Doğruhaber

Eğitimde uygulanan en büyük yanlışlardan biri de karma eğitim sistemi. Yapılan bütün araştırmalar karma eğitimin yanlış olduğunu ortaya koysa da bu uygulamaya Türkiye’de hala ısrarla devam ediliyor. Karma eğitim üzerine kapsamlı araştırma yapan ve “Karma Eğitim” adlı bir kitabı bulunan Eğitimci Yazar Ali Erkan Kavaklı ile karma eğitim üzerine konuştuk.

Türkiye’nin karma eğitim sisteminden bir an önce vazgeçmesi gerektiğini belirten Kavaklı, bu konuda sivil toplum kuruluşlarının sesini daha da yükseltmesi ayrıca Milli Eğitim Bakanlığı’nın da toplumun taleplerine cevap vermesi gerektiğini söyledi.

Yapılan birçok araştırmada eğitimde karma sistemin zararlı olduğu belirtiliyor. Hatta bazı araştırmacılar karma eğitimi son yüzyılın en büyük pedagojik yanlışı olarak değerlendiriyor. Öncelikle siz bu konuda ne düşünüyorsunuz?

Karma eğitim, Türkiye’de bir tabu durumunda. 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu’nda “eğitim karmadır”, şeklinde bir madde var. Okullar kız-erkek karışık eğitime devam ediyor. Hâlbuki Almanya, İngiltere, Amerika gibi eğitimi bizden kaliteli olan ülkelerde karma eğitim 90’lı yıllardan itibaren masaya yatırıldı, zararlı olduğu tespit edildi.

Mesela Almanya’da şu değişiklikler yapıldı:

1- Devlet okullarındaki karma eğitim mecburiyetine son verildi.

2- Ayrı eğitim yapan kilise ve özel okullar teşvik edildi.

3- Karma okullarda fizik, kimya, matematik, bilgisayar, beden eğitimi gibi kızların erkeklerle yarışamadığı derslerin ayrı yapılması için okullara genelge gönderildi.

4- Okullarda yapılan cinsel tacizi önlemek için okul müdürleri ve öğretmenlere tacizi önleme seminerleri verildi.

5- Kız öğrencilere tacize uğramamaları için bilinçlendirme seminerleri verildi.

Karma eğitimde değişiklikler yapılmasının ardından Amerika ve İngiltere’de kız okulları ve kız üniversiteleri öğrenci akınına uğradı.

Karma eğitimin zararlı olmasındaki temel ayrıntı nedir?

Kız ve erkekler yaratılıştan itibaren farklı diyor İngiliz bilim adamı Prof. Simon Baron Cohen. Bir yaşındaki kız çocuğu bebeklerle oynarken erkek çocuk araba, tabanca ile oynamaya başlıyor. Farklı yaratılış ve yetenekteki insanları birbirine benzetmeye çalışmak ve onları birbiri ile yarıştırmak pedagojik değil. Eğitimin amacı, çocukların yeteneklerini keşfetmek ve geliştirmek, onları hayatta başarılı ve mutlu olacak şekilde eğitmektir. Her çocuk özeldir, hiçbir çocuk ötekinin aynı değildir.

Karma eğitim uygulaması ne zaman ortaya çıktı?

Karma eğitim, 1960’lı yıllarda toplumda kadın-erkek eşitliğini sağlamak amacıyla ortaya atılmış bir proje idi. Toplumsal bir projenin ömrü 20 yıldır, bir nesil 20 yıl kabul edilir. 1990’lı yıllara gelindiğinde karma eğitim uygulanan toplumlarda kadın-erkek eşitliğinin sağlanamadığı görüldü ve karma eğitim masaya yatırıldı. Örneğin yapılan araştırmalarda şöyle sonuçlar çıktı: Almanya’da okul müdürlerinin sadece % 10’u kadın. Ayrıca Meclislerde, yüksek hâkimler, üniversite öğretim üyeleri, firma şefleri arasında kadın oranının az olduğu görüldü. Der Spiegel, dergisi “Karma eğitim karaya oturdu, yüz yılın en büyük pedagojik yanlışı ve pedagojik ham ölü” değerlendirmesini yaptı. (Der Spiegel, 6 Mayıs 1996)

Karma eğitimin ortaya çıkardığı sorunlar, sıkıntılar ve yanlışlar nelerdir?

Öncelikle Karma eğitim, pedagojik değil, ideolojik bir eğitim modelidir. Belli başlı yanlışları da şöyle sıralayabiliriz:

1- Okullarda kızların cinsel tacize uğramasına yol açıyor.

2- Kızlara erkek hegemonyasında yaşamayı öğretiyor.

3- Özellikle muhafazakâr ailelerin kızları okula göndermemesine yol açıyor, kızları eğitimsiz bırakıyor.

4- Karma eğitim, kız ve erkeklerdeki farklı yetenekleri dikkate almıyor, sınıfta strese yol açıyor. Sınıftaki stres yüzünden kızlar da erkekler de anlamadıkları konularda soru soramıyor, çekiniyor ve yeteneklerini yeterince geliştiremiyor. Kız ve erkeklerin yeteneklerini geliştirmelerini engelliyor.

5- Fizik, kimya, bilgisayar, matematik, spor, el işi, motor dersi gibi alanlarda kızlar erkeklerle yarışamıyor ve yeteneklerini geliştiremiyor.

6- Yabancı dil, edebiyat, tarih, coğrafya, biyoloji, sosyal bilgiler alanında kızlarla yarışamayan erkeklerin yeteneklerini geliştirmesini engelliyor.

7- Kız ve erkeklerin derslere odaklanarak daha iyi yetişmelerini önlüyor.

8- Ergenlik çağındaki kız ve erkeklerde hedef sapmasına yol açıyor, öğrenci dersler yerine karşı cinsle ilgilenmeye başlıyor ve ahlakî yozlaşmaya zemin hazırlıyor.

9- Okullarda kız veya erkek arkadaşını başkalarından kıskanan erkek veya kızların kavga etmesine sebep oluyor.

10- Fiziken güzel olmayan ve arkadaş bulamayan kız ve erkekleri karamsarlığa sürüklüyor.

Karma eğitimde okuyan öğrenci ile karma eğitimde okumayan öğrenci arasında ne tür bir fark vardı?

Karma okullarda okuyan öğrenci yeteneklerini yeterince geliştirip hayata daha donanımlı atılmıyor. Amerika’da kız okulu mezunlarının sosyal hayatta daha başarılı oldukları ortaya çıktı, kız liseleri ve üniversiteleri öğrenci akınına uğradı. Ayrı okulda okuyan öğrenci, derslerine ve yeteneklerini geliştirmeye odaklanıyor. Hayatta daha başarılı ve daha mutlu oluyorlar.

Toplumdaki özellikle gençliğin içinde bulunduğu bunalım, yozlaşma ve benzeri konularda karma eğitimin etkisi var mıdır?

Elbette. Almanya Kuzey Rhein Westfalen eğitim eski bakanı Gabriele Behler, “kızlar, erkek hegemonyasında yaşamayı okullarda öğreniyor”, diyerek karma eğitime karşı kampanya başlattı.

Araştırmacı Dr. Monika Barz, karma eğitimin cinsel tacizlere yol açtığını ortaya koydu. Bir kızın sözlü veya fiili tacize uğraması, ömür boyu unutamayacağı ve atlatamayacağı travmalara yol açar. Karma okullardaki kızlar, cinsel tacizlere karşı kendilerini nasıl koruyabilecekleri konusunda eğitilmeliler.

Karma eğitim, öğrencilerde hayat boyu unutamayacakları kötü izler bırakıyor.

Karma eğitimin kaldırılması için neler yapılmalıdır?

Önce çocuğuna ayrı eğitim aldırmak isteyen veliye özgürlük tanınmalı. Karma eğitim aldırmak isteyene verilen hak, ayrı eğitim aldırmak isteyene de verilmeli. Milli Eğitim Temel Kanunu’nda yer alan “eğitimde fırsat eşitliği” hayata geçirilmeli. Sonra da karma eğitim masaya yatırılmalı. Karma eğitim mecburiyetine son vermeli. Kız okulları açılmalı. Ayrı eğitim veren okullar açmayan özel teşebbüs desteklenmeli. Karma okullar da reforma tabi tutulmalı ve zararları en aza indirecek çalışmalar yapılmalı.

Karma eğitimin kaldırılmasını istemeyenler var. Bunun sebebi sizce nedir? Bu ısrarda ideolojik gerekçeler var mıdır?

İdeolojik körlük devam ediyor. Bunun yanı sıra bilgisizlik ve bilinçsizlik de var. Karma eğitim konusu tabu olmaktan çıkarılmalı ve konu tartışılmalı. Karma eğitimin getirdiği zararlar ortaya konmalı. Karma eğitimde ısrar edenlerin çocukları da cinsel tacizlerden, sınıf stresinden, kız ve erkek dezavantaja sahip olunan derslerde yeteneğini geliştirememekten korunmalı. Eğitimin daha verimli hâle getirilmesi ve çocuklarımızın PISA’da görüldüğü üzere OECD ülkelerinin gerisinde kalitesiz eğitim alması önlenmeli.

PISA araştırmaları gösteriyor ki Türkiye’de eğitimin kalitesi iyi değil. Kalkınmış ülkeler arasındaki yerimiz son sıralar. Türkiye kalkınmış, sorunlarını çözmüş, mutlu insanlar ülkesi olmak istiyorsa eğitimde kaliteyi artırmalı. Gençlerini iyi ve nitelikli yetiştiremeyen ülke, sorunlarını çözemez ve kalkınamaz. İnsanını mutlu edemez.

Bilgisizlik, bilinçsizlik ve ideolojik körlükle bir yere varılamaz. Yüz yılın pedagojik yanlışı ve pedagojik bir ham ölü olan karma eğitim yanlışından en kısa zamanda dönülmeli. Sivil toplum sesini yükseltmeli, Milli Eğitim Bakanlığı bu konuda toplumun taleplerine cevap verecek adımlar atmalı.