"Kömür satışları her geçen gün düşüyor"

Kış mevsiminin başlaması ve havaların da soğumaya başlamasıyla odun ve kömür depolarına özellikle evlerine doğal gaz gelmemiş olan vatandaşlar uğruyor. Gaziantep'teki Mahrukatçılar Sitesi'nde odun ve kömür satışı yapan esnafların satışları yarı yarıya düştü.

Gaziantep'te artan doğal gaz kullanımının şehirdeki mahrukatçıları olumsuz etkilediğini ve esnafın her geçen gün zarar ettiğini belirten Gaziantep Mahrukatçılar Odası Başkanı Müslüm Keklik, vatandaşların büyük bir bölümünün doğal gaza geçtiği için kömür satışlarında düşüş yaşandığını belirtti.

Doğal gazın yaygınlaşmasıyla odun ve kömür satışlarında geçen yıllara oranla yüzde 50-60 oranında bir azalma yaşandığını belirten Keklik, doğal gazın bu durumda en büyük etken olduğunu söyledi.

Dolardaki yükselişin de Gaziantep'teki kömür fiyatlarını da etkilediğini belirten Keklik, "Bundan iki-üç ay önce dolar 7 bin TL'ye kadar yükseldi. Esnafımız dolar ile kömür alıp TL ile satıyor. Çünkü bir fakire 500 kilo kömürü dolar ile satamayız. O dönem hükümetimize karşı bir art niyetli insanların bir saldırısı vardı. Biz de esnaf olarak üzerimize düşeni yapmaya çalıştık. Fiyatlarımızı makul bir seviyede tutmaya çalıştık. Esnafımıza sürekli doların düşeceğini söyledik. Esnafımıza sağ olsun bu konuda duyarlı oldu ve panik yapmadı. Esnafımız doların 5 TL seviyesinde kalacağı hesabıyla hareket etti. Şu anda zaten dolar dediğimiz seviyelere geldi." dedi.

Kentte doğal gaz kullanımının yaygınlaşmasıyla kömür kullanımının düştüğünü belirten Keklik, şunları söyledi:

"Şehrimizde her geçen gün doğal gaz kullanımı yaygınlaşıyor. Şu an apartmanların yüzde 90'ı doğal gaz kullanıyor. Biz temiz yakıt olarak doğal gaz kullanımını destekliyoruz. Ama kırsal semtlerin doğal gaza geçme şansı yok. Çünkü kırsal kesim mahallelerde vatandaş gecekondu gibi evlerde oturuyor. Halen evinin penceresi ve sıvası olmayanlar var. Bu ev sahibi asgari ücretle çalışıyor. Asgari ücretle çalışan birinin doğal gaza geçmesi mümkün değil. Fakat elit mahallelerde doğal gaz kullanımı arttı."

Devletin dağıtmış olduğu kömüre karşı olmadıklarını, ancak sosyal yardımlaşma kömürlerinin esnafın eliyle dağıtılmasının kömür sektörüne canlılık getireceğini ifade eden Keklik, "Fakir ailelere dağıtılan kömürler esnaf eliyle dağıtılırsa esnafta bir nevi ailesinin nafakasını kazanır. Yanında çalışan kişileri de istihdam eder. Bunun dışında en azından vergisini rahat bir şekilde öder. Devlet fakire bakmalı ama kömürün esnaf eliyle dağılması daha iyi olur. Bu hem esnafın ayakta durmasını sağlar hem de esnafın yanında çalışanların mağduriyetini önlemiş olur." ifadelerini kullandı.

Kışın başında odun ve kömür satışlarında umduğunu bulamayan esnafın zor günler yaşadığını belirten Keklik, "2011 yılında kalite kontrol noktamıza gelen kömür miktarı 480 bin tondu. 2018 yılında kalite kontrol merkezimize gelen kömür miktarı 180 bin ton. Yani 300 bin ton bir azalma var. Bu da kentin doğal gaza geçtiğini gösteriyor. Bunun yanında 100 bin ton da devletin vermiş olduğu kömür var. Yani Gaziantep'te 380 bin ton kömür kullanımı var. Doğal gazın yaygınlaşması ister istemez odun ve kömür satışlarını düşürdü. Doğal gaz her ne kadar kömür satışları düşürdüyse de doğal gazı Gaziantep'te belli bir kesim kullanabiliyor. Belli bir kesimden sonrasını maddi gücü doğal gaz kullanamıyor." şeklinde konuştu.

Kömür fiyatları ile ilgili bilgi veren Keklik, ithal olarak getirilen kömürün ton fiyatı 600 liraya ulaştığını, doların tekrar düşüşe geçmesiyle bin 300 liraya kadar düştüğünü de sözlerine ekledi.

Geçen yıla göre kömür satışlarının yüzde 80 oranında azaldığını belirten esnaf Ali Keleş de doğal gazın bu durumda en büyük etken olduğunu söyledi.

Bu yıl kömür satışları ile ilgili ciddi anlamda sıkıntılar yaşandığını belirten Keleş, "Sıkıntılarımızdan bir tanesi de dolanın artışıdır. Kömür fiyatının geçmiş yıllara oranla yaklaşık olarak yüzde 15-20 civarında artması, dolar bazında da bir artış göstermesidir. Sezon başında doların yüksek olmasından dolayı da tüketici gerçekten kömür alamaz hale geldi. Şu anda satışlarımız düştü. Doların yükselişi bir yandan devletin ciddi anlamda yerli kömürleri fakir ailelere dağıtması bizim sektörümüzü tamamen bitirme noktasına getirdi. Doğal gazın yaygınlaşmasıyla zaten ciddi anlamda satışlarımızda bir düşüş var. Ama Gaziantep'te binaların yüzde 90-95 oranında kömür kullanımı yoktur ve yaklaşık yüzde 5-10 arasında bina kaldı.  Sobalık kömürü de devlet 100 bin ton kömür dağıttı. Maalesef bizi ciddi anlamda sıkıntıya düşürüyor. Keşke bu kömürlerde çevreyi kirletmemiş olsa ama yıllardan beri ciddi anlamda bir emek veriyoruz.  Kalitesi düşük olan kömürlerin ciddi anlamda bize sıkıntı verdiğini söylüyoruz. Bu sıkıntıları aşabilmemiz için yerli kömür üzerinden ve kalitesi düşük olan kömür üzerinden değil de yerli kömüre ödenen bedel kadar vatandaşlara kömürde geçerli olmak kaydıyla bir kart talebinde bulunduk.  Ama maalesef devletimiz yıllardan beri bununla ilgili bir çalışma yapmadı." diye konuştu.

Keleş, "Burada yaklaşık 300 civarında kömürcü esnafı var. Şu an yaklaşık işletme olarak 50-60 esnafa düştük. Herhalde gelecek yıllarda da kesinlikle 30 civarına düşeceğiz. Geçimizi sağlayamıyoruz. Dolar biraz düştü, kömür fiyatları da biraz düşmeye başladı. Bu devirde nakit alımlarda sıkıntı yaşıyoruz. Şu anda tüketici gerçekten zor durumda. Geçmiş yıllarda yaptığım kömür satışının ancak yüzde 20'sini yapabildik. Yüzde 80'lik kesimi nakit olmadığından dolayı daha halen kömürünü alamadı." diye belirtti.

20 yıldan kömür satışı yaptığını aktaran Müslüm Köse ise doğal gaza geçilmesinden dolayı satışlarında genel bir düşüş olduğunu, dolar ile aldıkları ürünü TL ile satmaktan kaynaklı da ciddi zarar ettiklerini söyledi.

Sitede bulunan 300 civarında esnafın yüzde 30'nun iş yerini kapatmak zorunda kaldığını belirten Köse, "Bu sene elbette ki doğal gazın gecekondu kesiminde ve imarlı bölgelerde yaygınlaşmasından dolayı bizim satışlarımız düştü. Biz bu kömürü dolar ile alıyoruz, TL ile satıyoruz. Biz kömürü TL ile alıp TL ile satsak bir mağduriyet de yaşanmayacaktır. Tabi ki ekonomide inişler ve çıkışlar oluyor, bunlar doğaldır. Ülkemizde ekonomideki iniş ve çıkışlar dünyada oluyor.  Bu sene yerli kömür geldi. İthal kömür dolar yüksek olmasından dolayı bin 600 gibi rakamlara çıktı. Ama ithal kömürlerin fiyatını yerli kömürlerimiz biraz aşağıya çekti. Doğal gaz yaygınlaştığından bu yana satışlarımız yüzde 50 civarına düştü ve artık kömürcülükte esnaf olarak biz son demlerimizi, günlerimizi yaşıyoruz. Bir arayış içerisindeyiz." dedi. (İbrahim Koçyiğit-İLKHA)