ÖTV artışlarından sonra yeni zamların geleceğini daha önceki yazımızda duyurmuştuk.
Zamlardan ve gündemden haberdar olanlar için bu zamlar şok olmayacak sanırım. Asıl şoku piyasadan haberdar olmayanlar faturalarını alınca yaşayacaklar. 100 lira elektrik faturası ödeyen 128 lira, 100 lira doğalgaz faturası ödeyen 119 lira ödeyince şoke olacak. Arabasının deposunu 196,5 liraya dolduran bir otomobil sahibinden 216,9 lira talep edilince şoke olacak. Ayda üç depo benzin kullanan bir kişi 650,7 lira ödemek zorunda kalacak.
Elektriğe % 9,6 doğalgaza da %9,8 oranında zam yapıldı. Üç zam beraber düşünüldüğünde 100 lira başına cebimizden 60 lira fazladan para ödeyeceğiz. Nisan 2012`de doğalgaza yapılan % 18,72`lik zam ile bu yeni zammı beraber düşündüğümüzde son altı ayda doğalgaza gelen zammın % 28,52`ye ulaştığını görürüz. Bu da Nisan ayı öncesi 100 lira fatura ödeyen bir vatandaşın Ekim ayında 130 lira ödemesi anlamına gelir. Nisan 2012`de elektriğe %9,6 zam yapılmıştı. Bu zamda da aynı oranda zam yapıldı. Dolayısıyla altı ay içerisinde iki kez aynı oranda zam yapılmış oldu. Bu şekilde Nisanda 100 lira elektrik faturası ödeyen bir vatandaş da Ekim`de 120 lira ödemesi anlamına gelir.
Önümüzün kış olduğunu düşündüğümüzde, durumun daha da vahim olduğunu görmüş oluruz. Önümüz kış ve bu faturalar katlanacak. Yazın, on ile yirmi lira arasında gelen doğalgaz faturaları 200 liralara kadar çıkabiliyor. Elektrik sobaları ile ısınanları düşündüğümüzde faturaları daha da katlanacaktır. Vatandaş ısınmaya çalışırken cebi ve canı yanacak ve sanırım kimileri faturam yükselmesin diye, battaniyelere sarılacak.
Elektrik ve doğalgaz faturalarına ödenen miktarların yanında otomobili olanların işi daha da zordur. Çünkü bundan böyle benzin fiyatlarında dünya birinciliğini oynuyoruz. Türkiye bundan böyle dünyanın en pahalı benzinini satan ülke konumuna geldi. Benzine gelen 30 kuruşluk ÖTV farkından sonra Türkiye dünya birinciliğini Norveç`in elinden almış oldu.
Elektrik zammı en çok Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) ile tarımsal kesimi çarptı. OSB`lerde (çift terimli) kullanılan elektrik fiyatı yüzde 14.96 oranında artarak 25.538 kuruşa çıktı. Tarımsal sulama amaçlı kullanılan elektriğe yüzde 11.38 oranında zam yapıldı. Tarımsal sulamada birim elektrik fiyatı 31.474 kuruşa yükseldi.
Gelen zamlar, hem sanayi hem de hane kullanımı tarafındaki her şeyin fiyatını etkileyecek. Bu artışlar, gelecek aylardan itibaren tüm ürünlerdeki maliyetlere girecek ve enflasyon oranını da yakından etkileyecektir. Yapılan zamların enflasyona da toplamda yaklaşık 1 puanlık etkisi olacak. Elektrikteki artışın etkisi 0.30, doğalgazdaki artışın etkisi ise 0.15 puan olacak. Yani toplamda 0.45 puanlık bir etki meydana gelecek. Eylülde benzin, otomobil gibi ürünlerde yapılan vergi artışlarının enflasyona etkisi ise 0.60 puandı. Böylece toplamda enflasyona etki 1.05 puan olacak. Dolayısıyla ete, süte ve nihai tüketim ürünlerinin hepsine zammın kapıda olduğu kesin gibi görünüyor.
Sadece gıda ürünlerine değil şehir içi ve şehirlerarası ulaşım fiyatlarına da zam gelecek. Enflasyon oranlarıyla orantılı olarak kira artışları enflasyon oranlarına bağlı olanların yeni kira sözleşmelerinde enflasyon artış oranı kadar artış olacak.
Peki, olması gereken bu mudur?
Elbette ki olması gereken bu değildir. Halka en düşük fiyatlarla satılması gereken yer altı kaynaklarının bu kadar yükseltilmesi halka yapılan bir zulümdür. İşçilik bedellerinin dışında bir fatura bedelini halktan alamayacak yönetimlere ihtiyaç vardır.
Sulu arazide masrafın en büyük rakamını elektrik fiyatı oluşturur. Tarla sahibi kazancının büyük meblağını buraya yatırmak zorunda kalıyor. Bu zamla beraber kaçak elektrik kullanımı yükselecektir. Her ne kadar faturalardan kaçak kullanım bedeli hanesi kaldırıldı ise de bu faturanın diğer haneleri içerisine serpiştirilmiş. Bu da vatandaştan haksız bir fatura bedelinin alınmasına sebeptir.
Büyük şehirlerde çalışan işçilerin çoğu bin lira civarında maaş alıyor. Bunun yarısını kiraya ödüyor. Geriye kalan parasının yarısını da faturalara ödediğini düşündüğümüzde zor olan geçimi daha da zorlaşacaktır.
Faturalar yüzünden kimsenin karanlıkta ve soğukta kalmaması temennisi ile Allah`a emanet olun.