SURELERİ TANIYALIM

CUMA SURESİ:

Cuma suresi, mushafta altmış ikinci, nüzul sıralamasında yüz onuncu suredir. Sure adını 9. ayetinden almıştır. Bu surede Cuma namazı ile ilgili hükümler beyan edilmiş olmasıyla birlikte, Yahudilere bir hitap yer almaktadır.

İlk sekiz ayet Hicri 7. yılda nazil olmuştur. Son üç ayet, hicretten kısa bir zaman sonra nazil olmuştur; zira Hz. Peygamber (s.a) Medine'ye geldiğinin 5. günü Cuma Namazı kıldırmış ve bu ayetler Cuma günü namaz esnasında vuku bulan bir olay üzerine indirilmiştir. Bu ayetlerde Müslümanlara, toplandıkları terlerde nasıl davranılması gerektiği hususunda tebliğde bulunulmuştur.

Hayber yenilgisinden sonra, Arabistan'daki Yahudi gücü tamamen ortadan kaldırılmıştı. Böyle bir durumda Allah Teala bu sureyle, onlara bir kez daha seslendi ve Kur'an'da zikredilen, Yahudilere yapılmış son hitaptı. Bu hitapta üç noktaya vurgu yapılmıştır:

1. Sizler bu peygamberi, kendi kavminize değil, tahkir ederek "ümmî" dediğiniz başka bir kavme mensup olduğu için reddediyorsunuz. Peygamberin sizin kavminizden olma zorunluluğu batıl bir düşünceden başka bir şey değildir. Yine kavminize mensup olmayan ve peygamberlik iddiasında bulunan bir kimsenin ancak bir yalancı olabileceği şeklindeki düşünce de sizin vehminizdir. Çünkü "nübüvvet" şerefinin sadece kendi soyunuzun tekelinde olduğunu kabul ediyor ve Ümmîler arasında hiçbir zaman bir peygamberin gelmeyeceğini sanıyorsunuz. Oysa Allah o ümmiler arasından bir peygamber çıkarmıştır. O peygamber ki gözlerinizin önünde sizlere tebliğ etmekte, doğru yolu göstermektedir.

2. Sizler Tevrat'ı yüklenen kimseler olmanıza rağmen, onun kıymetini bilemediniz ve sorumluluğunuzu yerine getiremediniz. Sizler Allah'ın kitabını taşımanın sorumluluğundan kaçmakla kalmıyor, O'nun ayetlerini yalanlıyorsunuz. Üstelik buna rağmen, kendinizi Allah'ın sevgili kulları olarak kabul ediyor, "nübüvvet" nimetinin sadece size mahsus bir hak olduğunu iddia ediyorsunuz.

3. Sizler, gerçekten Allah'ın sevgili kulları olsaydınız ve gerçekten Allah indinde büyük izzet ve ikrama mazhar olacağınıza inansaydınız eğer, ölümden bu derece korkmamanız gerekirdi. Sizler ölüm korkusuyla dalâlet içinde yaşamayı kabul edip, bu yüzden geçen birkaç sene içerisinde sürekli yenilgiyi tercih ettiniz. Sizler, bu halinizle Allah'ın huzuruna gittiğinizde zelil olacağınızı da biliyorsunuz.

Diğer bölümde ise cumanın hükümleri ve Cuma vaktinde çalışmanın terk edilmesinin gerekliliğine vurgu yapılmıştır.