ANKARA-Türkiye Ziraat Odaları Birliği Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, yaptığı açıklamada, Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak, üreticiden tüketiciye, halkın tamamını yakından ilgilendiren gıda fiyatlarındaki değişimleri takip etmeye ve kamuoyunu doğru bilgilendirme amacıyla açıklama yapmaya devam ettiklerini bildirdi.
Şemsi Bayraktar, Ağustos ayı genel enflasyonunun üretici fiyatlarında yüzde 0,04 arttığını, tüketici fiyatlarında yüzde 0,10 düştüğünü vurguladı. Bayraktar, "tarımda üretici fiyatları on iki aylık ortalamalara göre yüzde 0,98 geriledi. Yıllık üretici enflasyonu yüzde 6,38 iken, tarımda yüzde 0,48'de kaldı. Üretici fiyatları Ağustos ayında madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 2,03, imalat sanayinde yüzde 1,27 arttı, elektrik, gaz ve suda yüzde 2,82 düştü. Neticede toplam sanayide yüzde 0,94 artarken, tarımda yüzde 4,35 geriledi. Sanayideki artışa rağmen, tarımdaki düşüş Ağustos enflasyonu yüzde 0,04'e çekti." dedi.
TZOB Genel Başkanı Bayraktar, genel ÜFE'nin Ağustos ayında yüzde 0,04 geçen yılın Aralık ayına göre yüzde 3,52, yıllık bazda yüzde 6,38, on iki aylık ortalamalara göre yüzde 3,39 arttığını, tarımda üretici fiyatlarının Ağustos ayında Temmuz ayına göre yüzde 4,35, on iki aylık ortalamalara göre yüzde 0,98 gerilediğini, Aralık ayına göre yüzde 2,49, geçen yıl Ağustos ayına göre yüzde 0,48 arttığını belirtti.
Bayraktar, genel TÜFE'nin Ağustos ayında yüzde 0,10 gerilediğini, geçen yılın Aralık ayına göre yüzde 4,21, yıllık bazda yüzde 8,17, on iki aylık ortalamalara göre yüzde 7,42 arttığını, gıda ve alkolsüz içeceklerde fiyatlarının Ağustos ayında Temmuz ayına göre yüzde 0,77 gerilediğini, Aralık ayına göre yüzde 4,67, geçen yıl Ağustos ayına göre yüzde 10,25, on iki aylık ortalamalara göre yüzde 8,02 arttığını bildirdi.
Yıllık üretici enflasyonunun genel tarımda yüzde 0,48, tarım ve avcılıkta yüzde 0,93, balıkçılıkta yüzde 5,64 arttığına, ormancılık ve tomrukçulukta yüzde 16,62 gerilediğine dikkati çeken Bayraktar, "Ağustos ayında aylık bazda tarım, avcılıkta yüzde 4,75, ormancılık, tomrukçulukta yüzde 4,68 düşerken, balıkçılıkta yüzde 11,10 arttı." ifadelerini kullandı.
Bayraktar, Ağustos ayında marketlerde fiyatı en fazla artan ürünlerin Antep fıstığı, kabak, salatalık, pirinç, limon, üreticide ise kuru fasulye, maydanoz, Antep fıstığı, süt, nohut, salatalık, patlıcan, kabak, kırmızı mercimek, yeşil soğan, kuru üzüm olduğunu kaydetti.
Şemsi Bayraktar açıklamasının devamında, "Market fiyatlarında en fazla fiyat düşüş yüzde 14,75 ile kavunda, en fazla fiyat artışı yüzde 11,80 ile Antep fıstığında görüldü. Üretici fiyatlarında ise kavunda fiyatı yüzde 31,93 düşerken, kuru fasulye fiyatı yüzde 43,48 arttı." diye belirti.
Market fiyatlarındaki değişimler
Bayraktar, Ağustos ayı itibarıyla market fiyatlarına bakıldığında, 9 üründe bir ay öncesine göre fiyat değişimi görülmezken, 10 üründe azalma, 19 üründe ise fiyat artışı olduğunu ifade etti.
Ağustos ayında, patlıcan, elma, yeşil mercimek, kuru incir, yumurta, zeytin, zeytinyağı, mısırözü yağı ve tavuk eti fiyatlarında değişim görülmezken, fiyat düşüşünün yüzde 14,75 oran ile en fazla kavunda olduğunu bildiren Bayraktar, şunları kaydetti: "Kavundaki fiyat düşüşünü yüzde 9,53 ile karpuz, yüzde 8,28 ile patates, yüzde 7,58 ile havuç, yüzde 4,40 ile yeşil fasulye, yüzde 3,36 ile armut, yüzde 2,82 ile sivri biber, yüzde 2,48 ile kuru soğan, yüzde 1,66 ile domates, yüzde 0,92 ile kuru kayısı izledi.
Markette en fazla fiyat artışı ise yüzde 11,80 oran ile Antep fıstığında görülmüştür. Antep fıstığındaki fiyat artışını yüzde 9,73 ile kabak, yüzde 9,41 ile salatalık, yüzde 6,28 ile pirinç, yüzde 6,13 ile limon, yüzde 4,73 ile fındık, yüzde 4,64 ile kuru fasulye, yüzde 3,43 ile kuzu eti, yüzde 3,14 ile toz şeker, yüzde 3,09 ile nohut, yüzde 2,60 ile marul, yüzde 2,38 ile yeşil soğan, yüzde 2,05 ile kırmızı mercimek, yüzde 1,64 ile dana eti, yüzde 1,38 ile ayçiçeği yağı, yüzde 1,17 ile süt, yüzde 1,14 ile maydanoz, yüzde 0,69 ile şeftali, yüzde 0,40 ile kuru üzüm takip etti."
Üretici fiyatlarındaki değişimler
Ağustos ayındaki üretici fiyatlarına bakıldığında; 8 üründe fiyatlar bir ay önceki fiyatlara göre değişmezken, 11 üründe azalma, 15 üründe ise fiyat artışları olduğu bilgisini veren Bayraktar, şöyle devam etti:
"Ağustos ayında, patates, limon, armut, pirinç, kuru incir, yumurta, zeytin ve zeytinyağı fiyatlarında değişim salatalık, havuç, limon, elma, kuru fasulye, nohut, yeşil mercimek, pirinç, kuru kayısı, kuru incir, süt ve zeytin fiyatlarında değişim meydana gelmedi.
Fiyat düşüşü yüzde 31,93 oran ile en fazla kavunda görüldü. Kavundaki fiyat düşüşünü yüzde 20,31 ile yeşil fasulye, yüzde 19,66 ile kuru soğan, yüzde 18,92 ile sivri biber, yüzde 17,07 ile karpuz, yüzde 13,21 ile domates, yüzde 11,26 ile havuç, yüzde 10 ile kuru kayısı, yüzde 9,09 ile şeftali, yüzde 7,08 ile elma ile yüzde 5,08 marul izledi.
Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 43,48 oran ile kuru fasulyede görüldü. Kuru fasulyedeki fiyat artışını yüzde 13,04 ile maydanoz, yüzde 11,43 ile Antep fıstığı, yüzde 11,11 ile süt, yüzde 9,30 ile nohut, yüzde 8,13 ile salatalık, yüzde 8 ile patlıcan, yüzde 8 ile kabak, yüzde 7,35 ile kırmızı mercimek, yüzde 6,47 ile yeşil soğan, yüzde 5 ile kuru üzüm, yüzde 4,67 ile fındık, yüzde 3,71 ile kuzu eti, yüzde 3,23 ile yeşil mercimek, yüzde 2,64 ile dana eti takip etti."
Fiyat değişimlerinin nedenleri
Bayraktar, fiyatı artan ürünlere bakıldığında, kuru fasulyedeki fiyat artışında hasadın yeni başlamasının etkili olduğunu, Antep fıstığında ise mayıs ayında meydana gelen dolu zararının yanı sıra, bu yıl rekoltenin düşük olmasının fiyat artışına yol açtığını belirtti. Sütteki fiyat artışının yapılan ihale sonucunda çiğ süt fiyatının 90 kuruştan 1 liraya yükselmesinden kaynaklandığını vurgulayan Bayraktar, şunları kaydetti:
"Fiyatı düşen ürünlere baktığımızda, domates, sivri biber, fasulye gibi ürünlerde mevsim bolluğu devam etmekte olup, arzdaki artışa bağlı olarak fiyatlarda düşüş yaşanmıştır. Kayısıda ise ramazan ayından sonra talepteki daralmaya bağlı olarak fiyatlarda gerileme yaşanmıştır. Kuru soğan ve kavunda ise hasat edilen ürün miktarındaki artışa bağlı fiyat düşüşleri meydana gelmiştir. Genel olarak değerlendirdiğimizde arz ve talepteki değişime bağlı olarak fiyatlarda artış ve azalışların meydana geldiği görülmektedir." (İlyas Yavuz - İLKHA)