Dünya Enerji Kongresi devam ederken bugüne kadar yapılan toplantılarda katılımcıların yaptığı en önemli vurgu, enerji sektöründe son yüzyılda yaşanan değişimin bir benzerinin kapıda olduğu yönünde. Bu değişim bir çok alanı kapsıyor ancak öne çıkan 4 başlık var: Yeşil enerji, LNG'nin ucuzlaması, düşen petrol fiyatlarıyla birlikte yatırımın azalması ve teknoloji gelişimi.

Geride bıraktığımız yüzyılda enerji kaynaklarının kontrolü dünyanın en büyük güç savaşlarını beraberinde getirdi. Bu gelecekte de böyle olabilir. Ancak enerji sektöründe çok şey değişiyor ve değişecek.

İstanbul`da düzenlenen Dünya Enerji Kongresi`nin ilk gününden itibaren ortaya çıkan en önemli gerçek bu. Kongre`de politik bağlamda değerlendirmeler yapılmıyor ancak açıkça ortaya çıkıyor ki kapıdaki değişim politik dengeleri de etkileyecek nitelikte. Dünya ülkelerinin önünde bir dizi zor tercih ve bunlarla birlikte gelen belirsizlikler var.

Yeşil enerji

Paris Anlaşması imzalandı, ülkeler yapabilecekleri kadar karbondioksit emisyonlarını azaltma sözü verdi. Bu başlık, toplantının önemli gündem maddelerinden biri. Şirketler karbondioksit salınımının azaltılması için ulaştırma sektöründe ve konutlarda fosil yakıtlar yerine yeşil yakıtların kullanılması gerektiğini belirtiyor.

Bu şirketlerin bunun için yapması gereken yatırımlar maddi olarak büyük ölçekli. O yüzden finansman da ayrı bir sorun.

Bu başlık altındaki en önemli alt başlık ise fosil yakıtlar yerine daha yeşil yani doğaya zarar vermeyen enerji kaynaklarının kullanılması durumunda tüketiciye de yansıyacak maliyet. Çünkü yenilenebilir enerji kaynakları özellikle de güneş enerjisi ile elektrik üretimi ve bunun sisteme satılması dünyanın her yerinde maliyeti yüksek bir yatırım.

Üstelik teşvik politikaları belirlenirken diğer üretim kalemleri zarar görmesin ve böylece fiyatlarda denge korunabilsin diye çok titiz olmak gerekiyor. Bu noktada verilen kötü örnek, Almanya. Almanya`nın güneş panelleri pahalıyken verdiği bir dizi teşvikle verimsiz ve pahalı üretimi desteklediği ifade ediliyor.

Son dönemde güneş panellerinin fiyatında gerileme görülüyor ama güneş enerjisinin depolanması için kullanılacak piller hala pahalı. Bu da depolanamayan bir enerji kaynağının üretimini anlamsız kılıyor.

Yani bu alanda atılması gereken çok adım, halen çözülmesi gereken çok sorun var. Ama bu konunun ele alındığı hemen hemen her oturumda altı çizilen bir gerçek var, “Doğanın o kadar bekleyecek vakti yok”.

LNG geliyor

Fosil yakıtların en temizi olarak adlandırılan doğalgaz çok yakın bir tarihte olmasa da önümüzdeki dönemde LNG yani sıvılaştırılmış doğalgazın gerisinde kalma tehlikesiyle karşı karşıya kalabilir. Bu beklentiyi ilk günden dile getiren isim açılış konuşmasında söz alan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin oldu.

Putin, “Tahminlere göre 10 sene sonra ticaret hacmi boru hatlarındakini aşacaktır” ifadesini kullandı. Ama bu dönüşüm Putin`in dediği zamanlamayla olsa bile doğalgaz tüketiminin hemen azalacağı anlamına gelmiyor. Kongre boyunca konuşan uzmanlara göre önümüzdeki yıllarda enerji ihtiyacı geçmişe göre daha yavaş da olsa artacak.

Bu enerji kaynaklarının çeşitlendirilmesi ihtiyacını da ortaya çıkaran faktörlerden biri. Üstelik Putin aynı konuşmada karbon bazlı yakıtların tümüyle ihtiyaç dışı kalmayacağının da altını çizdi, “Bize ihtiyacınız devam edecek” dedi.

Düşen petrol fiyatları ve yatırımlar

Petrol fiyatlarının bir kaç sene öncesine göre gerilediği tüm uluslararası enerji toplantılarında olduğu gibi kongre boyunca en çok tartışılan başlıklar arasında yer aldı. Pertrol fiyatlarının düzeyi bazı açılardan enerji maliyetlerini düşürmüş olabilir ama uzun vadede de beraberinde getirdiği sorunlar biraz daha zaman geçtiğinde karşımıza çok daha büyük sorunlar olarak çıkabilir. Fiyat düşüşünün bu sektörde küresel anlamda çok büyük çaplı işten çıkarmalara sebep olduğu biliniyor.

Bunun dışında en çok üzerinde durulan tehditlerden biri de milyonlarca dolarlık yatırımların durdurulması. Sadece yeni petrol sahalarının keşfi değil petrol üretiminin de azalması gelecek için çok da parlak bir tablo ortaya çıkarmıyor.

Bu doğrultuda petrol üreticisi ülkelerin temsilcileri, fiyatların mutlaka yatırımların sürdürülebilir olmasını sağlayacak bir seviyeye gelmesi gerektiğine dikkat çekti.

Teknoloji ve yenilikler

Enerji sektörünün geleceğini etkileyecek bir faktör ise gelişen teknoloji ve yenilikler. Bu sadece ilk akla geldiği şekliyle dijitalleşme değil içinde bir çok başlık barındırıyor. Tüketiciye elektrik ulaştırılmasından üretimin kolaylaştırılmasına kadar bir dizi yenilik tüm dünyada güç dengelerini etkileyecek kadar önemli olabilir. Kongrede bu konuda verilen en çarpıcı örnek her tür enerjinin depolanması ile ilgili.

Depolama bugün tüm dünyada maliyet açısından pahalı. Ama gelecekte teknolojinin değişmesiyle öyle olmayabilir. Özellikle de yenilenebilir enerji kaynaklarının ürettiği enerjinin uygun fiyatla depolanmasını sağlayacak bir teknolojinin geliştirilmesi “oyun değiştirici” olabilecek nitelikte bir adım olarak tanımlanıyor.

Kaynak: Al Jazeera