Tarihi ve turistik mekânlarıyla adeta açık hava müzesini andıran Şanlıurfa`nın tarih boyunca değişik kültürlere ev sahipliği yapması, doğu ile batı kültürleri arasında bir köprü görevini görmesi münasebetiyle kentte birçok tarihi yapıya rastlamak mümkün.

Şanlıurfa`nın tarihinin bir göstergesi olan bu tarihi yapıların birçoğu yıkılmaya yüz tutmuş olsa da yapılan çalışmalar sonucu birçok tarihi yapı korunmaya çalışılıyor. Urfa`nın kültürünü yansıtan ve tarih kokan bu yapıların birçoğu, Turizm ve Kültür Bakanlığı`nın desteğiyle restore edilerek butik otel olarak kullanılan konukevlerine dönüştürülüyor.

Son yıllarda özellikle turizm açısından önemli bir yere sahip olan konukevleri, otellere rakip olarak görülüyor. Urfa`nın eski kültürünü yansıtan bu konukevleri yerli ve yabancı turistlerin yoğun ilgisini çekiyor. Özellikle yaz aylarında yoğun müşteri bulan bu konukevlerinde Urfa`nın kültürünün tanıtan eşyalar sergileniyor. Nostaljik havanın hâkim olduğu bu evlerde kente has sıra geceleri düzenleniyor. Birçok kurum toplantılarını burada yaparken birçok kişi de kente misafir olarak gelen dostlarını burada ağırlıyor.

Konukevleri ve tarihi ile ilgili konuşan ŞURO Başkanı M. Kamil Türkmen, “Şanlıurfa`da konuk evi kültürü, son yıllarda ön plana çıkmaya başladı. Daha önceden ‘Urfa Evleri` vardı. Hatta Evliya Çelebi`nin belirttiği gibi Urfa`da üç yüz tane saray olduğundan bahsediliyor. Mesela Sarayönü, Bey kapısı, Cami Kebir Mahallesi gibi. Ve bu evlere Urfa deyimiyle hayatlı evler yani avlulu evler denilirdi. Bu evlerde çardaklar, haremlik ve selamlık bölümleri oluşurdu.” dedi.

Urfa`da sohbet meclisleri olarak bilinen sıra gecesi kültürüne değinen Türkmen, “Eskiden bu evlerde sohbetler yapılırdı. Bu evler birer okuldu.Burada çocuklar yapmaları gerekenleri yani yemeyi-içmeyi, oturmayı-kalkmayı öğrenirlerdi. Kısacası kendi öz kültürümüzün bizlere öğretildiği bir toplum mektebiydi. Fakat son yıllarda bu kültür, bizim seçkin kişilerimiz tarafından terkedilince Urfa`da bu kültür kalmadı. İşte yok olan bu kültüre binaen konukevlerini yapılandırmaya başladık. Bu konuk evleri, yeme-içmeye, konaklayıp yatmaya gerek sohbet gerek sıra gecesi halkalarına uygun bir şekilde restore edilip yeniden gün yüzüne çıkarılmaya çalışılıyor.” ifadelerine yer verdi.

Bu çalışmaların bölge kültürünün yaşatılması ve eski Urfa evlerinin korunması açısından önemli olduğunu hatırlatan Türkmen, yetkililere seslenerek “Ve bu tür projelere yatırım yapanların desteklenmesi gerektiğini savunuyoruz. Başka illerden gelen vatandaşlarımız Urfa`da sıra gecelerine katılmak istediğinde, beş yıldızlı bir otelde dört duvar arasında değilde Urfa kültürüne uygun mekânlarda yerlerde bu gelenek ve öğreneği yaşamak isterler. Dolayısıyla bu gibi evlerin yıkılmaması, otopark olarak kullanılmamasını istiyoruz. Bu konuda yetkilileri, sağduyulu olmaya davet ediyoruz.” çağrısında bulundu.(Osman Gülebak-İLKHA)