"Doların yükselmesi triko sektörüne büyük bir zarar verdi"

Yün ve pamuk ipliğinden örülerek dokunmuş kumaş üretilen triko sektörü, döviz kurlarındaki bu aşırı dalgalanma nedeniyle zor günler geçiriyor. Sektörün en önemli malzemelerinden olan ipliğin fiyatının dolara bağlı olduğunu belirten sektör temsilcileri, bir zamanların en gözde sektörünün çok sıkıntılı bir dönemden geçtiğini söyledi.

Kent nüfusunun yaklaşık yüzde 30'nun triko ve yan ürünleriyle geçindiğini belirten sektör temsilcileri, dövizdeki dengesizlik ve kur farkının zararını yıllardır yaşadıklarını, ancak buna rağmen bir önlemin ise alınmadığını ve bu durumunda esnafın zarar etmesine yol açtığını söylediler.

Emperyalist ABD'nin Türkiye'ye karşı aldığı yaptırım kararının ardından doların yükselmesinin en çok tekstil sektörünü olumsuz etkilediğini belirten Hasan Çomak, tekstil sektörünün bu sıkıntıyı 6 yıldır yaşadığına dikkat çekti.

"Sermayesi tükenen esnaflarımız var"

Trikonun hammaddesini dolarla alan esnafın ürünlerini TL ile sattığı için zarar ettiğini belirten Çomak, "Hammaddesini dolar ile alıp, daha çok üreticilerimizin TL ile satmış olduğu bir durum söz konusudur. Dolayısıyla en çok mağduriyeti yaşayan esnaflarda bizim tekstil üreticileridir. Yalnız bu durum bu sene mi yaşandı? Hayır. Yaklaşık bir 6 yıldan beridir emeklerin boşa çıktığı bir zaman sürecinden geçiyoruz. Herkes şurada helalinden ailesinin rızkını kazanmak için bir şeyler yapmaya çalışıyor, emek veriyorlar. Ama maalesef şu dolar operasyonundan dolayı da sürekli üreticilerimizin emekleri boşa gidiyor. Şimdi sadece mağdur olan onlar mı? Hayır. Dolar ile hammaddeyi satan esnaflar en iyi ihtimalle ödemesinin gecikmesiyle yaşanan mağduriyetler var. 6 seneden beri sürekli bu darbeyi aldığından dolayı da artık sermayesi tükenen esnaflarımız var." dedi.

"İplikler en yüzde 50 oranında zamlandı"

Çomak, "Haliyle bundan sonraki zararların da karşıya yani dolar alacaklıya yansıtıldığını 5-6 seneden beri görüyoruz. Bu işin hayrı ne üreticilere oldu ne de dolar bazında satış yapanlara oldu. Bu noktada keşke bizim memleketimizde dolar alışverişi olmazsa biz daha çok memnun oluruz. Normal en düşük dediğimiz 20 lira seviyesinde olan iplikler en az yüzde 50 zamlandı. Yani bu durumda da üreticiler zor durumda kaldı. Esnaf bu parayı eğer bu karla tahsil ederlerse bırakın kar etmeyi ipliğin parasını bile çıkaramazlar." ifadelerini kullandı.

"Esnaf kepenk kapatma ile karşı karşıya kalıyor"

Esnaf olarak çok zorlu bir süreçten geçtiklerini belirten Miraç Demir de "Esnaf şu an gerçekten de çok zor durumda, böyle devam ederse gerçekten esnaflar şu an kepenk kapatma ile karşı karşıya kalıyor. Yani bu durum bugünün sancısı değil. Piyasa son 4-5 yılın sürurunu yaşıyor. Zaten bugünde bu süreçte artık patlak verdi. 5 senedir esnafın cebindekini bir şekilde alıyorlar. Esnaf şu an için zor durumdadır. Kimse çalışmayı düşünmüyor. Biz geceleri yatıyoruz, sabahları borçlu kalkıyoruz. Buda esnaf için çok zor bir süreç. Nasıl olacak bizde bilmiyoruz? Şu anda zaten ülke üzerine bir algı operasyonu yapılıyor, büyük oyunlar oynanıyor. Biz esnaf olarak elimizden geldiğince üzerimize düşen acizane ne ise buna varız. Fakat bizde yok olma ile karşı karşıyayız." şeklinde konuştu.

"Dolar ile alıp TL ile satmak bizi çok zor duruma düşürüyor"

Trikonun hammaddesi olan ipliği dolar ile alıp, ürünlerini ise TL ile satmalarının kendilerini çok zor bir duruma düşürdüğünü belirten Demir, şunları söyledi:

"Esnaflar, ipliğini tedarik edemiyor. Böyle devam ederse atölyeler üçe mal edip, ikiye vermek zorunda kalıyoruz. Bu şartlarda kimse çalışmayı da düşünmüyor. Böyle ne ihracat ne de ithalat olur. Bu süreç hepimize yansıyacak. Dünyanın hiçbir yerinde böyle bir satış, politika, ticaret yok. Dolar ile alıp TL ile satmak gerçekten bizi çok zor duruma düşürüyor ve insan çalıştığı halde yokluğu yaşar mı? Bu esnaf yaşıyor. Tekstil sektöründe bu böyle ve başka hiçbir yerde böyle bir ticaret yok. Yani sıkıntı var. Fakat buda böyle devam ederse ne yapacağımızı bilmiyoruz. Yetkililerden çıkıp bir açıklama yapanda yoktur. Kangren olan bir yara var. Ama 'Bunun neresini kesip atalım diyen' yok. Esnaf olarak en azından ne ile karşılaşacağımızı bilsek ona göre tedbir alırız.  Şu an bizim öyle bir tedbir alacak şansımız da yok."

"Biz dolarla çalışmak istemiyoruz"

Esnaf olarak döviz ile alışveriş yapmak istemediklerini belirten Salih Aslan da "Esnaf olarak ipimiz şu an dolara bağlıdır. Yani dolarla alışveriş yaptığımız için TL'ye fiyat biçemiyoruz. Günden güne de dolar yükseldikçe bizde mecbur fiyat olarak maliyet yükseliyor. Biz ürettiğimiz ürününün yerini tekrardan dolduramıyoruz. Önceden bin adet triko yaptığımızda, şu anda bin adet yerine 500 âdete düşürdük. Çünkü maliyeti yükseldi. Doların düşmesini bekliyoruz. Yani bir umudumuz var. Zaten şu an bekleme içerisindeyiz. Devlet tarafından açıklamalar yapılıyor. Umarım bu durumu atlatacağız. Şu an atölyeler hemen hemen açık ama biz bu haftayı bekliyoruz. Yani bir açıklama yapılacak diye bekliyoruz. Biz bir müdahale edilmesini bekliyoruz. Müdahale yapılırsa umarım iyi olacağını düşünüyoruz. Yapılmasa bile elimizden geldiği kadar dayanmaya çalışacağız. Her hangi bir sıkıntımız var mı? Dolar yönünden var. Umarım TL'ye döneriz. Bizde dolarla çalışmak istemiyoruz. Kendi para birimimiz dururken, yedi elin yabancısının doları ile çalışıyoruz. Çünkü hammadde dolar olarak ihraç ediliyor. Bundan dolayı tek umudumuz TL'ye dönmek." diye konuştu.

"Piyasa dolar yükseldikten sonra hızla bir düşüşe geçti"

Piyasalarda ciddi bir belirsizliğin hâkim olduğunu vurgulayan Sinan Diken de "Bu durum sadece bizim ülkemizi etkiledi. Sıkıntı gittikçe günden güne büyüyor. İşlerimiz hızla durma noktasına geçiyor. Sıkıntı büyümeye devam ediyor. Yetkililerden biz acil bir çözüm istiyoruz. Ama bizde sonuna kadar gideceğiz. Dolar yükseldiğinden dolayı piyasa çökmek üzere, satışlarımız, konfeksiyon durdu. Acil ödemelerimiz var. Krizde günden güne büyüyor. Zaten bu şekilde devam ederse bizim için büyük bir sıkıntı olacak. Geçim zorluğu çekeceğiz. Çünkü piyasa dolar yükseldikten sonra hızla bir düşüşe geçti." diye belirtti. (İbrahim Koçyiğit-İLKHA)