Baas rejiminin 1986’da Kürtlere yönelik başlattığı Enfal harekâtında, Kürt kaynaklara göre 182 bin kişi kayboldu. Kayıpların arasında kadın ve çocuklar da vardı. İsmet Kadir, Horasan Abdullah ve Abdullah`ın 11 yaşındaki kızı Çimen Abbas bunlardan sadece üçüydü. 1988 yılında bir sabah Süleymaniye kentinin Davut bölgesindeki köyleri basan askerlerin gözaltına aldığı yüzlerce kişi arasında bu üç isim de vardı. Yakınları onları son olarak Topzawa askeri kışlasında gördü. Daha sonra, onları ne gören oldu ne de onlardan bir haber duyan. Diğer Enfal kurbanları gibi sırra kadem bastılar. Ailelerin tüm aramalarına rağmen bir ipucu bulunamadı. Aradan yıllar geçti; Baas rejimi yıkıldı, Enfal’de kaybolanların öldürülüp gömüldüğü mezarlar birer birer ortaya çıktı.

Ancak Davut bölgesi kayıplarından hala haber yoktu. Ta ki Kerkük’teki eski istihbarat binasında bir belge bulunana kadar.

"Kızlar Mısır`a gönderildi"

1601 numaralı, 10 aralık 1989 tarihli belgede Davut bölgesinde gözaltına alınanlardan 18 kızın adı yer alıyordu. Belgede yazılanlara göre kızlar Mısır’daki gece kulüpleri ve eğlence mekanlarına gönderildi. Belge Kürt basınında yer alınca, unutulmaya yüz tutmuş bir acı yeniden canlandı. Aileler zaman geçirmeden Bölgesel Yönetim`e başvurdu. Başbakan Neçirvan Barzani olayla bizzat ilgilendi. Aralarında Şehit ve Enfal Bakanlığı yetkilileri ile ailelerin de bulunduğu bir komisyon kuruldu ve araştırmalara başlandı. Komisyon bir yandan belgenin gerçek olup olmadığını, bir yandan da belgedeki iddiaları araştıyor.

Horasan Abdullah ve o dönem 11 yaşında olan kızı istihbarat belgelerine göre Mısır`a gönderilenler arasında

Mısır`da filme konu oldu

Belge ortaya çıktıktan sonra, konu sadece Kuzey Irak`ta değil, Mısır`da da ilgi uyandırdı. Hatta Mısırlı bir yönetmen hikayeyi beyaz perdeye taşıdı. Film yayınlandıktan sonra, Mısır`da birçok görgü tanığı ortaya çıkarak kızları gördüklerini iddia etti. Bunun üzerine araştırma komisyonu Mısır’a giderek filmin yapımcısı ve görgü tanıklarıyla konuşmaya karar verdi. Komisyon önümüzdeki günlerde bu ülkeye gidecek.

ENFAL HAREKÂTI

Irak`taki Saddam Hüseyin döneminde yürütülen ve Kürtleri hedef alan operasyonlar 1986 ve 1989 arasında yürütüldü. Harekât özellikle 1988 yılında doruğuna ulaştı. Enfal Operasyonu kara harekatları, havadan bombalamalar, yerleşkelerin sistematik bir şekilde yıkılması, toplu zorunlu göçler, idam mangaları ve kimyasal silah kullanımı içerdi. Kürt kaynakları Enfal sırasında 182 bin kişinin kaybolduğunu söylüyor. Bağımsız kaynaklara göre ise bu rakam 100 ile 150 bin arasında.

Yakınları umutsuz
Araştırma komisyonunda kayıp kızların yakınlarını temsil edenlerden biri Namık Abdulatif. Horasan Abdullah’ın ağabeyi ve Çimen Abbas’ın dayısı. Kardeşini ve yeğenini en son 26 yıl önce görmüş. Belge ortaya çıkınca şaşırmış. Belgede yazılanlara inanmadığını söyleyen Abdullatif, acıları canlandığı için üzgün. Abdullatif "Eskiden halimiz daha iyiydi, şimdi iyi hisetmiyoruz kendimizi. Herkes bir şeyler söylüyor. Biri diyor `orda gördük`, biri diyor `şurda gördük`. Biri diyor `Mısır’da`. Aklım almıyor bunu. Ara ara hatırladıkça yüreğimiz yanıyor bu bizi üzüyor. Acısını hatırlıyoruz. Mısır’a gidersek içimiz daha rahat olur, ne olduğunu kendimiz görürüz” diye konuşuyor.

Komisyonun bir üyesi de Abdulhalik Kadir Aziz. Eski bir peşmerge. Onun da 26 yıldır kayıp olan kızkardeşi İsmet Kadir`in ismi belgede yer alıyor. Kardeşini son olarak 14 Nisan 1988 tarihinde, Kulcan köyünde görmüş. Kızkardeşi de Enfal kayıpları arasında. Tam unutacakları sırada olayın tekrar gündeme gelmesi aileyi heyecanlandırmış. Ancak belgede kızların satıldığının yazması aileyi üzmüş. Ağabey Aziz, "Hangi ülkede olursa olsun bize geri verselerdi, içimiz rahat olurdu. Sadece benim kardeşim değil, kaybolanların hepsi. Ya da kayıpların hepsini geri verseler; Mısır’da, Ürdün’de, Suudi Arabistan’da, Katar’da Irak’ta olsun, hangi ülke olursa olsun bir tanesini bulsaydık anlamlı bir belge olurdu. O zaman Saddam’ın yaptıklarını bir kez daha göstermiş olurduk. Bu üstümüzde büyük bir yüktür" diyor.

Mısır`a satıldığı iddia edilen 18 Kürt kızının yakınları da Kürt Hükümetinin başlattığı araştırmaya destek veriyor.

Bakanlık devrede

Kızların bulunmasına ilişkin çalışmalar hakkında Al Jazeera’nin sorularını yanıtlayan Enfal ve Şehitler Bakanı Aram Ahmed Muhammed, olayla ilgili istihbarat binasında bulunan belge dışında bir bilgi bulunmadığını böyledi. Muhammed, "Bu belgeyle ilgili henüz bir sonuç alamadık. Araştırmalarımız hala devam ediyor. Belge için araştırma yapıyoruz. O yüzden şimdi bir şey diyemiyoruz. Sürekli araştırma içindeyiz araştırma devam ediyor. Heyet başkanı Mısır’da oturuyor. O da oradan araştırıyor" şeklinde konuştu.

Bugünlerde Mısır’a gitmeye hazırlanan komisyon üyeleri ve ailelerin umudu iddialarla ilgili bir ipucu bulabilmek. Eğer heyet bir bilgiye ulaşırsa, Mısır makamları nezdinde resmi girişimler başlayacak.

el cezire türk