"Yumurtaya bir yılda yüzde 110 zam geldi"

Protein ve besin değeri bakımından önemli bir ürün olan yumurtaya bir yıl içerisinde yüzde 110 civarında zam yapılmasına yumurta üreticileri ve satıcıları tepki gösterdiler.

Batman'da toptan yumurta satıcılığı yapan Ziya Ulhak Yamaç, yumurta fiyatlarındaki artışın üretici birliklerinin yönlendirmesiyle yapıldığına dikkati çekti.

Yamaç, "Türkiye'de yumurta, tüketimden daha fazla üretiliyor. Üretim fazlasından dolayı üretici birlikleri, devlet yetkililerine ağlayarak yumurta ihracatında devletten yüzde 35 destek alıyorlar. Devlet 'Yumurta ihracatına verilen desteği kaldırıyorum.' derse yumurta fiyatları hemen yüzde 90 düşer. Fakat daha böyle bir açıklama yapılmadı. Burada en fazla zarar gören, vatandaşlar ve devlettir. Devlet bunlara karşı bir şey yapmamakla güven kaybı yaşıyor. Bu, kabul edilemez bir durumdur." dedi.

"Yumurta zammı organizelidir"

Tüketicilerin bu duruma tepki gösterdiklerini dile getiren Yamaç, şunları söyledi: "Yumurtada meydana gelen zamlar aynı şekilde soğan, patates, domatesin yükselişi gibidir. Araştırmalarımıza göre, organize bir şekilde yükseltildiği ortaya çıkmaktadır. Doğrudur, maliyetler var. Döviz artışından kaynaklı üretici maliyetlerinde artış var fakat döviz yüzde 35 artmışsa yumurta yüzde 100'ün üzerinde bir yükseliş yaşamış. Bunun nasıl olduğunu araştırdığımız zaman Türkiye'de üretici birlikleri çok iyi bir şekilde örgütlenmiş. Normalde bu üretici birliklerinin örgütlenmesi üretimi artırma, maliyeti düşürmek ve kaliteli üretim yapılmasına yönelik olmalı. Bunlar serbest piyasa kurallarına aykırı olarak fiyatlarda spekülasyon, üreticiyi korkutma, üreticiyi fiyatta yönlendirme gibi şeyler yapıyor. WhatsApp grupları kurarak, bu gruplar üzerinden tüm üreticileri kaydediyorlar. Üreticileri bu şekilde fiyatlarda yönlendiriyorlar. Fiyatlarını haftalık olarak web sitelerinden açıklayarak, fiyatların daha fazla artmasını sağlıyorlar."

"Yumurtada bir yılda yüzde 110 zam yapıldı"

Yumurta fiyatlarının organizeli bir şekilde arttığının Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine de yansıdığını bildiren Yamaç, "TÜİK, üretici enflasyonunun yüzde 20 olduğunu, tüketici enflasyonunun ise yüzde 15 olduğunu açıkladı ama bu ürüne ve diğer ürünlere baktığımızda yüzde 100'ün üzerinde bir artış var. Bu artış tüketici tarafından çok sert bir tepkiyle karşılanmaktadır. Üretici birlikleri de çok güçlü olduğu için birlik olarak bazı haber ajanslarını çağırıp, bu haber ajanslarına özel haber yaptırarak, bu fiyatlardan bile daha çok zarar ettiklerini söylüyorlar. Kesinlikle bunun gerçekle alakası yoktur. Çok yüksek kazanç ve haksız kazanç elde ediyorlar. Bir yılda yumurtada yüzde 110 zam yapıldı. Bu zam direkt olmadı. Bu aşama şu şekilde gerçekleşti: Birlikler, WhatsApp gruplarında üreticileri zihinsel olarak bu fiyata alıştırdılar, korkuttular, bilgi verdiler, umut verdiler. Ondan sonra web sitelerinden fiyat açıklamak suretiyle 3-4 haftalık zaman diliminde fiyatları bu seviyeye çıkardılar. Mevcut yöneticiler, yüksek fiyatlar açıklayarak bundan haksız bir şekilde yararlanmaya çalıştılar." ifadelerini kullandı.

"Yumurta fiyatının yüzde 100 artması kabul edilebilir değil"

Yumurta fiyatlarının artmasının devlet ve vatandaş açısından zarar doğurduğunu anlatan Yamaç, "Bugüne kadar hükümet, bütün üreticilere çok yumuşak davranarak, onları şımarttı. Bu şımarıklıklarını gazetelere çıkararak, 'Zarar yapıyoruz.' diyerek üstünü örtmeye çalıştılar ama bunun en büyük zararını vatandaş görüyor. Vatandaşın gelir düzeyi yükselmemesine rağmen bu ürünlerin fiyatının yüzde 100 artması kabul edilebilir bir durum değildir ama yetkililere soracak olursan onların mevsimsel olarak arttığını söylüyorlar. Bu doğru değildir. Mevsimsel olarak bir artış olabilir ama bu kadar değil. Yumurta birlikleri yumurta fiyatının yükselmesi için çaba içerisindedirler ve çok iyi örgütlüdürler. Bazen milletvekilleriyle görüşüyorlar, bazen bürokratları yanıltıyorlar. Yani bunların yaptıkları yanlarına kâr kalmamalıdır. Çünkü hiçbir ürünün fiyatı yüzde 100 artmamış. Bu gruplar bir şekilde manipülasyonla bu işi bu seviyeye getirdiler. Ayrıca, biz geçen sene yumurtayı marketlere, bakkallara 7 liradan veriyorduk. Bu sene 14-15 lira civarında veriyoruz. Muhtemelen bu önümüzdeki hafta bir artış daha gerçekleştirecekler. Bizim satışımız 16-17 lirayı bulacaktır. Bakkallar da 20 liradan satmaya çalışacaktır." şeklinde konuştu.

"Halkın aldığı bir yumurta vardı, onu da ellerinden aldılar"

Yumurtaya getirilen zam ile maddi durumu düşük olanların mağdur edildiğini belirten market işletmecisi Ercan Sakar, "Yumurta fiyatlarının artış nedenlerini bilmiyoruz ama geçen sene bu ayda 6,5-7 liradan alıyorduk. Bu sene ise fiyatların artışıyla son bir-2 aydır 14-15 liraya çıktı. Zaten halkın aldığı ucuz olan bir yumurta vardı. Onu da ellerinden aldılar." dedi.

"Yumurta şu anda kırmızı et değerinde görünüyor"

Yumurtanın neredeyse kırmızı et değerinde olduğunu kaydeden bir başka market işletmecisi Remzi Çelik de şunları söyledi:

"Yumurtayı geçen sene 6-7 TL civarında alıyorduk. Fiyat yükselmesinin farlı nedenleri vardır. Fiyatlar stoklama, senenin bu ayında tavuk kesim zamanı olması ve piknik zamanı olması bir yansıma olabilir. Bu fiyatlarla yumurta, şu anda kırmızı et değerinde görünüyor. İnsanlar artık evine yumurta götüremez oldu. Çok şikâyetçiyiz. Bir senedir genel olarak yumurtadan kazanamıyoruz. Mecburi bir şekilde, müşterimiz boş çıkmasın diye bulunduruyoruz. İnsanlar çok şikâyetçi. Şu anda yumurta alınamıyor. Biz artık açık yumurta satmaya başladık. Eskiden koli haliyle 2-3 TL'ye gönderiyorduk ama şimdi kendi evime bile sadece bir koli götürebiliyorum. Bu duruma bir el atılması lazım."

"Geçim zor olduğu için yumurtayı taneyle alabiliyoruz"

Yetkililerin bu fiyatlara çözüm bulmasını isteyen vatandaşlardan Servet Songür ise "Eskiden yumurtanın kolisini 7-8 liradan alırken şimdi 15-16 liradan almaya başladık. Koli hali yumurta alamıyoruz. Fiyatı bize çok yüksek geliyor. Geçim zor olduğu için yumurtayı taneyle alabiliyoruz. Yumurtanın tanesi de şu an marketlerde 75 kuruş ile bir lira arasında satılıyor. Yumurtayı eskisi gibi tüketemiyoruz. Çünkü fiyatı uygun değil, çok yüksek. 7-8 lira nerede, 15-16 lira nerede? Yetkililer buna bir çare bulmalıdırlar. Bu fiyatı düşürmelidirler çünkü millet aç kalıyor, fazla yumurta tüketemiyor. Milletin yumurta yemeye ihtiyacı var. Bir çare, bir çözüm arayıp fiyatları düşürsünler. Bu durum nereye kadar gidecek?" ifadelerini kullandı. (Mehmet Sait Çelik, Mehmet Salih Akgül - İLKHA)