İngiliz gazetesi The Guardian’a göre, Amerikan ordusu, Gazze Şeridi’ni “kırmızı bölge” ve “yeşil bölge” olarak bölmeyi planlıyor. “Yeşil bölge”, uluslararası ve İsrail kuvvetleri tarafından güvence altına alınacak; “kırmızı bölge” ise bu kontrollü alanın dışında bırakılacak.
Gazete, bu plan kapsamında yabancı kuvvetlerin başlangıçta israil askerleriyle birlikte Gazze doğusunda konuşlanacağını bildiriyor. ABD ve bazı Arap ve İslam ülkeleri Cuma günü, barış planını destekleyen bir Amerikan tasarılı kararın Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından hızlıca benimsenmesini talep etti.
ABD, Katar, Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan, Endonezya, Pakistan, Ürdün ve Türkiye ortak olarak Amerikan tasarılı kararı “genel destek” ifadesiyle onayladı; karar, geçici olarak bir uluslararası istikrar gücünün kurulmasını öngörüyor ve hızla kabul edilmesi umuluyor.
Amerikalılar geçtiğimiz hafta resmî olarak 15 üyesi bulunan Güvenlik Konseyi’nde (15 üye ülke) devam eden iki yıllık savaş sonrası ateşkesin ardından bir takip metni üzerinde müzakerelere başladı. Metin, barış planını desteklemek için hazırlanıyor.
ABD ve ortakları ortak bildiride şöyle dedi: “Bu samimi bir çabadır; plan yalnızca İsraillilerle Filistinliler arasında değil, tüm bölge açısından barış ve istikrara pratik bir yol sunmaktadır.”
Fransız Haber Ajansı (AFP) tarafından Perşembe günü görülen taslak kararda “Barış Konseyi” adı verilen bir geçici yönetim otoritesi kurulması öneriliyor. Bu otorite teorik olarak Donald Trump tarafından başkanlık edilecek ve görev süresi 2027 yılının sonuna kadar devam edecek.
Karar, üye ülkelere “geçici uluslararası istikrar gücü” kurma yetkisi veriyor; bu güç, israil ve Mısır ile birlikte çalışacak ve yeni eğitimden geçmiş Filistin polisiyle birlikte sınır bölgelerinin güvenliğini sağlamayı, silahsızlandırmayı hedefliyor.
Rusya tarafından Güvenlik Konseyi üyelerine sunulan başka bir tasarıda ise “Barış Konseyi” kurulması ya da uluslararası bir gücün Gazze’ye derhal konuşlandırılması öngörülmüyor; yalnızca BM Genel Sekreteri’nden planın uygulanma seçeneklerini belirlemesi ve bu çerçevede bir güç konuşlandırma ihtimalini içeren rapor sunması isteniyor.
ABD, Gazze’deki ateşkesi “kırılgan” olarak nitelendirdi ve perşembe günü taslağın kabul edilmemesinin tehlike taşıdığını belirtti.
ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Mike Waltz, The Washington Post gazetesinde yayımlanan yazısında, “Bu kararı desteklememek, ya Hamas terör rejiminin gücüyle devam etmesi ya da israil ile savaşa geri dönülmesi yönünde oy kullanmak olur; bu da bölge ve halk için sürekli çatışma anlamına gelir.” ifadelerini kullandı.
Ayrıca Waltz şöyle ekledi: “Bu rota dışına çıkmak—ister siyasi oyunlar oynayanlar tarafından ister geçmişi yeniden canlandırmak isteyenler tarafından—gerçek bir insanî bedel getirecektir.”
Konsey üyelerinin şimdilik barış planının ilkeleri konusunda uzlaştığı görülürken, diplomatik kaynaklar Amerikan metninde hâlâ birçok soru işareti bulunduğunu belirtiyor. Özellikle Konseyin denetim mekanizması, Filistin Yönetimi’nin rolü ve İsrail güvenlik güçlerine verilecek yetkilerin detayları önemle tartışılıyor.
