Son yıllarda, uzayda bulunan enkazlar oldukça büyük bir sorun haline geldi. Bugün uzayda yaklaşık 2 bin tane aktif çalışan uydu var, ancak şu anda uzayda bulunan 3 bine yakın uydu kullanılmıyor.
Ayrıca bu uydulara 15 bin küçük parça ve 150 bin izi sürülemeyen enkaz parçası eşlik ediyor.
Üstelik önümüzdeki yıllarda, geniş kapsama alanı elde etmek ve düşük gecikmeli telekomünikasyon ve izleme hizmetleri sunmak üzere bu uyduların sayısı giderek artacak ve bu da daha fazla enkaz oluşturacak.
Pentagon: Tehlike büyüyor
Pentagon'un yeni raporuna göre, yörüngedeki uzay enkazı artık o kadar kötü bir hal aldı ki, uluslararası yönergeler belirlenip buna bir önlem alınsa bile artık temizlenmesi çok zor.
"Enkaz sayısı artmaya devam edecek"
ABD Savunma İstihbarat Ajansı'nın açıklamasında, "Harabeye dönmüş devasa nesnelerin çarpışma ihtimali artıyor ve çarpışmalar veya pil patlamaları, uydusavar silah testleri ve dünya genelindeki uzaya fırlatmaların sayısının hızla çoğalması sonucu en az 2030'a kadar artmaya devam edecek." ifadeleri kullanıldı.
Arabadan büyük olan yaklaşık 1300 parça uzay enkazı var ve bu nesneler tehlikeli derecede birbirlerine yaklaşıyor.
Rapora göre bazı enkazlar, saniyede 10-15 kilometre arası bir hızla her ay birbirlerine 1 kilometre kadar yaklaşıyor.
Uzay enkazı yönergeleri 1993'de belirlenmiş ve Birleşmiş Milletler tarafından kabul edilmiş olsa da ülkeler, gezegeni uzay enkazından arındırılmış hale getirme sorumluluğunu almak istemiyor.
Avrupa Uzay Ajansı (ESA), 2025 yılında yeni bir uzay görevi başlatacak. Şirket, uzaydaki çöpleri toplamak ve uzayı temizlemek için 4 kollu bir araç fırlatmaya hazırlanıyor.
Bu görev için ClearSpace adlı bir İsviçre şirketi ile ortaklık kuran Avrupa Uzay Ajansı, uzaydaki enkaz sorununu çözmeyi planlıyor.
Ayrıca StartRocket adlı girişim, uzay çöplerini temizlemek için Foam Debris Catcher adını verdiği bir grup küçük ve otonom uydudan yararlanmayı planlıyor.
Bu uyduların, yapışkan bir polimer köpükle uzay çöplerini yörüngeden toplaması düşünülüyor.
Yörüngede toplanan çöplerin, daha sonra Dünya'ya yönlendirilerek atmosferde yakılması hedefleniyor.
StartRocket, hali hazırda hem Dünya’da hem de uzayda iki aşamalı bir dizi deney gerçekleştiriyor.
Astronotlar tehlike yaşamıştı
Elon Musk'ın sahibi olduğu uzay şirketi SpaceX, Crew-2 görevi kapsamında 4 astronotu geçtiğimiz yılın başlarında Uluslararası Uzay İstasyonu'na fırlatmıştı.
Fırlatmanın hemen ardından bir parça uzay çöpünün, astronotların içinde bulunduğu Crew Dragon kapsülüne beklenmedik bir şekilde yaklaşması, SpaceX yetkililerini alarma geçirmişti.
Enkaz parçasının uzay aracına beklenenden daha uzak bir mesafeden geçmesi, olası bir facianın başlamadan bitmesini sağlamıştı.