Gramaj düşürme, paketli gıda ürünlerinde çok sık zam uygulanan dönemlerde firmaların tepki çekmemek için başvurdukları zam yöntemlerinin başında geliyor. Standardı olmayan gramajlandırma nedeniyle ise vatandaşlar kıyaslama yapmakta zorlanıyor.
Konuyla ilgili İLKHA muhabirine konuşan Tüketicileri Koruma Derneği Genel Başkanı Nejdet Filizoğlu, tüketicilerin şikâyetlerini yapmaktan geri durmamaları gerektiğini belirterek, haklarını savunarak bilinçli bir tüketici olmaları gerektiğini ifade etti.
“Fiyat artışları fotoğraflanıp gönderilirse, bu marketler hakkında cezai işlem başlatılır”
Kasadaki ve raflardaki etiketlerin birbirinden farklı olması durumunda, tüketici lehine hangi fiyat uygunsa onun geçerli olduğunu söyleyen Filizoğlu, “Rafta düzeltemedim kasada bu fiyattır' gibi bir mazerert geçerli değildir. Bu nedenle tüketiciler, bir hak iddia edebilmek için bunu belgelemek zorundadır. Herkesin elinde cep telefonları var, bir fotoğraf çekmek yeterli olacaktır. Bu tip cezaların uygulanması ve yerine getirilmesi için Ticaret Bakanlığının piyasayı gözetleme denetleme genel müdürlükleri ve reklam kurulu yetkilidir. Fiyat artışları fotoğraflanıp gönderilirse bu marketler hakkında cezai işlem başlatılır. Etiket yasasına baktığımızda bu tür cezaları reklam kurulu ve bakanlık veriyor. Raftaki üründe etiket yoksa bunların da cezası vardır. 2023 yılında haksız fiyat artışına büyük cezalar geliyor. Bu cezalar yaklaşık yüzde 60 civarında artacaktır. Bir etiket cezası yaklaşık bin 316 TL’ye kadar çıktı. Her ürün başı bin 316 TL’dir. Bu cezalar bakanlık tarafından uygulanıyor.” dedi.
Tüketicileri Koruma Derneği Genel Başkanı Nejdet Filizoğlu
“Türkiye genelinde denetmenler çok azdır”
Ürün gramajlarındaki oyunlarda artık sadece zincir marketler değil, herkes tarafından yapılmakta olduğunu belirten Filizoğlu, “Bursa’da su fiyatları bile her ay farklı endeksten geliyor. Ama hiçbir zaman açıklanmıyor. Kimse bunun fakında değil. Kademe kademe, kuruş kuruşa kadar tüketiciye zamlı olarak gitmiştir. Artan fiyatlardan dolayı tüketici alım gücünü biraz daha düşürünce firmalar da ambalajlarında oynamaya başlamıştır. Birçok ambalajı havayla ve yüksek basınçla doldurup piyasaya sürüyorlar. Firmalar ürünlerin gramajını düşürerek çok gizli zamlar yapmaktadır. Gıdadaki denetimlerini Tarım Bakanlığı yapıyor. Fiyat etiketleri için 175 telefon hatları aranabilir. 175 hattını arayan tüketici mutlaka sonuç alır. İl ticarete bağlı, denetmenler bu konularda çalışmak zorundadır. Türkiye genelinde denetmenler çok azdır. Şikâyet olmadığı zaman da bu denetmenlerin ofislerinde çıkmadığını şahidiz.” diye belirtti.
“Tüketici kendi haklarını savunmak zorunda”
Flizoğlu, “Etiketin kasada ve raftaki fiyat farklıları gibi sorunlarda tüketici şikâyetini 175’i arayarak direk yapabilir. Bu konuda Ticaret Bakanlığının ceza verme yetkileri dönem dönem ayrışmıştır. Bazı cezaları bakanlık direk kendisi verir. Bazı cezaları da il valilikleri ve ticaret il müdürlükleri verir. Tüketiciler, bu konularda duyarlı olsun. Şikâyetlerini yapmaktan geri durursa, yapılan iş normale dönüyor. Tüketici kendi haklarını savunmak zorunda bilinçli bir tüketici olmak durumundayız.” diye konuştu. (İLKHA)