ADANA – Taze tüketilen sebze-meyvelerin üzerinde, insanlara zarar vererek hastalanmalarına yol açan, ancak sebze meyvelere zarar vermeyen bakteriler bulunuyor. İnsan sağlığını olumsuz etkileyen bu bakterilerin insanlara bulaşmaması için yapılması gerekenleri anlatan Çukurova Üniversitesi (ÇÜ) Ziraat Fakültesi Fitopatoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yeşim Aysan, sebze ve meyve tüketimi konusunda önemli açıklamalarda bulundu.

“Bu bakteriler bitkilere değil, insanlara zarar verir.”
Sebze-meyvelerden insana bulaşan ve hastalanmasına neden olan bakterilerle ilgili bilgi veren Prof. Dr. Aysan, “Taze tüketilen besinlerle insana bulaşan ve hastalık yapan bakteriyel etmenler, taşıyıcı olarak bitkilerle hayvanları kullanıyor. Bu bakteriyel etmenler bitkileri hastalandırmamakla birlikte, taze tüketilen sebze-meyvelere bulaşarak insanları hastalandırıyor. Tarımsal alanlarda bulunan, bitkide hastalık yapan bakterilerle akraba olan, insanda hastalık yapan bakteri türlerinin isimleri Salmonella ve patojenik Escherichia coli'dir. Bitkiye bulaşıp onu tüketen insana zarar veren bu bakteriler, bitkiden beslenir ve bitki yüzeyinde yaşamlarını sürdürürler.”dedi.

“Bakteriler insanda ağır enfeksiyona yol açıyor.”
Prof. Dr. Aysan, “Salmonella enterica bağırsak enfeksiyonuna neden olan bir bakteridir ve pişirilmeden tüketilen hayvansal besinlerden ve sebze-meyvelerden insana bulaşır. Koli basili olarak bilinen Escherichia coli, memeli hayvanların kalın bağırsağında yaşayan faydalı bakteri türlerinden biri olmasına karşın, insanda kanlı ishale ve ölüme yol açabilir.”diye belirtti.

“Hayvan dışkısı ve kanalizasyon suyu bakterileri tarım alanlarına taşır.”
Bu bakterilerin pişirilmeden taze tüketilen besinlerden insana bulaştığını vurgulayan Prof. Dr. Aysan, “Genellikle bu bakterileri tarımsal alanlara, hayvan dışkıları getirir veya kanalizasyon karışmış sularla tarım alanları sulanırsa bitkiler bu insan patojeni bakterilerle buluşur.” dedi.

İnsanlara bulaşmaması için neler yapılmalı?
Alınması gereken önlemler konusunda da bilgi veren Prof. Dr. Aysan, yapılacak ilk işlemin bu insan patojenlerinin tarlaya bulaşmasını önlemek için tedbirler alınması gerektiğini söyleyerek, bu tedbirleri de şöyle sıraladı:

-Yanmamış hayvan gübresi kullanılmamalıdır. Hayvan dışkısı tarım alanlarının uzağında ve korumalı bir bölgede kurutulmalıdır.

-Hayvanlara çıplak elle dokunulmama ve üretim alanından uzak tutulmalıdır.

-Hayvan dışkısının veya kanalizasyon sularının nehirlere, derelere, sulama suyuna ve yeraltına suyuna karışması engellenmelidir.

- Kullanılacak tohumlar da bu insan patojenleriyle bulaşık olmamalıdır. Gerekirse uygun tohum uygulamaları yapılmalıdır.

-Üretim alanında çalışan işçiler genel temizlik önlemlerine dikkat etmeli, işçiler eldivenli çalışmalı ve her tuvaletten çıkışta ellerini iyice suyla ve sabunla yıkamalıdır.

-Satın alınan sebze/meyveler taze tüketimden önce iyice klorlu suyla yıkanmalı, gerekirse sirkeli suda veya çok az oranda dezenfektan eklenmiş suda bekletilmelidir.

-Lokantalar, oteller ve tatil köylerinde misafirlere sunulacak taze sebze ve meyvelerin üretildiği koşullar bilinmeli veya istenilen kurallara uyan çiftçilerle anlaşmalı üretim yapılmalıdır.

-Örtü altı yetiştiriciliği daha korunaklı olduğundan öncelikle burada yetiştirilen ürünler tercih edilmelidir.

-Gıda endüstrisinde kullanılacak olan suların öncelikle mikrobiyolojik açıdan temiz olması gerekir. (İLKHA)