Her ibadet veya çalışmada bir program ve kurallar olduğu gibi cuma namazı başta olmak üzere Kurban ve Ramazan Bayramlarında okunan hutbenin de belli başlı kuralları var.
Gün geçtikçe hutbe adabı olarak bilinen bazı kuralların ihmal edildiği günümüzde Müslümanlara birtakım hatırlatmalarda bulunan 5'inci Haremi Şerif olarak kabul edilen Diyarbakır Tarihi Ulu Camii İmam Hatibi Osman Yağmur Hoca, söz konusu adapların ihmal edilmesi durumunda kişinin o günün hayır ve bereketinden mahrum kalacağının hadislerle sabit olduğunu söyledi.
"Hutbe esnasında konuşmak cumanın adabına ve ruhuna aykırı olan bir durumdur"
Müslümanların haftada bir gün bir araya geldikleri cuma namazında camiye girerken, cami içinde ve cuma vaktinde dikkat edilmesi gereken adap ve kurallar olduğunu söyleyen Yağmur, "Camide dikkat edilmesi gereken kurallar olduğu gibi cuma günü hutbe okunurken müminlerin dikkat etmesi gereken kurallar vardır. 'Ben kendi başıma hareket ederim, nasıl davranırsam davranırım' gibi bir kural yoktur. Peygamber Efendimiz Sallallahu Aleyhivesellem cuma hutbesi ile alakalı olarak bir Müslüman kardeşine 'sus' bile dese o günün cumasının hayrından mahrum kalacağına dair sahih hadisler vardır." dedi.
Hutbe okunurken dikkat edilmesi geren kuralları sıralayan Yağmur, "Bir Müslüman, imam hatip hutbeye çıktıktan sonra pür dikkatle hutbeyi dinlemesi lazım. Kişi oturuşuna dikkat etmeli, yanındakine müdahale etmemeli ve telefonuyla oynamamalıdır. Özellikle telefonda birçok kişi sosyal medya alanlarına girdiklerini, hatibi dinlemediklerini görüyor ve müşahede ediyoruz. Bunlar tamamen cumanın adabına ve ruhuna aykırı olan durumlardır." ifadelerini kullandı.
"Hutbe esnasında namaz kılınmaz"
Yağmur, "Müslüman erken saatlerinde camiye gider, yerini alır ve safında oturur. Eğer birinci safta yer yoksa 2’nci safta oturur, bu da yoksa 3-4 saflarında oturur. Safları eze eze 'birinci safa gideceğim' diye Müslümanlara eziyet edemez, etmemelidir. Hutbe okunurken pür dikkatle dinlenilmesi gerekir. Çünkü vaazlar, ayetler ve hadisler okunuluyor. Nitekim Allah Kur’an-ı Kerimde 'Kur'an okunduğu zaman dinleyin, işitin ve susun ki size merhamet etsin' buyurmaktadır. Dolayısıyla bir caminin en büyük adaplarından biriside kişinin camiye girerken hiçbir şey yapmadan oturması gerekir." şeklinde konuştu.
Camiye ilk girildiğinde kılınan sünnet namazının hükmüne de değinen Yağmur, şunları söyledi:
"İmam Şafii gibi bazı mezhepler Peygamber Efendimizin 'Camiye girdiğiniz esnada 2 rekât hafif namaz kılarak oturunuz' hadisini baz almaktadırlar. Hutbe esnasında cuma sünneti kılınıyor. Bu konuda kesinlikle namaz kılınmamalıdır, oturulmalıdır, imam hatibi dinlemelidir. Bazı alimlerin böylesi durumlarda namazın caiz olmadığı ve haram olduğu görüşleri de vardır. Mümin camiye giderken nasıl namaza dikkat ediyorsa hutbe okunurken de aynı titizliği ve aynı hassasiyeti göstermesi gerekir." (İLKHA)