Patates ve diğer temel gıda ürünlerinin hızla artan fiyatları, sıkı para politikasının başlıca nedenlerinden biri oldu. Merkez Bankası, 6 Haziran’da gösterge faiz oranını %20’ye indirdi ancak bu oran hâlâ 2003’ten bu yana görülen en yüksek seviyelerden biri. Daha da endişe verici olan, gerçek enflasyon yavaşlamış olmasına rağmen halkın enflasyon beklentilerinin hâlâ yüksek kalması.
Geçen yıl hasadın %12 düşmesi sonrası patates fiyatlarının üç katına çıkması da sorunu ağırlaştırıyor.
Merkez Bankası Başkanı Elvira Nabiullina da faiz indirimi sonrası düzenlediği basın toplantısında soruna değindi:
"Günlük hayatlarında insanlar akıllı telefon ya da televizyon almıyor," dedi. "Gıda alıyorlar. Eğer bu ürünlerin fiyatı daha hızlı artarsa, yüksek enflasyon beklentileri oluşuyor."
Romir düşünce kuruluşunun araştırmasına göre, Nisan ayında Rus haneleri gelirlerinin neredeyse %35’ini gıdaya harcadı; bu, son beş yılın en yüksek oranı ve geçen yılın aynı ayında %29 seviyesindeydi.
PATATES KRİZİ
Pyaterochka, eski mahsul Rus patateslerini kilo başına 84 ruble (1,06 dolar), yeni mahsul patatesleri ise kilo başına 120 ruble (1,53 dolar) fiyatla satıyor. Geçen yıl bu dönemde perakende mağazalarında ortalama fiyat kilo başına 43 rubleydi. Bu fiyat, İngiltere'nin en büyük süpermarket zinciri Tesco’da kilo başına yaklaşık 0,92 dolardan bile daha yüksek.
Soğan, lahana, pancar, havuç ve Doğu Avrupa’da sık tüketilen pancar çorbasının (borscht) diğer malzemelerinin fiyatları da hızla arttı. Kriz, Batı yaptırımlarına rağmen tarımsal kalkınma ve artan ihracatı başarı hikayesi olarak gösteren Devlet Başkanı Vladimir Putin’i bile hazırlıksız yakaladı. Bu yılın başlarında tereyağı ve yumurta fiyatlarında da benzer artışlar olmuştu.
Hükümet, ithalatı artırarak müdahale etti. Mısır , Rusya’ya patates ihracatını üç katına çıkardı. Yedek tedarikçi olan Belarus ise stoklarının tükendiğini açıkladı.
Tarım Bakanı Oksana Lut, "Temmuz’dan itibaren fiyatlarda düşüş ve istikrar göreceğiz," dedi.
Hükümete danışmanlık yapan TsMAKP düşünce kuruluşu, temel gıda, enerji ve ilaç maliyetlerine dayalı yoksullar için hesaplanan enflasyon oranının Nisan’da %20’yi aştığını; bunun resmi enflasyon oranının 10 puan üzerinde olduğunu tahmin etti.
TsMAKP, "Gıda fiyatlarındaki hızlı artış, düşük gelirli kesimlerin tüketim sepetindeki fiyat endeksi ile genel enflasyon oranı arasında ciddi bir farklılık yarattı," dedi.
Emekliler nüfusun dörtte birinden fazlasını oluşturuyor ve Nisan ayında ortalama emekli maaşı 23.448 ruble (298 dolar) idi. Geçen yıl boyunca reel anlamda düşüş gösteren maaşlar, 2025 başından bu yana %1,4 arttı.
