Resmen tanınmayan Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin başkanı Samvel Şahmaranyan'ın eylül ayında imzaladığı, cumhuriyetin varlığının 1 Ocak 2024'ten itibaren sona ermesini öngören kararname yürürlüğe girdi.
Kararnamede, Cumhuriyet'in sınırları dışında bulunanlar da dahil Dağlık Karabağ sakinlerine bölgede bulunma veya bölgeye dönme konusunda bağımsız ve bireysel karar almaları amacıyla Azerbaycan'ın sunduğu yeniden entegrasyon koşullarını incelemeleri tavsiye edilmişti.
Belgede kararın, ortaya çıkan zorlu askeri ve siyasi durum nedeniyle Dağlık Karabağ nüfusunun fiziksel güvenliğinin ve hayati çıkarlarının sağlanmasına öncelik verildiği için, Rus barış gücünün arabuluculuğunda Azerbaycan yönetimiyle varılan, silah bırakan askerler de dahil bölge sakinlerinin kendi araçlarıyla Laçin koridoru üzerinden serbestçe, gönüllü olarak ve sorunsuzca geçmelerinin sağlanmasını öngören anlaşma göz önünde bulundurularak ve 'Dağlık Karabağ Anayasası'nın 93. maddesi uyarınca alındığı ifade edilmişti.
Gerilimin tırmanması 19 Eylül'de başladı, bir gün sonra düşmanlıkların sona erdirilmesi konusunda bir anlaşmaya varıldı ve ertesi gün Azerbaycan'ın Yevlah kentinde "yeniden entegrasyon konularını görüşmek üzere" Bakü ve Karabağ'ın Ermeni nüfusu temsilcilerinin katıldığı bir toplantı düzenlendi. 15 Ekim'de Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev Hankendi'de (Stepanakert) ülkesinin devlet bayrağını göndere çekti.
Ermeni hükümetine göre, o zamana kadar nüfusu yaklaşık 120 bin kişi olan Dağlık Karabağ'dan ülke içinde yerinden edilmiş 100 binden fazla kişi Ermenistan'a girdi.
20 Eylül'de Rus barış gücünün arabuluculuğunda varılan anlaşmayla sona ermiş, Dağlık Karabağ'daki silahlı oluşumların tümüyle silahsızlandırılması kararlaştırılmıştı. (İLKHA)