هفتمین همایش علما که توسط اتحادیه علما و حوزه‌ها در ترکیه برگزار شد، با انتشار بیانیه نهایی به پایان رسید.
متن بیانیه نهایی به صورت زیر می باشد:
1-علما وارثان پیامبران هستند. به زبان پیامبران سخن گفته و اخلاق پیامبران را به خود گرفته و آرمان خود را سرپا نگه می دارند.
2- ما باید برای زنده شدن بشریت، اتصال دوباره تمدن با بشریت، برای آزادی، رفاه و سعادت بشریت به علم گرایش کنیم، علمای روحانی پرورش دهیم، در راستای این هدف باید مفردات علمی را هم در عرصه فکری و علمی و هم از لحاظ دنبال کردن رویدادها فناوری باید بروز کنیم.
3-علمای ما باید برای پرورش رهبران سیاسی و فکری که مسلمانان را احیا کند و از کفر و ظلم نجات دهد نیاز به پذیرش همیشگی نوآوری دارند. همچنین باید برای کسب کردن دوباره آبرو و ارزش و شخصیت بشریت و برای رهبریت درک زندگی، آگاهی و واقعه، علمایی را پرورش دهیم که با همه علم‌ها و توانایی های عالی مجهز باشند.
4-حوزه‌های علمای ما و حوزه‌های شرعی ما که برنامه تحصیلی‌اشان را بدون اینکه تحت تاثیر هیچ ساختار غیر اسلامی باشند، در راستای اوامیر و مصلحت‌های اسلامی تعیین می کنند، بدون اینکه از ثابته‌هایی که وسیله تاسیسشان باشد و از ساختار اساسی که بر روی آن پیش می رود جدا شوند، مورد حمایت قرار بگیرد و تقویت یابد.
5-برنامه‌های حوزه‌ها باید به صورتی ساختار یابد که به نیازها و بیماری‌های عصرمان پاسخ بدهد. علما پرورش مبلغان را وظیفه اساسی خود قرار دهند.
6-برای هماهنگی با تحولات فکری مثبت و فنآوری‌ها و به جا آوردن نقش رهبری، باید به برنامه حوزوی دروس لازم اضافه شود.
7-علما مقام‌هایی نیستند که فقط در صورت نیاز مردم به آنها مراجعه کنند و از آنها سوال بپرسند. باید رهبرانی باشند که مانند پیامبر اکرم که وارثان ایشان هستند در میان مردم بوده، فعال باشند، تحولات جامعه را دنبال کنند و مشخص کنند، هیچ وقت از ارشاد و رهبری امت جدا نشوند. برای توسعه امت با علم باید میان مردم و علما دیالوگ قوی برقرار باشد.
8-در تمدن اسلامی علما همیشه امرا را تحت مشاهده قرار داده، مسئولین را راهنمایی کرده و هنگامی که اشتباه می کردند آنان را هشدار می دادند. این وظیفه علما به امرای عادل قدرت بخشیده، آسیب‌هایی را که مسئولین ظالم می دهند، به حداقل کاهش داده است. ما در دورانی زندگی می کنیم که بیش از همه دوران‌های دیگر به اجرای علما به این مسئولیت‌های خود نیاز داریم. علما باید در هر شرایطی مسئولیت هشدار دهنده و هدایت کننده خود را به جا بیاورند.
9-هر مشکلی در رابطه با حق و حقوق ارزش‌های بشری تحت مسئولیت علما است. علما نباید از صحبت درباره مشکلات امت و بشریت و مسئولیت گرفتن در این رابطه خودداری کنند. هیچ مانعی نباید از مسئولیت گرفتن علما در رابطه با مسئله کُرد جلوگیری کند. در این رابطه با محافظت از حق و عدالت مسئولیت رهبری خود را به جا آورده و امانت پیامبران را نیز به جا آورده می شوند.
10-نژادپرستی؛ بیماری فکری غربی است که در اصل خود شیطانی است، از لحاظ دینی و مصلحتی هیچ طرف مدافعه ندارد. زیرا در اصل خود با عقیده اسلامی مخالف است، از لحاظ عملی نیز با مصلحت امت دشمن است؛ خادم دشمنان امت است. اسلام است که اقوام مسلمان را در کنار هم نگه می دارد.
11-علما وظیفه دارند که از اصول برادری اسلامی محافظت کنند. عالم از لحاظ اینکه وارث پیامبران است، مسئولیت دارد که ایستادگی فوق الاقوام را از خود نشان دهد. نه به غصب حقوق مسلمانان و نه به گرایش به نژادپرستی راضی می شود. علما طرفدار امت است، در هر نقطه‌ای که دستش دراز می شود، به مشکلات امت می پردازد.
12-در نتیجه جنگ نجات مردمی که سالهای زیادی با رهبری امارت اسلامی افغانستان صورت گرفته است، اشغال آمریکا پایان یافته و دولت اسلامی مجددا تاسیس یافته است. این وضع برای همه امت اسلامی وسیله افتخار شده است. براساس این، علما در توسعه روابط کشورهای اسلامی با امارت اسلامی افغانستان از لحاظ سیاسی، اقتصادی و فرهنگی و شناخته شدن امارت توسط کشورهای مسلمان نقش بسزایی به عهده بگیرد.
13-پس از پیروزی افغانستان در شرایط اقتصادی که به علت مشکلاتی که کفار استعمارگر صورت دادند اتفاق افتاده است، وظایفی نیز به عهده علما می افتد. تا زمانی که برادران افغانی ما به کفایت اقتصادی برسند، علما در هدایت مسلمانان وظایف مهمی باید به عهده بگیرند.
14-برای افساد جوامع مسلمان برنامه‌های بلند مدتی صورت می گیرد. علما باید برای حفظ مردم خود از شر شبکه‌های افسادی مسئولیت‌هایی بگیرند و برنامه‌های کوتاه و بلندمدتی در جهت بیداری امت صورت بگیرد.
15-از روی ایدئوژیهای خود با اعتقادات فرزندانمان بازی می کنند، فرزندان ما را از اسلام دور می کنند، به دشمن اسلام تبدیل می کنند. علمای این زمانه مخاطب مسئولیت‌هایی هستند که شرایط به عهده آنان می گذارد. همانطوری که پیشینیان موانع را برطرف کرده و درهای پیروزی را باز کردند، علمای روزانه ما نیز ظرفیت تبدیل مشکلات به فرصت را دارند.
16-دنیوی شدن نسل‌های جدید ما در راستای استراتژی‌ها و برنامه‌های قدرت‌‌های خارجی و به هدر رفتنشان به دنبال لذتشان، یکی از بزرگترین مشکلات بروز امت است. علمای ما در مقابل این خطر بزرگی که جلوی امت است مسئولیت به خود بگیرند.
17-امپریالیست‌ها در پروژه‌های افساد حق و حقوق زنان را سوء استعمال می کنند. فعالیت‌های افسادی که امپریالیست‌ها درباره زنان و خانواده انجام می دهند، باید به خوبی دنبال کرده و مبارزه برای محافظت جامعه اسلامی با حفظ حقوق زنان قدرتمند شود.
18-خانواده هسته جوامع است. خانواده، در مقابل نیروهای استعمارگر جهانی قلعه محکم ماست. علمای امت، باید برای حفظ موسسه خانواده بسیج شوند. در دورانی که انحرافات برای تخریب خانواده تحت ضمانت قرار می گیرد، در موضوع جلوگیری از رفتارهای انحرافی علما باید پیشرو شوند و پیشرو جامعه باشند. (ILKHA)