Kahramanmaraş'taki 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremden sonra Hatay'da meydana gelen 6,4 büyüklüğündeki deprem birçok binanın çökmesine, ağır hasar ve orta hasar almasına neden oldu.
Bu depremde enkaz altında kalan on binlerce insan hayatını kaybederken yüzbinlerce insan evine giremez oldu.
Gerek deprem bölgesinde az hasar alan binaların güçlendirilmesinde gerekse Türkiye'nin diğer bölgelerinde bina güçlendirilmesinde kullanılması gündeme gelen karbon elyaf, 2009 yılında ODTÜ'lü hocaların geliştirdiği 'karbon fiber' yöntemi ile güçlendirilmiştir.
Karbon Elyaf nedir?
Diğer adı karbon fiber olan karbon elyaf, ipliksi, teknoloji ürünü bir maddedir. Katran, orlon, çeşitli kimyasallar ve naylondan oluşmuş olup bileşimleriyle çelikten 4 buçuk kat daha hafif olmasına rağmen 3 kat daha dayanıklıdır. Karbon elyafa katılan naylon maddenin daha dayanıklı olması sağlar. Karbon elyaflar insan saçından daha ince tel şeklinde olmalarından ağırlıkları kaldırabilecekleri için en verimli bir şekilde kullanılırlar. Karbon elyaf 2'ye ayrılır;
- Orlonun fazla kullanılmasıyla PAN isminde bir ürün ortaya çıkar. Toplam karbon fiber üretiminin ortalama yüzde 95'inini oluşturur.
- Katran oranı fazla kullanıldığı zaman ise katran temelli fiber ürünü ortaya çıkar. En büyük üreticisi Japonya'dır.
Çok hafif olduğu için tercih edilen karbon elyaf, bu donanımla daha fazla verim elde edilmesini sağlar. Paslanma özelliği olmayıp maksimum fayda sağlaması ve uzun ömürlü olması sebebiyle tercih edilir.
Bina güçlendirmelerinde montajı da rahatlığıyla dikkat çekiyor
Özellikle binaların güçlendirilmesinde kullanılan karbon elyaf, roket sistemi, uydu, uçak, Formula 1 yarış arabalarının iskelet sisteminde kullanılır. Bina yapısı, bulunduğu yer kullanılacak miktar fiyatını artırabiliyor. Karbon elyaf en çok Japonya, ABD, Almanya, İngiltere, Fransa, Macaristan, Tayvan ve Çin gibi ülkelerde üretiliyor.
Beton ve çelikle beraber kullanılan karbon elyaf, bina güçlendirmelerinde, evlerdeki hasarı gidermede kullanıldığında kolon ve kirişlerin yük taşıma kapasitesini artırıyor. Aks yüklerinin artması sebebiyle köprülerde de kullanılır.
Bina güçlendirmelerinde montajı da rahatlığıyla dikkat çekiyor. Güçlendirmelerde beton takviyesi kullanıldığında ev halkı evden çıkmak zorunda kalıyorken karbon elyaf takılırken ev halkının evden çıkma zorunluluğu yoktur. Katmanlar halinde uygulanır ve az bir ön hazırlık gerektirir. (İLKHA)