PISA'ya katılan ülke sayısı artarken Türkiye; matematik, fen ve okuma becerilerinin ölçüldüğü her üç alanda da sıralamasını yükseltirken üç alanda da tüm ülkeler ortalamasının üstünde yer aldı. Türkiye, PISA 2022 sonuçlarında matematik alanında 2018 ile hemen hemen aynı puanı alırken, fen okuryazarlığı alanında daha yüksek puan elde etti, okuma becerilerinde ise daha düşük performans gösterdi.
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) tarafından uygulanan Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (PISA) 2022 sonuçları yayımlandı.
2022 yılında yapılan PISA Türkiye sonuçları bugün itibarıyla tüm dünyayla eş zamanlı açıklandı.
OECD tarafından 15 yaş grubundaki öğrencilerin kazandıkları bilgi ve becerileri değerlendiren ve üç yılda bir yapılan uluslararası araştırma programı olan PISA araştırması, 15 yaş grubunda örgün eğitime devam eden öğrencilerin matematik okuryazarlığı, fen okuryazarlığı ve okuma becerilerini değerlendirmek ve ülkeleri karşılaştırabilmek için yapılıyor. Bu kapsamda, 2021'de yapılacak olan PISA, Kovid-19 salgını nedeniyle bir yıl ertelenerek 2022'de gerçekleştirildi.
Türkiye, PISA araştırmasına 2003'ten bu yana katılıyor. PISA araştırmasına 2003 yılında 41, 2006 yılında 57, 2009 ve 2012 yıllarında 65, 2015 yılında ise 72 ülke, 2018 yılında ise 79 ülke katılım gösterdi. Bugün açıklanan PISA 2022 araştırmasına 81 ülke katıldı.
PISA 2022 nihai uygulaması, Türkiye'de 19 Nisan-13 Mayıs 2022'de 60 ilden 196 okul ve 7 bin 250 öğrencinin katılımıyla bilgisayar tabanlı gerçekleştirildi.
PISA sonuçlarına ilişkin kamuoyuna iki ayrı rapor sunuldu.
Bunlardan biri Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından açıklanan ülke raporu, diğeri ise OECD tarafından kaleme alınan ve www.oecd.org/pisa adresinde yayımlanan rapor oldu.
OECD'nin Türkiye'nin PISA sonuçları konusundaki değerlendirmesinde, "Türkiye, PISA'da on yıldan uzun bir süre boyunca çoğu alanda iyileşme gösteren az sayıda ülkeden biridir." ifadesi kullanıldı.
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğünün raporuna göre, Türkiye PISA 2022 sonuçlarında, matematik alanında 2018 ile hemen hemen aynı puanı alırken, fen okuryazarlığı alanında daha yüksek puan elde etti, okuma becerilerinde ise daha düşük performans gösterdi.
Matematik ve fen alanlarındaki Türkiye PISA 2022 ortalamaları, PISA'da şimdiye kadar elde edilen en yüksek sonuçlar arasında yer aldı.
Bunun yanında, okuma becerileri alanında ise uzun vadeli ortalamaya yakın bir performans elde edildi. PISA 2022'de özellikle matematik ve fen alanlarında elde edilen puanlar, 2006 ve 2015'teki puanlara kıyasla oldukça yüksek oldu.
Türkiye'nin tüm ülkeler ile OECD ülkeleri sıralamasındaki yeri
PISA 2022 araştırmasına katılan ülke sayısı 79'dan 81'e yükselirken Türkiye her üç alanda ülke sıralamasında daha üst sıralarda yer aldı.
Alan PISA 2018 Sıralaması PISA 2022 Sıralaması Değişim
Matematik alanında, 2018'de 79 ülke arasında 42. sırada yer alan Türkiye, PISA 2022'de 81 ülke arasında 39. sırada yer aldı. Benzer şekilde 2018'de 37 OECD ülkesi arasında 33. sırada bulunan Türkiye, 2022'de 32. sıraya yerleşti.
Türkiye fen alanında PISA 2018'de 79 ülke arasında 39. sırada yer alırken PISA 2022'de 81 ülke arasında 34. sıraya yükseldi. Benzer şekilde 2018'de 37 OECD ülkesi arasında 30. sıradaki Türkiye, 2022'de 29. sırada yer aldı.
Türkiye okuma becerileri alanında PISA 2018'de 79 ülke arasında 40. sırada yer alırken PISA 2022'de 81 ülke arasında 36. sıraya yükseldi. Benzer şekilde 2018'de 37 OECD ülkesi arasında 31. sırada bulunan Türkiye, 2022'de 30. sırada yer aldı.
Raporda, "Türkiye her üç alanda tüm ülkeler ortalamasının üstünde yer alırken OECD ülkeleriyle arasındaki farkı hızlıca azaltmaktadır. Ayrıca PISA'da fiziksel ve sosyal öğrenme ortamlarına ilişkin anketlerden elde edilen veriler, Türkiye'deki fiziki ve sosyal öğrenme ortalamalarının OECD'den daha iyi olduğunu gösterdi. Bu da 2003 yılından itibaren eğitimde fırsat eşitliğinin sağlanması ve öğrenme ortamlarının iyileştirilmesi yönünde atılan adımların olumlu sonuç verdiğinin bir göstergesidir." değerlendirmesi yapıldı.
Matematik okuryazarlığı ile PISA döngülerinde Türkiye'nin matematik alanı performansı
PISA araştırmasında her döngüde farklı bir alan ağırlıklı alan olarak değerlendiriliyor. PISA 2022'de ağırlıklı alan matematik okuryazarlığı olarak belirlendi. Türkiye PISA araştırmasında matematik alanında istikrarlı artış gösteren ülkeler arasında yer aldı.
Raporda, PISA döngülerinde Türkiye'de matematik okuryazarlığı alanındaki performans değişimi konusunda, "Son 20 yılda Türkiye matematik alanında istikrarlı şekilde ilerleme sağlayan iki ülkeden biridir." denildi.
PISA 2022'de matematik okuryazarlığında OECD ve tüm ülkelerin ortalama puanlarında düşüş görüldü. OECD ve tüm ülkelerde görülen düşüş Türkiye'de yaşanmadı.
Matematik alanında PISA 2022'de OECD ortalaması 472, tüm ülkeler ortalaması 438 iken Türkiye ortalaması ise 453 puan oldu ve Türkiye bu puanla tüm ülkeler ortalamasının üstünde yer aldı.
Matematik alanında OECD ülkeleri ve tüm ülkeler ortalama puanları ile Türkiye'nin ortalama puanı arasındaki farka bakıldığında Türkiye'nin her döngüde, OECD ülkeleri puan ortalamasıyla arasındaki farkı azalttığı görüldü.
2022 sonuçlarına göre Türkiye, OECD ülkeleriyle arasında matematik alanında 2015 yılındaki 70 puanlık farkı 19 puana düşürürken, tüm ülkelerle arasındaki 41 puanlık farkı kapatarak 15 puan öne geçti.
Fen okuryazarlığı
PISA döngülerinde fen okuryazarlığı alanındaki performans değişimi konusunda da, "Son yirmi yılda Türkiye fen alanında istikrarlı şekilde ilerleme sağlayan dört ülkeden biridir." değerlendirmesi yapıldı.
Öte yandan PISA döngülerinde ortalama fen alanı performansının yıllara göre değişimi incelendiğinde, PISA 2022'de fen okuryazarlığında OECD ve tüm ülkelerin ortalama puanlarında düşüş görülürken Türkiye'nin ortalama puanında artış gerçekleşti.
PISA 2022'de fen alanı performansında OECD ortalaması 485, tüm ülkeler ortalaması 447, Türkiye ortalaması ise 476 puan oldu ve Türkiye bu puanla tüm ülkelere ait ortalamanın üstünde yer aldı.
Fen alanında, Türkiye tüm ülkelere ait ortalamanın çok üstünde yer alırken OECD ortalamasına yaklaştı.
Fen alanında OECD ülkeleri ve tüm ülkeler ortalama puanları ile Türkiye'nin ortalama puanı arasındaki fark incelendiğinde, Türkiye'nin her döngüde, OECD ülkeleri puan ortalamasıyla arasındaki farkı azalttığı ortaya çıktı.
2022 sonuçlarına göre Türkiye, bu alanda OECD ülkeleriyle arasında 2015 yılındaki 68 puanlık farkı 9 puana düşürürken, tüm ülkelerle arasındaki 40 puanlık farkı kapatarak 29 puan öne geçti.
Okuma becerileri
PISA 2022'de okuma becerilerinde OECD ve tüm ülkelerin ortalama puanlarında düşüş görüldü. Benzer bir düşüş Türkiye'de de yaşandı.
Raporda, PISA döngülerinde okuma becerileri alanındaki performans değişimi konusunda, "Son yirmi yılda Türkiye'nin okuma becerileri performansında anlamlı bir değişim görülmemiştir." ifadesi yer aldı.
PISA 2022'de okuma becerileri alanında OECD ortalaması 476, tüm ülkeler ortalaması 435, Türkiye ortalaması ise 456 puan oldu. Türkiye elde ettiği bu puanla tüm ülkelere ait ortalamanın üstünde yer aldı.
Okuma becerilerinde, 2022 sonuçlarına göre Türkiye ile OECD ülkeleri arasında 2015 yılındaki 62 puanlık fark 20 puana düşerken, tüm ülkeler arasındaki 32 puanlık fark kapanarak 21 puan öne geçildi. (İLKHA)