 kuruşu “Geri Kazanım Katılım Payı” olarak alınıyor. Kalan 10 kuruşluk tutar ise esnafı iş yapamaz duruma getiren zincir market ve mağazaların poşet masrafı için alınıyor. Yani reklam için bastırılan poşetlerin parası da vatandaştan alınıyor. Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan TESK Başkanı Bendevi Palandöken ise ücretli poşet uygulamasının istismar edildiğini belirterek reklamlı poşetlerin ücretsiz olması gerektiğini ifade etti.

KANUN YÜRÜRLÜĞE GİRDİKTEN 1 HAFTA SONRA DÜZENLEME YAPILIYOR

“Çevre Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” teklifi 29 Kasım 2018`de TBMM`den geçerek yasalaştı. Yasa kapsamında 1 Ocak 2019`dan itibaren market, mağaza ve bakkalda verilen poşetlerin parayla satılacağı duyuruldu. Çevreyi korumak adına önemli bulunan kanunla birlikte son bir haftadır Türkiye poşet gündemine girdi. Türk Eczacılar Birliği poşet hakkında açıklama yaparak eczanelerin bu yasadan muaf tutulması gerektiğini belirterek sağlık sorunları oluşabileceği riskine dikkat çekti. Eczacılar Birliğinin bu açıklamalısından sonra Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum kameralar karşısına geçerek eczacıların muaf tutulabileceği sinyalini verdi. Bakan Kurum, ayrıca önümüzdeki hafta buna ilişkin usul ve esasları yayınlayacaklarını da sözlerine ekledi. Kanun yürürlüğe girdikten bir hafta sonra yeni bir düzenleme yapılaması kanunun daha önce iyi ve etraflıca düşünülmeden hazırlandığını gösteriyor.

ÇEVREYİ KORUMAK VATANDAŞIN OMUZLARINDA

Yasayla birlikte birçok tartışmada Türkiye`nin gündemini meşgul etmeye başladı. Vatandaşların rahatsız olduğu konuların başında poşetlerden alınan ücretin içerisinde daha önce işletmelere ait olan poşet masrafının müşterilerden karşılanması oluyor. Yasadan önce poşet maliyeti gibi bir yükleri olan işletmeler artık bu yükü de vatandaşın sırtına yüklemiş oldular. Doların yükselmesiyle yaptıkları fahiş zamlarla vatandaşın tepkisini çeken zincir marketler şimdi de poşet masrafından kurtulmuş oldu. Her köşe başında bin bir ürün yelpazesiyle kural tanımaksızın, vahşi kapitalizmin en büyük örneğini sergileyerek esnafın belini kıran zincir marketler kârlarına kâr katacağı ifade ediliyor. Çevreyi korumaktan rahatsız olmayan ve yasayı destekleyen millet ise çevreyi korumak gibi ulvi bir görevde zincir marketlerinde üzerlerine düşen görevi yapmasını bekliyor.

DIŞARIDAN ‘POŞET GETİRMEK YASAK` UYGULAMASI

Zincir marketlerin kasalarında yaşanan diğer bir sıkıntı ise parayla satılan poşetlerin üzerinde marketlerin reklamları olması. Bu konuda birçok vatandaş tepkisini ortaya koyarak markete evindeki poşetlerle veya el arabasıyla gelmeyi tercih ediyor. Bu tutuma karşı tedbir alan bazı marketler ise giriş kapılarına “Dışarıdan poşet ve pazar arabasıyla girmek yasaktır” uyarısını yapıştırarak müşterileri reklamlı poşetleri almak zorunda bırakıyor. Maksadın çevreyi korumak olduğu yasadan böyle bir sonuç çıkması ise vatandaşın tepkisini çekiyor.

Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken

 “POŞET UYGULAMASINDA AMAÇ DOĞAYI KORUMAKTAN ÇIKTI”

Ücretli poşet uygulamasında amacın doğayı korumaktan çıktığını belirten Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, “Çevre kirliliğinin önüne geçmek için başlatılan ücretli poşet uygulaması bazı kesimler tarafından yanlış anlaşıldı. Türkiye`de 10 binlerce mağazası olan zincir marketler ve AVM`ler ücretli sattıkları poşetlerin üstüne logolarını ve satış sloganlarını basıyor. Reklam içeren bu bez torbaları bazı zincir marketler 50 TL ve üstü alışverişte 3.95 TL yerine 1 TL`ye, bazıları ise 60 TL ve üzeri alışverişte 4.50 TL yerine 1 TL`ye satıyor. Burada poşetler işletmelerin reklamına alet edilirken vatandaşlar ise para vererek satın aldığı poşetlerle marketlerin reklamını yapmak istemiyor. Eğer marketler sattıkları poşetlerle reklam yapacaksa bunlardan ücret talep edemez” şeklinde konuştu.

“ÜCRETLİ POŞETLERE STANDART GETİRİLMELİ”

Vatandaşların reklam içeren poşetlere para vermek istememekte haklı olduğunu ve reklam yapılan tüm bez torbaların da ücretsiz olması gerektiğini kaydeden Palandöken, “Eğer amaç gerçekten doğayı korumaksa marketlerde naylon poşetlerin yanında bez torbalar ve file çantalar alternatif olarak müşterilere sunulmalı. En önemlisi ücretli poşetlerin yanında doğa dostu file ve bez torba da konulmalı ve bunların fiyatları da belirlenmeli” diye konuştu.

VATANDAŞLAR ÇEVREYİ KORUMAKTAN RAHATSIZ DEĞİL

Vatandaş parayla satılan poşetlerin üzerinde reklam olmamasını istiyor. 25 kuruşa satılan poşetin 10 kuruşluk maliyet ve verginin kendilerine yüklenmesi yerine daha önce olduğu gibi işletmelerin karşılaması gerektiğini düşünüyor. Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum`un önümüzdeki hafta açıklanacak dediği düzenlemede vatandaşların tepkilerinin de dikkate alınması yaşanan tartışmaları büyük ölçüde sonlandıracağı düşünülüyor. Vatandaşlar çevreyi korumaktan rahatsız değil, bu yasayla birlikte sermayenin korunmasından rahatsız oluyor.