AKP, CHP ve BDP, TBMM Anayasa Uzlaşma Alt Komisyonu’nda, anadili kullanma hakkı “kendi dili” ifadesiyle gerekçe notuyla yeni anayasa metnine girdi. “Seçme, Seçilme ve Siyasi Faaliyette Bulunma Hakkı” başlıklı maddesinde ise hükümlülere de seçme hakkı tanınmasında anlaştı.
MHP’nin “Abdullah Öcalan’a seçme hakkı tanınıyor” gerekçesiyle itirazına karşın, CHP’nin de rezervini kaldırması üzerine, hükümlülere de “seçme” hakkı tanındı. BDP’nin “ısrarla” önerdiği “anadili” ise MHP’nin itirazına karşın, yeni anayasaya gerekçeyle girdi.
Komisyonun dünkü toplantısında siyasi partilerin daha önce de uzlaşamadığı “vatandaşlık” maddesinde yine uzlaşma sağlanamadı. Komisyonda dün görüşülen, “seçme, seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı” başlıklı maddenin yeniden müzakeresinde ise AKP, CHP ve BDP “hükümlülere seçme hakkı” tanınmasında uzlaştı. Cumhuriyet gazetesinin haberine göre; bu kapsamda mevcut anayasadaki, “taksirli suçlardan hüküm giyenler hariç, hükümlülerin oy kullanamayacağına” ilişkin hüküm yeni anayasa metninden çıkarıldı. MHP ise “Öcalan’a da oy kullanma hakkı tanınıyor. Bu ileride seçilme hakkına da sirayet edebilecek bir gelişmedir” gerekçesiyle, mevcut anayasadaki hükmün korunmasını istedi.
Maddenin ilk müzakerelerinde, bu fıkraya “Ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlüler ancak kanunda belirtilen hallerde oy kullanamaz” hükmünün konulmasını öneren CHP, dünkü görüşmelerde bu itirazını kaldırınca, AKP ve BDP’nin istediği şekilde, “silah altındaki er ve erbaşlar ile askeri öğrenciler” dışında herkese oy kullanma hakkının tanınması öngörüldü.
Anadil `kendi dili` oldu
Yeni anayasa tartışmaları sürecinde BDP’nin temel talepleri arasında yer alan anadili kullanma hakkı ise “kendi dili” ifadesiyle gerekçe notuyla yeni anayasa metnine girdi. Aynı maddeye konulan ikinci gerekçe notuna göre, devlet, kişilerin cezalarının infazında ve tutukluluk sırasında “kişilerin inançlarını yaşamaları, kültürel yaşamaları, kültürel yaşamlarını sürdürmeleri ve kendi dillerini konuşmalarını” güvence altına almak zorunda olacak. Bu hükme göre, cezaevlerine “mescit” kurulması ya da kişinin namaz, oruç gibi ibadetlerini yerine getirmesi için özel ortam yaratılmasının da yolu açılmış oluyor. “Çalışma, iş güvenliği ve adil ücret hakkı” başlıklı maddede ise 4 parti, “toplumsal cinsiyet temelli eşitsizliklerin kaldırılması” hükmünde uzlaştı.