Akciğer kanseri ve kalp damarlarında genişleme sorunu nedeniyle 10 Nisan 2014 yılında vefat eden Hizbullah Cemaati'nin önde gelen isimlerinden Muhammed Sudan Hoca, vefatının üçüncü yılında yâd ediliyor.

1957 yılında Diyarbakır`ın Lice ilçesine bağlı Dercimt köyünde dünyaya gelen Muhammed Sudan, bölgenin kanaat önderlerinden Hacı Sabri Sudan`ın oğludur. İlk İslami eğitimini babasından alan, çocukluğunu dindar bir ailenin içinde İslami ilimler tahsil ederek geçiren Sudan, gençlik yıllarının başlarında büyük arayışlar içerisine girmişti.

Bireysel olarak yapılan İslami çalışmaların geniş kesimleri etkilemediğini gören Sudan Hoca, cemaat olarak İslami faaliyetlerin sürdürülmesi gerektiğine inanıyordu. Bundan dolayı yetmişli yıllarda İslami bir gençliğin yetişmesi için gecesini gündüzüne kattı.

Çocukluk yıllarında ailesiyle birlikte Bingöl`ün Genç ilçesine yerleşen Sudan Hoca, gençlik yıllarının başlarından itibaren burada esnaflık yapmaya başladı. Esnaflık yaparken bir yandan ilim tahsil ediyor bir yandan da İslami tebliğde bulunuyordu.

Hüseyin Velioğlu'yla tanışması…

Türkiye`de sağ-sol çatışmasının yoğun olarak yaşandığı bir dönemde bir grup Müslüman genç “İslam`a daha iyi nasıl hizmet edebiliriz arayışı” içerisine girmişti. 1980`li yılların başlarında Hizbullah Cemaatinin Rehberi Hüseyin Velioğlu tebliğ ve irşat çalışmaları kapsamında Genç`te bir sohbet düzenlemişti. Velioğlu`nun  bu sohbetine katılan Sudan Hoca bu tarihten sonra Hizbullah Cemaatinin rehberi ile birlikte İslami çalışmalara başladı.

1987 yılında Diyarbakır`a taşınan Sudan, Balıkçılarbaşı semtinde esnaflık yapmaya başladı. Maddi durumu oldukça iyi olan Sudan Hoca, kısa bir süre sonra esnaflığı bırakarak tamamen İslami çalışmalara yöneldi.  Arkadaşları ile birlikte başta Diyarbakır olmak üzere bir çok ilde on binlerce öğrencinin Kur`an dersi almasına öncülük etti. Sudan Hoca ve arkadaşlarının çalışmaları kısa bir süre sonra hızlı bir şekilde Doğu ve Güneydoğu`da yayıldı. Çalışmalar sayesinde on binlerce çocuk ve genç Kur`an dersi aldı, çok sayıda insan kötü alışkanlıklarını terk ederek İslam`a yöneldi.

Muhammed Sudan Hoca çalışmaları nedeniyle 1993`ten itibaren Devlet tarafından aranmaya başladı ve bu tarihten sonra çalışmalarını gizli olarak sürdürdü. Diyarbakır`ı terk etmek zorunda kalan Sudan Hoca, farklı illerde ikamet etti.

Cezaevinde 10 yıl…

Kasım 2000`de İstanbul düzenlenen bir baskınla gözaltına alınan Sudan Hoca, İstanbul Emniyetinde 3-4 hafta gözaltında kaldıktan sonra Diyarbakır`da işkence merkezi olarak bilinen Çevik Kuvvete (eski Polis Okulu) getirildi. Gayri hukuki olarak yaklaşık 4 ay boyunca gözaltına tutulan Sudan Hoca, burada akıl almaz işkencelere maruz kaldı.  2001 yılının başlarında cezaevine giren Sudan Hoca`ya yargılandığı Devlet Güvenlik Mahkemesi  tarafından 12 yıl 6 ay  hapis cezası verildi. Sudan Hoca, Diyarbakır E Tipi, Bingöl M Tipi ve Diyarbakır D Tipi Cezaevlerinde bil fiil 10 yıl 6 ay kaldı. Zindan yıllarını ilim, ibadet ve tefekkürle geçiren Sudan Hoca, 2011 yılında cezaevinden tahliye edildi.

Vefatı…

Sudan Hoca, cezaevinden çıktıktan sonra Hacca gitti. Mekke`de hastalanan Sudan Hoca burada bir süre tedavi gördü.

Türkiye'ye geldikten sonra tekrar rahatsızlanan Sudan Hoca`nın akciğer kanseri ve kalp damarlarında genişleme olduğu doktorları tarafından teşhis edildi. Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Onkoloji Servisinde tedavi gören Sudan Hoca, 10 Nisan 2014'te saat 01.30 sıralarında vefat etti.

Tefsir, Fıkıh ve Hadis  ilimlerinin  yanı sıra tarih ve güncel konulara vakıf olan 9 çocuk babası Sudan Hoca; Türkçe, Kürtçe, Zazaca ve Arapça biliyordu. (Musatafa Kaynak -İLKHA)