Rasulullah'ın İlk Kız Torunu: Hz. Ümâme Binti Ebi`l Âs (R.Anhâ)

Hz. Fatıma`nın vefat etmeden evvel eşi Hz. Ali`ye: “Onu benden sonra al” diye vasiyet ettiği Peygamber torunu… Resul-i Ekrem(sav) efendimizin ilk kız torunu... Nübüvvet bahçesinin ilk çiçeği...

Mekke'de dünyaya geldi. Annesi, nübüvvet bahçesinin ilk gülü Hz. Zeynep (r.anhâ)'dır, Babası, Ebü'l-Âs İbni Rebî'dir. Mekke'nin ileri gelenlerinden, itimatlı, güvenilir, emin bir insan. Dürüstlüğü ve mertliğiyle meşhur bir tüccar.

Rasûlullâh`ın (sav) sevgili torunlarından olan Ümâme (r.anhâ), küçüklüğünde hep mübarek dedesinin yanında bulunurdu. Efendimiz`in (sav) Ümâme`ye olan şefkati o derece idi ki namaz kılarken bile yanından ayırmazdı. Secdeye varınca çocuğu yanına bırakır, kıyam için doğrulunca tekrar omuzuna alırdı.

Peygamberimizin (sav) torununa özellikle de kız torununa bu şekilde davranması o günün şartlarında pek de normal değildi. Zira İslâmiyet gelmeden evvel kız çocukları utanç kaynağı kabul edilerek diri diri toprağa gömülüyordu. Yüce dinimizin gelmesiyle birlikte tüm bunlar da ortadan kalkmış oldu. Peygamberimiz (sav) torunu ile bu şekilde ilgilenerek kuşkusuz çevresindeki insanlara ve kıyamete kadar gelecek tüm insanlığa çok mühim bir mesaj vermektedir.

Bir gün Peygamber Efendimiz (sav)`e birtakım hediyeler getirilmişti. Bunların içinde altın bir kolye de vardı. Ümâme her zamanki gibi dedesinin yanında bir köşede oyun oynuyordu. Hz. Peygamber (sav): “Bunu çok sevdiğim bir yakınıma vereceğim” diye buyurunca, oradaki herkes bu kişinin Hz. Âişe olduğunu zannetmiş fakat Allah Resulü altın kolyeyi torunu Ümâme`nin boynuna takmıştır.

EVLİLİĞİ

Hz. Ümâme iki evlilik yapmıştır. İlk evliliği Hz. Ali ile gerçekleşmişti. Bu olay şu şekilde vuku bulmuştur:

Ümâme`nin babası Ebu`l Âs vefat etmeden evvel kızının Hz. Zübeyr b. Avvam (ra) ile evlenmesini vasiyet etmişti. Fakat Hz. Fatıma vefat etmeden önce Hz. Ali`ye yaptığı vasiyette: “Ben vefat ettikten sonra evlenmelisin. Aksi takdirde gerek kendin gerekse benim ciğerimin köşesi yavrularım perişan olursunuz. Lâkin yabancı bir üvey annenin elinde yavrularımın ezilip hırpalanmamaları için, merhum ablam Zeyneb`in kızı Ümâme Bintü`l-Âs`ı almanız uygun olur” demiştir. Hz. Ali`de bu vasiyeti yerine getirmiş ve Hz. Ümâme ile evlenmiştir.

Hz. Ümâme`nin Hz. Ali ile yaptığı bu evlilikten hiç çocuğu olmadığına dair rivayetler olduğu gibi, merhum H. Cemal Öğüt`ün “Gül`ün Gül`ü Fâtımâtü`z-Zehrâ” adlı eserinde Muhammed Evsat adında bir oğlu olduğuna dair, Müslim`de geçtiği bildirilen bir rivayet de vardır.

Hicretin 40. yılında Hz. Ali (ra) vefat etmeden önce Muğire bin Nevfel`e: “Benden sonra Ümâme ile evlen” diye vasiyet eder.

Hz. Ali şehit edildikten sonra Ümâme (r.anhâ) Muğire ile henüz evlenmeden, Muaviye, Medine valisi Mervan`a haber gönderip Ümâme ile evlenmek istediğini bildirir. Ancak Hz. Ümâme ve âile yakınları buna şiddetle karşı çıkarlar ve Hz. Muğire`ye haber gönderip nikâh işlemlerine başlamasını isterler. Muğire de Hz. Hasan`dan (r.a) Hz. Ümâme ile evlenmek için izin ister ve nikâhları kıyılır.

Hz. Ümâme`nin Muğire ile yaptığı bu evlilikten de hiç çocuğu olmadığına dair rivayetler olduğu gibi, Yahya adında bir çocuğu olduğuna dair rivayetler de vardır. Gerçeği tabii ki Allah bilir.

Hz. Ümâme hicretin 50. yılında Muğire b. Nevfel`in eşi olarak vefat etmiştir.

ŞÜHEDA ŞAYIK