İran ile P5+1 ülkeleri arasında Avusturya'nın başkenti Viyana'da  imzalanan nükleer anlaşma, BM Güvenlik Konseyi'ndeki onayının üzerinden 90 gün  geçmesiyle  yürürlüğe girdi.

ABD Başkanı Obama da bugün dışişleri, hazine,  ticaret ve enerji bakanlıklarına direktif vererek nükleer anlaşmanın  uygulanmasında ABD'nin üzerine düşen yükümlülüklerin yerine getirilmesi talimatı  verdi.

Obama, konuyla ilgili yazılı açıklamasında şunları kaydetti:

"Tüm ilgili bakanlıkların ve ajansların yöneticilerine, Kapsamlı Ortak  Eylem Planı'ndaki (JCPOA) ABD'nin yükümlülüklerinin, ABD yasalarıyla uyumlu  şekilde uygulanmasına başlamaları için direktif verdim. Bu yükümlülükler,  JCPOA'da detaylandırıldığı üzere, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nın (UAEA)  İran'ın tüm nükleer adımları tamamladığını onaylamasından itibaren nükleer  yaptırımların kaldırılmasını da içeriyor. İran'ın taahhütlerine bağlılığını  yakından izliyor olacağız. İran'ın sözlerinin her birinin tam olarak yerine  getirilmesinden emin olmak için Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı ve diğer JCPOA  katılımcılarıyla yakın çalışacağız.

Bu ileriye dönük önemli adımı memnuniyetle karşılıyorum.  Ortaklarımızla bu kapsamlı anlaşmanın tamamen uygulanması için bizim İran'ın  nükleer programına ilişkin kaygılarımızı içeren bu hassas çalışmaya  odaklanmalıyız".

NÜKLEER YAPTIRIMLARIN KALMASI İÇİN UAEA 'NIN TEYİDİ BEKLENİYOR

Öte yandan anlaşmanın yürürlüğe girmesine ilişkin gazetecilere  telekonferans yoluyla açıklamada bulunan Beyaz Saray yetkilileri, Tahran  yönetiminin nükleer programını sınırladığının UAEA tarafından teyit edilmesinden  önce İran'a yönelik herhangi bir nükleer yaptırımın kaldırılmayacağını bildirdi.

İran'ın, anlaşmanın uygulanmasını iki ay gibi kısa sürede tamamlanmak  istemesinin zor olduğuna işaret eden yetkililer, uygulamanın kısa sürede  yapılmasından ziyade doğru şekilde gerçekleştirilmesinin kritik öneme sahip  olduğunu belirtti.

İRAN'IN YÜKÜMLÜLÜKLERİ

P5+1 ile Tahran yönetimi arasında 14 Temmuz'da varılan mutabakat ile  İran'ın nükleer silah sahibi olmasının önlenmesi amaçlıyor. Anlaşma, İran'ın  nükleer programının önemli ölçüde sınırlandırılması karşılığında bu ülkeye  yönelik yaptırımların kaldırılmasını da öngörüyor.

Anlaşmada İran'ın yükümlülükleri, nükleer faaliyetlerini  sınırlandırması, santrifüj ve uranyum zenginleştirme oranını azaltması olarak  özetlenebilir.

İran 15 yıl boyunca, uranyum zenginleştirme çalışmalarını sadece  Natanz nükleer tesisiyle sınırlı tutacak ve en yüksek yüzde 3,67 oranında uranyum  zenginleştirmesi yapabilecek. Fordo tesisindeki uranyum zenginleştirme  çalışmaları durdurulacak.

Uranyum üretimi için kullanılan 19 bin santrifüj, 5060'a düşürülecek  ve 10 yıl boyunca bu sayıda tutulacak.

Nükleer tesislerde yeni bir faaliyete geçilmeyecek ve yeni bir sistem  kurulmayacak. Arıza yapan santrifüjlerin yerine yenileri değil aynı model  santrifüjler takılacak. Yeni santrifüj kullanılmayacak. Su reaktörleri arasında  bağlantı sağlanmayacak.