• DOLAR 32.367
  • EURO 34.974
  • ALTIN 2325.305
  • ...
Hadis Usulü -1
Google News'te Doğruhaber'e abone olun. 

Feyzullah Zerey

Hadis iki ana kısımdan meydana gelir: Sened ve metin. Sened, “Biri diğerinden almak ve nakletmek şartıyla hadisi rivayet eden kişilerin –Rasûlullah’a kadar- sıralandığı kısım”dır. Bir anlamda bu kısım, ravilerin isim zinciridir. Sened denilen “raviler zincirini zikretmeye” ise isnad denir.

Metin ise, “hadisin asıl kısmı, senedin kendisinde son bulduğu sözlü kısım”dır.

Ravi sayısı açısından hadisler mütevatir ve ahad olmak üzere iki kısma ayrılırlar.

Mütevatir hadis: Yalan üzerinde birleşmeleri mümkün olmayan raviler topluluğunun her nesilde kendileri gibi bir topluluktan alıp naklettiği hadistir. Bu nitelikleriyle kesin bilgi ifade ederler ve tenkit dışıdırlar.

Ahad hadis: Mütevatirin şartlarını taşımayan hadistir. Böyle olunca da hadislerin büyük bir çoğunluğu tevatür şartlarını taşımayan ahad hadislerdir. Hadis kitaplarımızdaki hadislerin çoğu bu anlamda ahad hadislerdir. Bu iki hadis dışında bir de Meşhur hadisler de vardır. Bu hadisler ahad hadis olarak mütelaa edilmektedir.

Meşhur hadis: Başlangıçta ahad hadis özelliği taşırken, daha sonraki nesillerde (tabiîn veya etbau’-tabiîn) tevatür derecesine ulaşan hadislere “meşhur hadisler” denir. Bu hadisleri her nesilde en az iki ravi nakletmelidir.

Hadis Allah Teâlâ’ya izafe edilmişse kudsî, Hz. Peygamber’e izafe edilmişse merfu, sahabiye izafe edilmişse mevkuf, bir tabiin veya daha sonraki nesilden birine izafe edilmişse maktu adını alır.

Kudsî hadis: Âyet olmamak kaydıyla Hz. Peygamber’in “Allah Teâlâ şöyle buyurmuştur” diyerek Allah Teâlâ’ya nisbet ve izafe ettiği hadislere kudsî hadisler veya İlahî, Rabbanî hadisler denir. Bu hadislerin konuları genellikle Allah’ın sıfatları ile ilgilidir.

Merfu hadis: Söz, fiil, takrir veya ahlaki vasıflar olarak açıkça veya dolaylı bir şekilde Hz. Peygamber’e izafe edilen hadistir. Eğer hadis açık bir şekilde Hz. Peygamber’e izafe ediliyorsa bu hadis “sarahaten merfu” şeklinde adlandırılır. Herhangi bir sahabenin şahsi görüş ve kanaata dayanması mümkün olmayan mevzulara dair verdiği haberlere “hükmen merfu” denir.

Mevkuf hadis: Sahabilerin söz, fiil ve takrirlerine dair haberlere mevkuf hadis denir. Sened sahabede kalır, Hz. Peygamber’e ulaşmaz.

Maktu hadis: Tabiîye izafe olunan söz, fiil veya takrirlere ise maktu hadis denmektedir. Etbau’t-tabiîn de tabiinler gibi kabul edilmektedir.

Devam edecek...

Bu haberler de ilginizi çekebilir