Ortaöğretime geçiş döngüsündeki yaklaşımı, süreci sürekli ve veri tabanlı iyileştirmek olan Bakanlık, politikalarında hesap verebilirlik ve şeffaflığı artırmak amacıyla 2018 sonunda başlattığı Eğitim Analiz ve Değerlendirme Raporları Serisi kapsamında 2022 LGS ilk yerleştirme sonuçlarını raporlaştırdı. Rapora göre meslek liselerini tercih eden öğrencilerin sayısında artış gözlendi.
Bu çerçevede, "2022 Liselere Geçiş Sistemi (LGS) Kapsamında İlk Yerleştirme Sonuçları" ile "2022 Liselere Geçiş Sistemi (LGS) Merkezi Sınavla Yerleşen Öğrencilerin Performansı" başlıklı iki ayrı rapor hazırlayan Bakanlık, raporları "meb.gov.tr" adresinden erişime açtı.
Sınav ve yerleştirmelerle ilgili detaylı analizlerin kamuoyu ile paylaşıldığı ve daha sonra sınava ilişkin süreç iyileştirmelerine katkı sağlayan raporlara göre, 2021-2022 eğitim öğretim yılında 8. sınıfı başarıyla tamamlayarak ortaokuldan mezun olan 1 milyon 236 bin 308 öğrencinin 1 milyon 31 bin 799'ı merkezî sınava katıldı. Bu öğrencilerden 188 bin 875'i Merkezî Sınav puanları ve tercihleri doğrultusunda sınavla öğrenci alan ortaöğretim kurumlarına yerleştirildi. Bu bağlamda, Merkezî Sınav'a katılım oranı, geçen yıllarla yakın düzeylerde ve sınavla öğrenci alan ortaöğretim kurumlarına yerleşme oranı yaklaşık yüzde 19 olarak hesaplandı.
Raporlarda, merkezî sınav puanı ile yerleşen öğrencilerin okul başarı puanları (OBP) ile merkezi sınav puanları (MSP) arasındaki ilişki de incelendi. Bu kapsamda öğrencilerin merkezî sınavdaki puanları ile okul başarıları arasında güçlü bir bağ olduğu görüldü.
MEB'in ortaöğretim kurumlarına yerleştirmede kullandığı sürekli iyileştirme yaklaşımı, son yıllarda Covid-19 salgınının olumsuz etkilerine rağmen kararlılıkla sürdürüldü. Bunun bir sonucu olarak genel yerleşme oranları, öncelikli yerleştirme oranları ve eğitim kurumlarının doluluk oranları gibi yerleştirme göstergelerinde eş zamanlı bir gelişim sağlandı.
2022 yılı, ortaöğretime geçiş sürecinde yerleştirme göstergelerinin en olumlu düzeye eriştiği yıl oldu. İlk yerleştirme kapsamında tercih yapan 1 milyon 8 bin 139 öğrencinin yaklaşık yüzde 95'i tercihleri doğrultusunda bir ortaöğretim kurumuna yerleştirildi. Bu bağlamda, ilk yerleştirmede tercih yapan öğrencilere ilişkin 2021 yılındaki yüzde 93 yerleştirme oranı yüzde 95'e taşındı.
Öğrencilerin yaklaşık yüzde 85'inin ortaöğretim kurumlarına yerleştirilmesinde kullanılan yerel yerleştirmede görülen iyileştirmeler, il-ilçe düzeyindeki planlamaların somut çıktılar sağladığını gösterdi.
Öğrencilerin ilk üç tercihlerindeki bir ortaöğretim kurumuna yerleşme oranları, 2021 yılında yüzde 92 iken 2022 yılında yüzde 94'e ulaştı.
Dolayısıyla öğrencilerin ikinci bir okul türü seçme zorunluluğunun bulunmadığı öncelikli tercihlerine yerleştirme oranlarında önemli bir iyileştirme sağlandı. Öncelikli tercihlere yerleşme oranlarının yükselmesinde memnun edici bir diğer gelişme de bu yükselişin tüm ortaöğretim türlerinde birlikte gerçekleşmesi oldu. Yerel yerleştirme ile mesleki ortaöğretim kurumlarına yerleşen öğrencilerin ilk tercihlerindeki kuruma yerleşme oranları 2021'de yüzde 45,5 iken 2022'de yüzde 51,8'e; Anadolu liselerinde yüzde 52,9'dan yüzde 56,3'e ve Anadolu imam hatip liselerinde yüzde 55,5'ten yüzde 57,1'e yükseldi. Diğer bir ifadeyle, öncelikli tercihlere yerleşme oranlarındaki artış yalnız bir okul türü ile sınırlı kalmadı, tüm ortaöğretim kurumlarında yaygınlaştırıldı. Özellikle mesleki ortaöğretimde yüzde 6'ya ulaşan artış, öğrencilerin mesleki eğitimde yaşanan dönüşüm sonrasında tercihlerindeki ağırlığı göstermesi açısından son derece önemli.
İlk üç tercihte yerleşme oranları
Anadolu liselerine 2021 yılında yerleşen öğrencilerin yüzde 53'ü birinci tercihlerindeki bir Anadolu lisesine, yüzde 98'i ise ilk üç tercihlerinde yer alan bir Anadolu lisesine yerleşti. 2022 yılında ise ilk tercihindeki Anadolu liselerine yerleşen öğrencilerin oranı yüzde 57'ye çıktı ve ilk üç tercihlerinde yer alan bir Anadolu lisesine yerleşme oranı yüzde 99'a ulaştı.
Benzer şekilde 2021 yılında Anadolu imam hatip liselerine sınavsız yerleşen öğrencilerin yüzde 55'i birinci tercihlerindeki bir Anadolu imam hatip lisesine yerleşirken yüzde 88'i ise ilk üç tercihlerinde yer alan bir Anadolu imam hatip lisesine yerleşti.
2022 yılında ise Anadolu imam hatip liselerine sınavsız yerleşen öğrencilerin yüzde 57'sinin ilk tercihindeki, yüzde 88'inin ise ilk üç tercihlerinde yer alan bir Anadolu imam hatip lisesine yerleştikleri görüldü.
2022 yılındaki en büyük iyileştirme ise mesleki ve teknik ortaöğretimde yaşandı. İlk tercihindeki mesleki ve teknik ortaöğretim kurumuna yerleşen öğrencilerin oranı, 2021 yılında yüzde 46 iken 2022 yılında yüzde 52'ye çıktı. Aynı zamanda ilk üç tercihindeki mesleki ve teknik ortaöğretim kurumuna yerleşen öğrencilerin oranı 2021 yılında yüzde 82'den 2022 yılından yüzde 88'e yükseldi.
Yüksek başarılı öğrencilerin yerleştiği meslek liselerinin sayısı arttı
Yerleştirme göstergelerinde görülen iyileşme, merkezî sınav puanına dayalı yerleştirme istatistiklerinde de açıkça görüldü.
Nitekim sınavla öğrenci alan eğitim kurumlarının kontenjanlarının artırılması ile birlikte bu kurumların doluluk oranları da önemli ölçüde arttı. 2021 yılında sınavla öğrenci alan eğitim kurumlarının doluluk oranları yüzde 95,2 iken 2022 yılında doluluk oranı yüzde 98,4'e yükseldi.
Mesleki ortaöğretim kurumları, Merkezî Sınav puanına dayalı yerleştirmede de öne çıktı. Bu kurumların doluluk oranları, büyük bir artışla yaklaşık yüzde 77'den yüzde 95'e ulaştı. Ayrıca sınavla öğrenci alan mesleki ortaöğretim kurumları arasında yüksek başarılı öğrencilerin tercihi olan kurumların sayısı da artmaya devam etti.
ASELSAN Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi (MTAL), ASELSAN Konya MTAL ve Teknopark İstanbul MTAL, 2022 yılında da yüzde 1'lik başarı diliminden öğrencilerin tercihi oldu. Bu kurumlara 2022 yılında açılan Demirören Medya MTAL de katıldı. İstanbul Havalimanı MTAL ve Sabiha Gökçen MTAL de üst yüzdelik dilimlerden öğrenci alan okullar arasında yer aldı.
Öğrencilerin tercih örüntüleri ve ortaokul ile ortaöğretim kurumları arasındaki akışının 2021 yılı ile oldukça benzer olması, bu göstergelere uyumlu iyileştirmelerin memnuniyeti artırmaya devam edeceğini işaret ediyor.
MEB'in son yıllarda ortaöğretime öğrenci akışı ve tercihlerine uyumlu adımlar atması, yerleştirme göstergelerinde iyileştirmelere yol açmaya devam ediyor. (İLKHA)