Suriye krizinde etkili ülkelerin bir araya geldiği Uluslararası Suriye Destek Grubu (USDG), 17 Mayıs`ta Viyana`da toplanıyor. ABD, Rusya, Türkiye, İran ve Suudi Arabistan dahil 17 ülkeyi bir çatı altında toplayan USDG, Suriye'de ateşkesin yeniden yürülüğe girmesi ve Cenevre'deki siyasi çözüm sürecinin canlandırılması konularını ele alacak.

Batılı diplomatlara göre; kritik toplantıda alınacak kararlar, Cenevre'deki siyasi çözüm sürecinin akibeti konusunda belirleyici olacak. Sorunlu noktalarda uzlaşma sağlanmazsa Suriye'deki ateşkesin tamamen çökmesi tahlikesi var.

Avrupalı diplomatlar: Viyana toplantısı ‘belirleyici` olacak

Suudi Arabistan merkezli Şark-ul Avsat gazetesine konuşan Avrupalı diplomatlar, 17 Mayıs`ta düzenlenecek Viyana toplantısının belirleyici olacağını söyledi. İsminin açıklanmaması koşuluyla Arap gazetesine konuşan yetkililere göre, toplantı sonucuna bağlı olarak BM arabuluculuğundaki Cenevre siyasi çözüm süreci ya tekrar rayına girecek ya da siyasi çözüm seçeneği ortadan kalkacak ve Suriye`de tüm cepheler tekrar alevlenecek.

Batılı diplomatlar, Viyana toplantısının, Cenevre`ye geri dönmleri için Suriyeli muhaliflere ‘yeterli gerekçeler` sunması gerektiğini söyledi. Aksi takdirde, silahlı gruplar müzakere heyetinden çekilebilir. Böyle bir durumda da muhaliflerin heyeti temsil gücünü kaybeder ki, bu, Suriye`nin Dostları Çekirdek Grubu`nun istediği son şey.

De Mistura: Viyana`nın öncelikli gündemi ateşkes

BM Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura12 Mayıs`ta yaptığı konuşmada bakanlar düzeyinde gerçekleşecek Viyana toplantısının ana gündeminin Suriye`de ateşkes olacağını söylemişti.

De Mistura, Suriye krizine siyasi çözüm bulmak için rejim ile muhalefet arasında Cenevre`de düzenlenecek bir sonraki turun tarihini Viyana toplantısından sonra açıklayacağını belirtmişti.

Suriye'de ABD ile Rusya arasında varılan bir anlaşmayla 27 Şubat'tan bu yana ateşkes yürürlükte.  Kırılgan da olsa yaklaşık iki ay boyunca devam eden ateşkes, Cenevre'de rejim ile muhalifler arasında yürütülen siyasi görüşmelerin çıkmaza girmesiyle Halep'te çöktü. Suriye'nin Halep dışındaki bölgelerde ateşkes yine kırılgan bir şekilde devam ediyor. Ancak Halep'te Nisan'ın sonundan bu yana yaşanan çatışma ve bombardımanlar nedeniyle yüzlerce sivil öldü. De Mistura, Cenevre görüşmelerini sürdürmek için ateşkesin Şubat'taki seviyesine geri dönmesi gerektiğini söylemişti.

Rusya: Türkiye`den Suriye sınırını kapatmasını isteyeceğiz

Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Gennadiy Gatilov, Moskova`nın Viyana toplantısında Türkiye`den Suriye sınırını kapatmasını istemeyi düşündüğünü söyledi.

Suriye`de ‘terör` gruplarının Türkiye sınırı üzerinden lojistik ve finansal destek aldığını iddia eden Gatilov, Viyana`da bu konuyu ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ile yağacağı ikili bir görüşmede de dile getireceğini söylemişti.

13 Mayıs`ta konuşan  bir Rus yetkili, Suriye Dostları Grubu`ndan YPG`nin Cenevre görüşmelerine dâhil etmesini isteyeceklerini de ifade etmişti.

Rusya'nın, Suriye`deki muhalif silahlı gruplardan Ahrar-u Şam ve Ceyşul İslam`ın ‘terör örgütleri` listesine alınması için BM nezdinde 11 Mayıs`ta yaptığı son hamle ABD, İngiltere ve Fransa tarafından boşa çıkarılmıştı.

Kerry`den Riyad ziyareti

ABD Dışişleri Bakanı Kerry Viyana toplantısı hazırlığı kapsamında Suudi Arabistan`ı ziyaret etti. Suudi Kral Selman Bin Abdulaziz ile Cidde kentinde bir araya gelen ABD`li bakan, Suriye`deki ateşkesi görüştü.

Ancak, Londra merkezli El Arab gazetesine konuşan diplomatik kaynaklar, Kerry`nin Cenevre görüşmelerine katılımını askıya alan muhaliflerin en önemli müttefiki Körfez ülkelerinin, müzakere masasına dönmek için onlara baskı uygulamaması nedeniyle endişeli olduğunu söyledi.

Suudi Arabistan`ın muhaliflerin Cenevre`ye dönmesini sağlamak karşılığında ABD`den Esed`in gitmesiyle ilgili garantiler istediğini yazan gazete, garantilerin verilmediği takdirde muhaliflerin Cenevre`ye geri dönmemesinin bir sürpriz olmayacağını ifade etti.

18 aylık takvim

Suriye sorununun çözümü için Kasım 2015'te Viyana'da toplanan Uluslararası Suriye Destek Grubu, "somut bir takvim" planı üzerinde mutabakat sağlamıştı. Gruptaki 17 ülke, ilk 6 ay içinde tam yetkili bir geçiş hükümeti kurulması, 18 ay içinde de yeni anayasa ve ardından Suriye'de seçimlerin yapılması konusunda anlaşmıştı. Ancak bu takvimi hayata geçirmek için Cenevre'de rejim ile muhalifler arasında başlatılan siyasi süreç, geçici hükümet kurmak konusunda somut bir ilerleme sağlayamadı. Muhalifler, rejimin ateşkese ihlallerini protesto etmek için müzakerelere katılımını geçici olarak askıya almıştı.

Kaynak: Şark-ul Avsat, El Arab Gazetesi, Al Jazeera