TARİHTE BUGÜN / DOĞRUHABER / İSTANBUL / 18 EKİM

1867   ABD, Alaska'yı Rusya'dan 7,2 milyon dolar karşılığında alarak topraklarına kattı. Alaska, ABD'nin yüz ölçümü en büyük, nüfus yoğunluğu en az olan eyâletidir. Rusya İmparatorluğu'ndan 30 Mart 1867'de 7,2 milyon dolar karşılığında satın alınarak ABD'ye katılmıştır.Oldukça soğuk bir iklime sahiptir.

Alaska'da yaşayan Na-Dene dilli Kızılderililerinin, günümüzden 15-40 bin yıl önce Bering Kara Köprüsü'nün geçerek Amerika kıtasına yerleşen ilk göçmenlerin soyundan geldiği sanılır. Na-Dene dilleri ile Sibirya'daki Yenisey dilleri arasındaki akrabalık ilişkileri 2008 yılında Edward Vajda başta olmak üzere dilbilimcilerce ortaya konmuştur. Bu, iki kıta arasında akrabalığın ilk kez dil verileriyle ortaya konmasıdır. Eskimolar ve Aleutlar ise, bir olasılıkla, Alaska'ya 3-8 bin yıl önce gelen, daha yerleşik Kuzey Kutbu halklarının torunlarıdır.

1892  Dünya`da ilk uzun telefon hattı Chicago ve New York arasında açıldı.

1898   ABD, Porto Riko'nun sahibi oldu. Porto Riko ABD'ye bağlı, içişlerinde bağımsız özerk bölge Karayipler denizininin kuzeydoğusunda Dominik Cumhuriyeti'nin doğusundadır. Adı İspanyolca zengin liman anlamına gelir. Porto Riko, Büyük Antiller'in en küçük adası olup, Porto Riko ana adası yanı sıra Mona, Vieques, Culebra gibi adacıklardan oluşur. Mona adası, insanların sürekli kaldığı bir ada değildir. Daha çok Porto Riko doğal kaynaklar kuruluşunun çalışanlarınca ya da özel izinle adaya çıkan doğa gezginlerince kullanılır. Askerî tarihi İspanyol istilacıların Taino yerlilerine saldırdıkları 16. yy.'a kadar uzanır. Porto Rikolular istilacı İngiliz, Fransız ve Almanlara karşı savundukları dört yüzyıl boyunca İspanyol İmparatorluğu tarafından yönetildi. Ada İspanyol - Amerikan Savaşı boyunca Amerika Birleşik Devletleri tarafından işgal edildi ve İspanya resmi olarak savaşı sona erdiren 1898 Paris Antlaşması gereği ülkeyi terketti. Şu an, ülke iç işlerinde bağımsız dış işlerinde Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlıdir.

1912   Trablusgarp Savaşı'nı sona erdiren Uşi Antlaşması imzalandı. Trablusgarp Savaşı devam ederken Balkan Savaşı'nın çıkması üzerine, Osmanlı İmparatorluğu İtalya Krallığı'dan barış istemek zorunda kaldı. Barış antlaşması, İsviçre'nin Lozan şehri yakınındaki Uşi kasabasında imzalandı. Yapılan antlaşma gereğince, Trablusgarp ve Bingazi'ye tam bir özerklik tanındı. Osmanlı İmparatorluğu, buradaki askerlerini geri çekecekti. Bu İtalya'ya, Trablusgarp ve Bingazi'yi serbestçe işgal edebilme fırsatını veriyordu.
Buna karşılık İtalya, elinde tuttuğu Rodos ve çevresindeki Oniki Ada'yı bir süre sonra Osmanlı İmparatorluğu'na geri verecekti. Ancak adaların Osmanlı İmparatorluğu'na teslimi hiçbir zaman gerçekleşmedi. II. Dünya Savaşı'ndan sonra da adalar Yunanistan'a verildi.

1920   Türkiye Komünist Fırkası, Ankara'da resmen kuruldu.
 
1944    II. Dünya savaşında Sovyetler Birliği, Almanların elinde olan Çekoslovakya'yı işgal etti.

1954   Amerika`da bir şirket  transistörlü radyoyu üretti. Böylelikle hem radyoların hacmi oldukça küçüldü hem de açılma hızı arttı. Daha önce ampulle ısındıktan sonra çalışmaya başlayan radyo için artık böyle bir sorun kalmamış maliyet bir hayli azalıp yaygınlaşması sağlanmıştır.
 
1968 : CHP 19. Kurultayı başladı. 85 yaşındaki İsmet İnönü, tek aday olarak girdiği kurultayda tekrar Genel Başkanlığa seçildi. Ömrünün pir-i fanilik devresine kadar siyasetteki koltuğunu terketmeme geleneği böylece İnönü  tarafından başlatılmış oluyordu.

1968   Dünya Olimpiyat Komitesi, iki zenci atleti (Tommie Smith ve John Carlos) madalya töreni sırasında kara güç selamı verdikleri gerekçesiyle cezalandırdı. Bundan önce siyahi sporcular uluslararası müsabakalara alınmazken ve beyaz ırkçı şiddet spordan siyasete her yeri kasıp kavururken kimseden ses çıkmamış ve kimse ceza almamıştı.

1974 : ABD Başkanı Ford, Amerika Temsilciler Meclisi'nin Türkiye'ye askeri yardımın kesilmesi hakkındaki kararını onayladı. Tüm Avrupa ve ABD Kıbrıs harekatında Türkiye`yi işgalci olarak tanımlamış ve ambargo uygulama kararı almıştı.
 
1977   Filistin'li gerillaların Somali'nin Mogadişu havaalanına kaçırdığı Lufthansa yolcu uçağını basan GSG-9 Alman timi, gerillaları öldürüp 86 rehineyi kurtardı.

1979  Balgat`ta bir kahveyi tarama eylemiyle suçlanan Mustafa Pehlivanlı ve İsa Armağan idama mahkum edildi. 10 Ağustos  Ankara Balgat'ta solcuların gittiği 4 kahve taranmış, 5 kişi ölmüş, 11 kişi yaralanmıştı.

1984 : Doğuda 'Kıskaç Harekatı' çerçevesinde 50 köyün boşaltılmasına başlandı. PKK`yı tesirsiz hale getirmek için Türkiye`nin kocaman hükümetleri Kürd köylerini boşaltmak ve yakmak gibi müthiş(!) bir yöntem bulmuşlardı. Yıllarca sürdürülen bu eşsiz taktikle yüzlerce köy boşaltılıp yakıldı ve onbinlerce insan yersiz, yurtsuz ve vatansız bırakıldı.

1988  Tuzla'da 7 Ekim`de Türkiye İşçi Köylü Kurtuluş Ordusu (TİKKO) üyesi dört kişi öldürüldü. Olaya karıştığı ileri sürülen 16 polise 56'şar yıl hapis cezası istemiyle dava açıldı.

1991  Azerbeycan, Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını ilan etti. İlk defa 28 Mayıs 1918'de bağımsız olan dünya Azerileri, bugünü "Cumhuriyet günü" olarak kutluyorlar.

1996 : İran`ın fiili desteğiyle harekete geçen Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) birlikleri, Süleymaniye kenti ile Kuzey Irak`ın doğusundaki bazı bölgeleri ele geçirdi. Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ise karşı saldırıya geçti.
 
1998 : Nesim Malki cinayeti nedeniyle gözaltına alınan Sümerbank`ın patronu Hayyam Garipoğlu, ‘Erol Evcil (Zeytin kralı olarak tanınan işadamı) benden tehditle para aldı` dedi. Polise yaptığı açıklamalarda, Sümerbank olayını, Malki ile ortaklığını ve Çakıcı ile ilişkilerini anlattı. 28 Şubat sürecindeki günlerde çeteler, medya, siyaset ve iş dünyası arasındaki kirli ilişkiler gün yüzüne çıkmış, yapılan itiraflar ve elde edilen kanıtlar tüyler ürpertici boyutlara ulaşmıştır.

2002   Fildişi Sahili'nde bir ay süren çatışmaların ardından isyancılarla hükümet birlikleri arasında ateşkes yürürlüğe girdi.

2003  Bosna Hersek'in kurtuluş mücadelesi önderi Aliya İzzetbegoviç, Saraybosna'da vefat etti. BİLGE kral Aliya İzzetbegoviç, 8 Ağustos 1925'te doğdu. 24 yaşında İslâmcılık suçlaması ile 5 yıl hapis yattı. Cezaevinden çıktıktan sonra önce hukuk, sonra ziraat fakültelerini bitirdi. 25 yıl avukatlık ve bir inşaat firmasında yöneticilik yaptı. 1970 yılında yazdığı İslâm Manifestosu adlı bir kitap, 1983'te kovuşturmaya uğradı. 12 Müslüman aydınla birlikte tutuklandı. 1950 öncesinde kurulmuş olan Mladi Müslümani adlı örgütü yeniden örgütlemek suçlaması ile 14 yıl hapse mahkum edildi. Yargıtay bu cezayı 11 yıla indirdi. 1989 yılında Yugoslavya'nın dağılma süreci sırasında ilan edilen af sonucu özgürlüğüne kavuştu. 1990 yılında İslam Manifestosu'nu yeniden bastırdı. Bu kitap İzzetbegoviç'in İslâmi kimliğinden ziyade, siyasi kararlılığının ve mücadelesinin bir simgesi oldu. İzzetbegoviç'in, komünist dönem Yugoslavyasında cezaevinde geçirdiği yılların, sağlık problemlerinin artmasına yol açtığı belirtiliyordu. Aliya, mücadelesi ve siyasi kararlılığı nedeniyle tüm Müslümanların kalbinde taht kurmuştu. 1992-1995 Bosna Savaşı'nda anahtar rol oynamış olan Aliya İzzetbegoviç, Sırp katliamında halkı için yaptığı fedakarlıklar ve mütevazı yaşamı ile tam anlamıyla bir örnek şahsiyet olduğunu dünyaya kanıtlamıştı. Bosna halkı tarafından "Baba" olarak da isimlendiriliyordu Bosna-Hersek 20. yüzyılın sonuna yaklaşırken Avrupa'nın göbeğinde unutulmaz bir vahşete tanıklık etmişti. İzzetbegoviç, savaşın ardından, Bosna-Hersek'in Yugoslavya'dan bağımsızlığını kazanmasında büyük bir rol üstlenmiş ve Batı dünyası ile İslam ülkelerinin desteğini kazanmıştı. Kasım 1990'da ikinci tur seçimlerde yüzde 44 oyla Bosna-Hersek'in ilk devlet başkanı seçilen Begoviç, bu görevi 2000 yılındaki üçlü devlet başkanlığı dönemine kadar sürdürdü. İzzetbegoviç daha önce yaptığı açıklamalarda istifa gerekçesinin sadece sağlık sorunları olmadığını, Avrupa'nın kurduğu Bosna yönetiminin Müslümanlar'a baskı uyguladığını ve kabul edilemeyecekleri tavizlere zorladığını dile getirmişti. Bu yüzyılın başlarında Hind yarım kıtasında nasıl Muhammed İkbal Doğu İslamı'nın derin ve şiirsel bir soluğu oldu ise, onun gibi aynı yüzyılın sonlarında İzzetbegoviç de Batı İslamı'nın soluğu olmaya aday bilge bir kişiliktir. İzzetbegoviç yakın tarihimizin en önemli ve seçkin Müslüman bilge düşünürlerinden biridir. İzzetbegoviç'in "Doğu ve Batı Arasında İslam" adlı eseri onun entellektüel birikiminin zenginliğini ve derinliğini ortaya koyuyor. Aliya İzzetbegoviç'in hatıraları "Tarihe Tanıklığım" adı altında kitaplaştırılmıştır.

2007   Eski Pakistan başbakanı Benazir Butto, 8 yıllık sürgünün ardından döndüğü ülkesinde bombalı bir saldırıya hedef oldu. 126 kişinin öldüğü ve 248 kişinin yaralandığı saldırıdan Butto yara almadan kurtuldu. Butto`ya yönelen derin saldırılar durmayacak 27 Aralık 2007`de  Ravalpindi'de katıldığı seçim mitinginden ayrılırken bir suikast sonucu yaşamını yitirecekti.