Mersin’den Türkiye’ye sokulurken el konan GDO’lu pirinçler, olay yarattı. Peki bu pirinçler gerçekten GDO’lu mu, nereden geldi, bize nasıl ulaştı?

GDO`li prinçlerin izini süren Vatan Gazetesi`nden Uğur Koçbaş, her şey 1998 yılında başladı. Genetiğiyle oynanmış gıda ürünleri (GDO-Genetiği değiştirilmiş organizma) çok büyük potansiyeli vaat eden bir araştırma alanıydı.

Birçok büyük firma gibi daha sonra dünya ilaç devi Bayer tarafından satın alınacak olan Aventis firması da ‘Genetiği değiştirilerek böceklere karşı daha dirençli ve verimi yüksek pirinç’ geliştirmek için deneylere başlamıştı.

KOD ADI: LLRICE601

3 yıl boyunca ABD’deki birçok arazide kod adı LLRICE601 olan bu GDO’lu pirinç test edildi. Ancak Bayer’in 2002 yılında Aventis’i satın almasının ardından LLRICE601 ile ilgili tüm çalışma sonlandırıldı.

"TARLADAN MI YAPILDI"

Fakat deneylerin yapıldığı araziler ve tarlalar kendi haline bırakıldı. Nasıl olduğu hiçbir zaman anlaşılmayan bir şekilde bu güvenliği kontrol edilmeyen tarlalarda yetiştirilen pirinçlere 2006 yılında ABD’de birçok tarlada rastlandı. Hatta ABD’nin ihraç ettiği pirinç stoklarının içinde de bu pirinçlerden olduğu anlaşılınca kıyamet koptu. ABD’nin en büyük pirinç müşterisi Japonya ve Rusya tüm alımlarını durdurdu. Meksika ve Avrupa Birliği de pirinç ithalatına çok sıkı denetimler getirdi.

AB`DE YASAKLANMIŞTI

Amerikan pirincinin fiyatları dibe vurdu. Pirinç üreticileri Bayer’i dava etti ve firma 11 bin çiftçiye tam 750 milyon dolar tazminat ödemek zorunda kaldı.

TÜRKİYE`DEKİ GDO`LU PİRİNCİN ANAVATANI

Genetiği değiştirilen pirincin sağlığa nasıl bir olumsuz etkisi olabileceği konusunda yeterli araştırma yapılmadığı için Avrupa Birliği bu tür pirincin ithalatını yasaklamış olmasına rağmen şimdiye kadar birçok AB ülkesinde bu pirince rastlanmış olmasına rağmen Bayer’e herhangi bir ceza kesmedi. Türkiye’de ortaya çıkarılan GDO’lu pirincin de ABD’den tüm dünyaya yayılan bu LLRICE601 kodlu pirinç olduğu sanılıyor.

TÜRKİYE 31. ÜLKE

Türkiye bu pirincin görüldüğü 31’inci ülke oldu. 2006’da ABD kaynaklı GDO’lu pirincin çıktığı ülkeler: Avusturya, Belçika, Kıbrıs Rum Kesimi, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Gana, İtalya, Meksika, Almanya, Yunanistan, Guatemala, İrlanda, Kuveyt, Lüksemburg, Malta, Norveç, Nikaragua, Filipinler, Polonya, Sierra Leone, Slovenya, İsveç, Hollanda, İngiltere, Birleşik Arap Emirlikleri, ABD. 2007’de bu tür pirince topraklarında rastlayan ülkeler: Avusturya, Kanada, Çin, Kıbrıs Rum Kesimi, Çek Cumhuriyeti, Finlandiya, Fransa, Almanya, İtalya, Meksika, İsveç, ABD.

GDO`LU PİRİNÇLE İLGİLİ BAKANLIK NE DEDİ?

Soyadan bulaşmış pirinçte GDO olmaz
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Eker, dünyada ticarete konu olan GDO’lu pirinç bulunmadığını söyledi: “Mersin Serbest Bölgesi’ne getirilen çeltikte, oradaki bazı laboratuvarlarda yapılan analizlerde GDO bulaşıklığının söz konusu olmuş.”

‘Rahat rahat yiyin’

“Çünkü ne Türkiye’de ne dünyada GDO’lu pirinç üretimi söz konusu. Bunun bu şekilde ticarete konu edilmesi söz konusu değil. O nedenle vatandaşın endişe etmesine de gerek yok.” Bir gazetecinin “Bu ürün piyasaya dağıldı mı?” sorusu üzerine Eker, “Çeltik kabuğu ile yenmiyor” dedi. Eker, “Bu çeltiğin hepsine el konuldu mu?” sorusunu da şöyle yanıtladı: “İnsanların sağlığı, gıda güvenliği açısından endişe edecek bir şey yok. GDO’nun tespit edilmesi şu, çeltiğin kabuğunda laboratuvar tahlilinde bir gen tespit ediliyor. Soyadan bulaştığı da tespit ediliyor ama ‘bu pirincin iinde var’ anlamı taşımıyor. Çünkü çeltiği kimse kabuğu ile yemiyor.”

Tekirdağ’da da GDO’lu ithalat var

Önceki gün, Mersin’de el konulan pirinçlerde GDO tespit edildiğini söyleyen Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, dün de Tekirdağ’da da GDO’lu ithalat yapıldığı bilgisine ulaşıldığını açıkladı: “Biz gümrük kapılarımızda kara, hava, deniz her neresiyse koruyucu, kollayıcı çalışmalarımızı sürdürüyoruz.”

Olay yargıda

“Mersin’deki olaylarla ilgili savcılığın gizlilik kararı var. Yargı süreci devam ediyor. Mersin’de olayla ilgili hem TÜBİTAK hem de İstanbul Teknik Üniversitesi’nin (İTÜ) laboratuvarlarında bu ürünler tahlil edildi. Çıkan sonuçlara tabii itiraz edenler olabilir. Aynı olayla ilgili, ‘Başka limanlardan başka yerlerden ithalat olmuş mu?’ şeklindeki çalışmalar sonucu, Tekirdağ’da da bu tür ithalat yapıldığı bilgisine ulaşıldı. Konu savcılıkla paylaşıldı.”