İngilter'nin Irak işgâline katılımıyla ilgili olarak hazırlanan Chilcot raporunda dönemin İngiltere Başbakanı Tony Blair ile ABD Başkanı George W. Bush arasında gerçekleşen kişisel yazışma da yer aldı. Yazışma, Blair`in işgâlden 8 ay önce, 28 Temmuz 2002`de gönderdiği ‘kişisel` ve ‘gizli` ibareli 6 sayfalık bildiri.

Bildiri Blair`in “Ne olursa olsun seninle olacağım” sözüyle başlıyor ve eski başbakan lafa “Ancak şu an zorlukları açıkça değerledirme zamanı. Bunun (işgâlin) planlaması ve stratejisi şimdiye kadarki en zor iş. Bu Kosova değil. Afganistan değil. Körfez Savaşı bile değil. Bunun askeri kısmı tehlikeli ancak ben esas olarak başarı için siyasi bağlamı üzerine yoğunlaşacağım” diyerek devam ediyor.

Tony Blair “Saddam Hüseyin`i devirmek doğru iş. Potansiyel bir tehdit. İdare edilebilir, ancak El Kaide`de gördüğümüz gibi, idare etme işi riskli bir iş. (Saddam Hüseyin) Rejimi, muhtemelen Kuzey Kore dışında, dünyadaki en zalim ve insanlık dışı rejimdir” diyor.

Blair, bildiride sıradan Iraklıların işgâl hakkında ikilemde kalmaları ve direnme ihtimâline rağmen Saddam Hüseyin`in devrilmesinin ‘bölgeyi rahatlatacağı`nı belirtiyor. Blair, İngiltere`de “Parlamentonun, partisinin (İşçi Partisi), kamuoyunun, hatte kendi kabinesindeki bazı bakanların desteğini alabileceğinden emin olmadığını” söylüyor ve Avrupa`dan siyasi destek almanın daha da zor olacağını belirterek “garip bir şekilde” Rusya`nın bu konuda en büyük müttefikleri olabileceğini ifade ediyor.

"Bir diktatörü başka bir diktatörle değiştirmek..."

Blair, buradan hareketle İngiltere`de kamuoyu desteğini alabilmek için Bush`a bir reçete öneriyor ve “Kitle imhâ silahı kanıtlarını yineleyip, nükleer kapasite elde etme çabalarını, El Kaide bağlantısını üzerine ekleyebilirsek ve pek tabii (Baas rejiminin) korkunç doğasını da hesaba katınca, bu İngiltere`de çok inandırıcı olur” diyor.

Blair, ‘Saddam Sonrası` başlığıyla yazdığı bölümde de “Rejim değişikliği bir süre sonra halkın yönetimde olduğu demokratik bir Irak`a yolu açmalı. Bunun uygulanabilirliği konusunda tavsiyeye ihtiyacım var. Ancak bir diktatörü başka bir diktatörle değiştirmek bizim değerlerimizle uyumsuz görünür” diyor.

Arap ve İslâm dünyası hakkında da “Bazıları bizimle aynı fikirde olacaktır. Bazıları ise olmayacak. Suriye ve İran etkin bir şekilde saldırganlık gösterebilir ya da bunu (işgâli) İsrail`de terörü desteklemek için kullanabilir” diyen Blair, Arap dünyasını etkilemek için azimli bir çabaya ihtiyaç duyulduğunu söylüyor. Blair, “Sertlik yanlılarına gerçekçi bir ortaklık teklif edilmeli ya da ‘şer ekseni` listesine koyulmalı” diyor.

'İyi bir reklam olsa iyi olur'

Blair, Afganistan`daki işgâlin de “Yanlış değil düzgün gitmesi” gerektiğini belirterek “(Afganistan savaşı) şimdiye kadar tek rejim değişikliği işimiz, bu yüzden iyi bir reklam olsa iyi olur” diyor ve Afganistan`da “yeniden odaklanmaya ve çabaya” ihtiyaç olduğu yönünde bir “hissi” olduğunu belirtiyor.

Blair, Irak`ta olası bir askeri harekât için hem Türkiye`nin hem de Kürtlerin planla “sorunu olmaması” gerektiğini söylüyor, koalisyonun “en kolay üyeleri olabileceğini” belirterek “İkisinin de feci derecede yardımımza ihtiyacı var, yeteri kadar teklif yapılırsa işbirliği yapacaklardır” diyor.

Eski İngiltere Başbakanı, yazışmanın sonunda "Yapabildiğimiz her şekilde destek vereceğiz. Zamanlama konusunda (...) Gelecek sene (2003) Ocak/Şubat olabilir. Ancak kritik mesele ne zaman değil, nasıl vuracağımızdır" diyor.

Kaynak: Al Jazeera