“İnsanlara merhamet etmeyene Allah da merhamet etmez” (Buhari, tevhid,2.)
Son zamanlarda eğitim ile ilgili toplantıları kongreleri takip ettiğimizde karşımıza hep şunlar çıkıyor. 21.yüzyıl becerileri içinartık söylenen şu ki ileride robotlardan dolayı çocuklarımız iş hayatına atılamayacaklar. İşten atılacaklar. O yüzden okullar robotların beceremeyeceği alanlara, yani temel insani özelliklerin geliştirilmesine yoğunlaşmalı. Yani 21.yüzyıl becerilerine yoğunlaşmalıyız, nedir bu beceriler peki? Robotların yapmayacağı beceriler diyebiliriz. Üreticilik ve Yenilik Eleştirel Düşünme ve Problem Çözme, İletişim ve İşbirliği ilk olarak söylenen şeyler peki merhamet, sevgi, empati, şükür, duyarlılık, sabır ve vicdan gibi becerilere ihtiyaç yok mu? Geçen haftaki yazımızda çocuklarda şükür bilinci geliştirmeye yönelik düşüncelerimizi ifade etmiştik bu hafta zamanımızın ihtiyaç duyduğu merhamet bilincine değinmeyeçalışacağız.
Merhamet; sevgi¸ saygı¸ sabır¸ doğruluk vb. gibi yaşanarak öğrenilen duygulardandır. Merhamet duygusu¸ ancak sevginin¸ saygının¸ şefkatin¸ hoşgörünün¸ yardımlaşmanın¸ yaşanıldığı ortamlarda gelişebilir. Yani baskı¸ korku¸ kin¸ tehdit¸ nefret¸ öç alma gibi duyguların hâkim olduğu ortamlardan merhametli insan yetişmesi zordur. Sevgi sevgiyi¸ korku korkuyu¸ merhamet merhameti doğurur. Çocuk vicdanı aile tarafından inşa edilir. Merhametsiz anne ve babalar, kendilerinden daha merhametsizi yetiştirmiş olurlar. Çocuğun temel ihtiyaçlarının karşılanması anne ve babasıyla sevgi ve güvene dayanan bir iletişim içinde olması ve zararlı alışkanlıklardan korunması merhamet ve vicdan duygularının hassasiyetini sağlar.
Çocukların ahlak gelişiminde sevgi ve merhamete dayanan ilişkilerin önemi açıktır. Sevgi ve şefkat gören çocuğun özgüven duygusu daha kolay gelişecek ve iyilik kavramı onun zihin dünyasında yeterince yerini bulacaktır. Çünkü şefkat sahibi anne baba¸ çocuk için sevgi objesi haline gelmekte ve çocuk onları memnun etmek için kendi çevresine de olumlu yaklaşmaktadır. Ayrıca ailesiyle özdeşleşme süreci içinde anne babanın özelliklerini kendinde toplayarak¸ onlar olmadığı zaman bile çevresine saygı göstermektedir.
Çocuklarınızın merhametli olması için ne yapılabilir.
* Çevrenize, komşularınıza karşı yardımsever olun. Tabiatı, hayvanları sevdirin. Karşılık beklemeden iyilik yapmanın bir erdem olduğunu anlatın. Aile içinde birbirinize şefkatli davranışlarda bulunarak model olun. Sevgi dolu ve sıcak bir aile ortamı içinde büyüyen çocuklar başkalarının duygularına daha duyarlıdır.
* Şefkat ve merhamet ile ilgili davranış örnekleri, hikâyeleri anlatın ve bu tür kitapları çocuklara okutabilirsiniz.
*Çocuğunuzun sevdiği arkadaşına birlikte hediye alın. Paylaşmayı küçük yaşlardan itibaren öğrenmesi gerekir.
*Birlikte bir yardım kurumunu ziyaret edin. Kurumun yardım dağıtma faaliyetlerine katılabilir.
* Birlikte bir hastayı, yaşlıyı ziyaret ederek merhamet duyguları geliştirilebilir.
* Çocuğunuzda olumlu yardımlaşma davranışları gördüğünüzde onu motive edin.
Sonuç olarak karşılık beklemeden iyilik yapmanın bir erdem olduğunu ona davranışlarınızla ve sözlerinizle ifade edin. Siz de karşılık beklemeden iyilikler yapın. Yaptığı her iyi davranışta meleklerin onu alkışladığını ve yaptığı iyiliklerin bu dünyada ve ahirette de iyilik olarak karşısına çıkacağını anlatın. Merhamet bilinci ile donanmış çocuklar yetiştirmeniz temennisi ile vesselam…