DOĞRUHABER / Davut Işık
Daha on gün önce asgari ücrete %50 gibi bir zam yapılınca ve rekorlar kıran döviz fiyatları ile şahlanan fiyatlarda indirim beklentileri artınca vatandaşın morali biraz olsun düzelmiş belki rahat bir nefes alırım umuduna kapılmıştı. Fakat nerede… Daha 2022’nin gölgesi başımıza düşmeden doğalgazdan elektriğe, akaryakıttan köprü, otoyol ve tünel geçiş ücretlerine, trafik sigortasından vergi, ceza ve harçlara varan geniş bir kalemde yapılan “berbat zamlar” ile birlikte yeni yılın ilk gününde vatandaş adeta bir kabusa uyandı!
YENİ YILIN AREFESİNDE BENZİN, MOTORİN VE LPG'YE BÜYÜK ZAM
Daha yeni yıl gelmeden akaryakıt ve LPG fiyatlarına önceki gece yarısından geçerli olmak üzere zam yapıldı. Benzinin litre fiyatı 61 kuruş, motorinin litre fiyatı 1 lira 29 kuruş ve LPG'nin litre fiyatı 78 kuruş arttırıldı. Enerji Petrol Gaz İkmal İstasyonları İşveren Sendikasından (EPGİS) alınan bilgiye göre, Ankara'da ortalama 12,37 liradan satılan benzinin litre fiyatı 12,98 lira olacak. Benzinin litresi İstanbul'da 12,31 liradan 12,92 liraya, İzmir'de 12,39 liradan 13 liraya çıkacak. Ankara'da ortalama 11,51 liradan satılan motorinin litre fiyatı 12,80 lira olacak. Motorinin litresi İstanbul'da 11,45 liradan 12,74 liraya, İzmir'de 11,53 liradan 12,82 liraya çıkacak. LPG'nin litre fiyatı da Ankara'da ortalama 8,02 liradan 8,80 liraya, İstanbul'da ortalama 7,98 liradan 8,76 liraya ve İzmir'de 7,86 liradan 8,64 liraya yükselecek.
ELEKTRİK FİYATLARINA KORKUNÇ ZAM!
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nun kararına göre, elektrik tarifelerinde mesken, sanayi ve ticarethane abone grupları için vergi ve fonlar dahil ortalama yüzde 52 ile yüzde 130 arasında değişen oranlarda zam yapıldı. EPDK'dan yapılan konuyla ilgili açıklama şöyle; "Gelinen noktada enerji piyasalarının sürdürülebilirliği, maliyet bazlı fiyatlandırmanın ve öngörülebilirliğin sağlanması için zorunlu hale gelen bir düzenleme yapıldığı aktarılan açıklamada, “Verimlilik odaklı kademeli tarifeye geçiş ile birlikte 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren mesken aboneleri için aylık 150 kWhe kadar olan tüketim miktarları için nihai fiyat 1,37 TL/ kWh, aylık tüketimlerin 150 kWhın üstündeki kısmı için ise 2,06 TL/ kWh olarak uygulanacaktır” ifadelerine yer verildi."
DOĞALGAZ FİYATLARINA BERBAT ZAM
Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ'nin (BOTAŞ) internet sitesinde ocak ayına ilişkin tarife tablosu yayımlandı. Buna göre, BOTAŞ'ın konut tüketicileri için gaz dağıtım şirketlerine ocakta uygulayacağı satış fiyatı, mevcut tarifeye göre yüzde 25 artışla bin metreküp doğalgaz için 1860 lira oldu. Ocakta yıllık tüketimi 300 bin metreküpün üzerinde olan sanayi abonelerinin tarifesinde, bin metreküp gazın fiyatı yüzde 50 artışla 6 bin 300 liraya, elektrik üretim amaçlı tarifede de yüzde 15 artışla 5 bin 520 liraya çıktı.
KÖPRÜ, OTOYOL VE TÜNEL GEÇİŞ ÜCRETLERİNE DELİ DUMRUL ZAMMI
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü'nden yapılan yazılı açıklamada, şunlar kaydedildi; “ 15 Temmuz Şehitler ve Fatih Sultan Mehmet Köprülerinde uygulanan tek yönlü ücretlendirme, 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren köprü geçiş ücretleri iki eşit parçaya bölünerek iki yönlü olarak değiştirilmiştir. Boğaz Köprülerinde tek yön otomobil geçiş ücreti 8,25 TL olarak belirlenmiştir. Araç sınıflarına göre Boğaz Köprüleri geçiş ücret tarifesi ekte verilmiş olup, otoyollardaki geçiş ücret tarifelerini içeren bilgiler ise uygulama tarihinden itibaren Karayolları Genel Müdürlüğünün internet sitesi www.kgm.gov.tr adresinde yol kullanıcılarının ve ilgililerin hizmetine sunulacaktır. Avrasya Tüneli'nde ise otomobil geçiş ücreti 05.00-24.00 saatleri arasında tek yönde 53 TL, 00.00-05.00 saatleri arasında yüzde 50 indirimli olarak 26,50 TL olarak belirlenmiştir.”
ZAM ZAM ZAM
Buna göre, otomobil grubu için en düşük MTV tutarı 109 liradan 136 liraya çıktı. En yüksek MTV tutarı ise 50 bin 107 liradan 62 bin 633 liraya yükseldi. İndirim yalnızca MTV’de yapıldığı için diğer vergi, harç ve cezalarda yeniden değerleme oranı yüzde 36,2 olarak uygulanmaya devam edecek. Değerli kağıtların 2022’de uygulanacak satış bedelleri de yeniden tespit edilmişti. Buna göre: noter kağıdı 25, pasaport 225, değiştirme nedeniyle düzenlenen kimlik kartı 37,5, kayıp nedeniyle düzenlenen kimlik kartı 75, sürücü belgeleri 280, motorlu araç tescil belgesi 250 lira bedelle temin edilebilecek. Mobil telefon aboneliğinin ilk tesisinde alınan maktu vergi yeniden değerleme oranı olan yüzde 36,20 artırılarak 117 lira oldu. 2022’de mahkemeye başvurma harçları 37 liradan, icraya başvurma harçları 80,70 liradan başlayacak. İflasın açılması veya konkordato isteğiyle masaya katılma harcı 133 lira olacak. 2022 için belirlenen yüzde 36,2’lik yeniden değerleme oranı sonrası pasaport, ehliyet ve tapu harçlarında zamlandı. Emlak vergi değerleri, 2022’de bu yıla ait yeniden değerleme oranının yarısı (yüzde 18,10) kadar artırılarak hesaplanacak.
PİYASADAN İNDİRİM TALEBİNİZ NE KADAR GERÇEKÇİ? NE KADAR ADİL?
Peki, yapılan bu zamlar her şeyden önce neye sebep olacak? Tabi ki yüksek enflasyona! İşletmecilerin halini düşünün; kullandığı elektrik, doğalgaz, nakliyat ve diğer giderleri zamlanmış. Ne yapacak? O da ürettiği veya sattığı şeylere zam yapması lazım ki kendini kurtarabilsin. Sonuçta artan fiyatlarla birlikte doğal olarak enflasyon da fırlayacak! Siz piyasaya “indirim yapın” diye çağrıda bulunuyorsunuz ama bizzat ekonomi yönetimi olarak kendiniz “bindirim” yapıyorsunuz. Siz zam yaparken piyasadan indirim talebiniz ne kadar gerçekçi? Ne kadar adil?
ZAMLAR PİYASADAKİ İNDİRİM BEKLENTİSİNİN KÖKÜNÜ KAZIYACAK!
Bu zamlar ekonomik düzenin domino taşlarının ilkini yıkmaya benzer… Zamlar önce indirim beklenti taşını yıkacak sonra enflasyon taşını yıkacak sonra da “faiz isterük” diye pusuya yatan fırsatçıların taşını iş dünyasının üstüne yıkacak! Evet, “faizler düşerse enfalasyon da düşer” buna inanıyoruz. Hatta faizlerin kalkması ile ülke ekonomisinin üzerinden bir karabasanın da kalkacağına inanıyoruz. Ama siz kamu olarak sürekli ve fahiş zamlar yaparsanız bu zamlar sonuçta düşen enflasyonu yine canavarlaştıracak. Ve bu zamlar geçen günlerde dövizin düşmesine sebep olan hamlesinizi de boşa çıkaracak. Piyasada ki indirim beklentisinin de kökünü kazıyacak.
ZAM KABUSU SADECE VATANDAŞI MI VURUR?
Burada ayrıntılarına giremediğimiz ve iğneden ipliğe birçok kalemde kamu tarafından yapılan bu zamlar sadece vatandaşı mı vurur zannediyorsunuz? Sonuç olarak vatandaş cebini delen, mutfağına ateş düşüren bu zamları sineye çeker mi? Hadi vatandaş çekti, artan maliyetlerle hesapları alt üst olan iş dünyası sineye çeker mi? Bu zam kabusu sadece onları mı vurur? İnanın bumerang gibi döner dolaşır sonuçta kendisini atanı vurur!