Şehitler ayı diye nitelendirilen şubat ayında, tarih bugünü gösterdiğinde, İskilipli Âtıf  Hoca İslamî yaşantısı ve bu uğurda verdikleri mücadeleden ötürü haksız ve mesnetsiz suçlamalarla idam edildi. İdam sehpasına çıkarken "Elbette mahşer günü hesaplaşacağız" diyen Âtıf  Hoca, zalimlerin zulmüne perva etmedi.

Türkiye tarihinin önde gelen, unutulmayan İslami şahsiyetlerinden olan İskilipli Âtıf  Hoca, Kemalist rejimin getirdiği düzene, baskıya boyun eğmeyince idam edildi. Âtıf  Hoca, şehadetinin 91'inci yıldönümünde rahmetle yâd ediliyor.

Hayatını İslam'a ve ümmete hizmet için adayan İskilipli Âtıf  Hoca, ömrü boyunca ilimle iç içe olmuş, İslami konularda halkı aydınlatmak için büyük çaba göstermişti.

1875 yılında Afyonkarahisar'ın Bayat ilçesine bağlı Toyhane köyünde doğan İskilipli Âtıf Hoca ilk tahsilini İstanbul Fatih Camii Medresesinde gördü. Âtıf  Hoca, 1902`de girdiği ruus sınavını vererek müderrisliği kazandı. Fatih Medresesinde müderris olarak ders verirken aynı zamanda Darü'l-Fünun Üniversitesine devam etti. Darü'l-Fünun`un İlahiyat Bölümünden mezun olan Âtıf  Hoca, İstanbul Kabataş Lisesine Arapça öğretmeni olarak atandı.

Âtıf  Hoca, bu süreçte medreselerin ve müderrislerin eksikliklerini gidermek için bir raporlar hazırlardı. Raporların hazırlanmasından rahatsız olanlar Âtıf  Hoca hakkında şikâyette bulundular. İskilipli Âtıf  Hoca, Şeyhulislam Mehmet Cemalettin Efendi tarafından önce Bodrum`a daha sonra Kırım`a sürgün edildi. Sürgün cezası bittikten sonra tekrar İstanbul`a dönen Âtıf  Hoca, Beyanül`l Hak ve Sebilürreşad dergilerinde çeşitli makaleler kaleme aldı. İttihatçıların hedefinde olan Âtıf  Hoca, 31 Mart olayından bir hafta önce yazdığı bir yazı nedeniyle tutuklandı. Fakat mahkeme suçsuz buldu ve serbest bıraktı.

Âtıf  Hoca, yaşadığı dönemin en etkili âlimlerinden, kanaat önderlerinden biriydi. Bütün zorluklara rağmen İslam'ı insanlara doğru bir şekilde öğretmek için çabalıyordu. Âtıf  Hoca, Müslümanların Batı'ya tıpa tıp benzemesinin yanlışlığını vurgulayan vaazlar veriyordu. Batı özentisini eleştiren ve onun zararlarını anlatan "Frenk Mukallitliği ve Şapka" (Batı Taklitçiliği ve Şapka) adlı 32 sayfalık bir kitap kaleme aldı.

Bu kitap, 1 Kasım 1925`te yürürlüğe giren Şapka Kanunu'ndan bir buçuk yıl önce yayımlanmıştır. Âtıf Hoca, kitabında Avrupa`nın ilim ve fennini almanın mahsuru olmadığını, fakat Türkiye`de yapılanın daha çok bilinçsiz bir Batı taklitçiliği olduğunu, kılık kıyafette onlara benzemenin aslında ruhtaki bir bozuluşa alâmet veya onun bedene aksetmesine sebebiyet vereceğine dikkat çekiyordu.

Batı usulü giysiler giymenin görünüm dolayısıyla İslâmî kültüre zıt olduğunu, Hz. Muhammed`in "Bir kavme benzemeye çalışan onlardandır." hadisini kaynak göstererek izah etmeye çalışına Atıf Hoca şu hükmü vermişti: "Bir Müslüman, şiar ve alâmet-i küfür addolunan bir şeyi zaruretsiz giymek ve takınmak sûretiyle Gayr-i Müslimleri taklîd etmesi ve kendini onlara benzetmesi şer`an memnû ve yasaktır."

Dönemin uygulamaları gereği kitaplar yayımlanmadan önce Maarif Vekâleti'nden izin alınmasını gerekli kılmaktaydı. Kitabı Maarif Vekâleti'ne gönderen Âtıf Hoca, izin ve hatta takdir aldı. Kitap toplam 5 bin nüsha olarak basılmış, hepsi de bir yıl içinde satılmıştı. Daha sonra Şapka Kanunun çıkmasıyla birçok kişi ellerindeki nüshaları imhâ etmek zorunda kalmıştı.

Kanun çıkar çıkmaz ilk tutuklanan Âtıf  Hoca oldu. Mahkemede takipsizlik kararı verilmesine rağmen Âtıf  Hoca, 19 Aralık 1925 tarihinde, Şapka Kanunu'na muhalefet ettiği gerekçesiyle yeniden tutuklanarak Ankara'ya sevk edildi ve Ankara İstiklal Mahkemesi'nde yargılanmaya başlandı.

"Mahşer günü hesaplaşacağız"

Ankara İstiklal Mahkemesi Savcısı Kılıç Ali (Kel Ali), Âtıf  Hoca için "halkı kanunlara karşı kışkırtmak" suçlamasıyla 3 yıl hapsini istiyordu. Fakat Âtıf  Hoca, inandığı doğrular uğuruna yazdığı kitap nedeniyle İstiklal Mahkemeleri tarafından idam cezasına çarptırıldı.

İskilipli Âtıf  Hoca, "Elbette mahşer günü hesaplaşacağız" diyerek 4 Şubat 1926 tarihinde idam edilerek şehadet mertebesine ulaştı.

İskilipli Âtıf  Hoca, tıpkı, tarihin farklı dönemlerinde, farklı coğrafyalarında verdikleri İslami mücadele dolayısıyla unutulmayan birçok alim, fikir adamı, mücahid gibi akıllarda, gönüllerde yaşarken mücadelesi de nesilden nesile aktarılarak yâd ediliyor. (Mustafa Kaynak - İLKHA)