Türkiye’nin ikinci büyük kenti Ankara’da trafik, artık günlük bir şikâyetin ötesine geçerek kent ekonomisini, yaşam kalitesini ve toplumsal zaman kullanımını etkileyen yapısal bir soruna dönüşmüş durumda.
Rapor, Ankara trafiğinin sıkça dile getirildiği gibi “yeterli yol olmaması” ya da “nüfus artışı” ile açıklanamayacağını; asıl nedenin kentin mekânsal gelişim biçimi olduğunu belirtiyor. 1980’lerden itibaren hızlanan çeperlere yayılma ve düşük yoğunluklu yerleşim, iş–konut mesafesini büyüterek zorunlu uzun yolculukları artırdı. Bu süreç, özel aracı Ankara’nın temel ulaşım aracı hâline getirdi.
Rapor, literatürde “induced demand” olarak bilinen olguya işaret ederek, Ankara’da yapılan yol genişletme çalışmalarının neden kalıcı rahatlama sağlamadığını açıklıyor. Yeni kapasite kısa sürede yeniden doluyor ve trafik daha yüksek bir düzeyde geri dönüyor. Eskişehir Yolu, Konya Yolu ve Ankara Bulvarı bunun en belirgin örnekleri arasında
Küresel trafik yoğunluğu karşılaştırmalarında Ankara, dünyanın en sıkışık 30 kenti içinde yer alıyor. Listenin ilk sırasında İstanbul bulunurken Ankara 28. sırada. Bu durum, Ankara’nın nüfusu ve kent büyüklüğüyle kıyaslandığında beklenenden çok daha yoğun bir trafik baskısı ürettiğini gösteriyor.
Ankara’da nüfusun yalnızca yüzde 36’sı 15 dakikalık yürüme mesafesinde bir toplu taşıma hattına erişebiliyor. İstanbul’da bu oran yüzde 79. Bu fark, Ankara trafiğinin neden “alternatifsizlik” nedeniyle büyüdüğünü net biçimde ortaya koyuyor.
Kişi başına yıllık metro kullanımının Ankara’da 33, İstanbul’da 58 olması da özel araç bağımlılığını açıklayan bir veri niteliğinde.
Rapor, Ankara’daki metro hatlarının tamamının Kızılay’ı merkez almasının, ulaşım yükünü tek bir merkeze yığdığını vurguluyor. Metroya binmek isteyen birçok kişi önce Kızılay’a ulaşmak zorunda kalıyor; bu da hem Kızılay çevresinde hem de kente bağlanan ana arterlerde kronik tıkanmalara yol açıyor.
İstanbul’da Levent, Maslak, Üsküdar, Ataşehir gibi çok merkezli ulaşım odaklarının bulunması; Ankara’nın ise hâlâ tek merkezli modelde ısrar etmesi, kent trafiğini yapısal bir darboğaza sıkıştırıyor.
Yapılan anketlerde, Ankara’da yaşayanların kentin en büyük sorunu olarak trafiği işaret ettiği görülüyor. Barınma, ekonomi ve altyapı problemleri bile trafik memnuniyetsizliğinin gerisinde kalıyor.