Türkiye'de geçici koruma altındaki kayıtlı Suriyeli sayısı 3 milyon 690 bin 896 kişi. Bu rakamın 1 milyon 774 bin 520'sini (yüzde 48) 0-18 yaş arası çocuklar oluşturuyor. Geçici koruma altındaki Suriyeliler Türkiye'nin birçok şehrine yerleşerek yaşamını sürdürmektedir.
Ankara'nın Altındağ ilçesinde bir kişinin ölümüyle sonuçlanan bıçaklı saldırının ardından, geçici koruma altındaki Suriyelilerin ev ve işyerlerine yapılan saldırılar gündemdeki yerini koruyor.
Suriyelilerin hukuksal statüsü hakkında İlke Haber Ajansı (İLKHA) muhabirine konuşan Hukukçu Harun Agah, mevcut mevzuata göre Türkiye'deki Suriyelilerin mülteci olarak tanımlanamayacağını söyledi.
Agah, "Zaman zaman hem vatandaşlarca hem de yetkili kişilerce Suriyeliler için 'mülteci' kavramını kullandıklarını görüyoruz. Ancak Türkiye'de bulunan Suriyelileri mevcut mevzuatımıza göre mülteci olarak tanımlamamız mümkün değildir." dedi.
"Türkiye'de bulunan Suriyeliler 'Geçici Koruma' statüsündedir"
Agah, "Türkiye 1951 tarihli Cenevre Sözleşmesi'ne taraf olurken, bu sözleşmeyi coğrafi kısıtlama ile uygulayacağını belirtmiştir. Yani Türkiye sadece Avrupa'dan gelenleri mülteci olarak kabul etmekte diğer coğrafi bölgelerden gelenler mülteci olarak kabul edilmemektedir. Türkiye'de 2013 yılında Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu kabul edilerek bu kanunla ülkesinden ayrılmaya zorlanmış, ayrıldığı ülkeye geri dönemeyen, acil ve geçici koruma bulmak amacıyla kitlesel olarak sınırlarımıza gelen veya sınırlarımızı geçen yabancılara geçici koruma sağlanabileceği düzenlenmiştir. Ülkemizde bulunan Suriyeliler de bu kapsamda 'Geçici Koruma' statüsündedirler." ifadelerini kullandı.
"Geçici Koruma statüsünde bulunan kişilerin sahip olduğu haklar Geçici Koruma Yönetmeliğinde düzenlenmiştir"
Türkiye'de bulunan Suriyelilerin hakları ile ilgili de bilgi veren Agah, "Geçici Koruma statüsünde bulunan kişilerin sahip olduğu haklar Geçici Koruma Yönetmeliğinde düzenlenmiştir. Bu düzenleme ile bu kişilerin Sağlık Bakanlığının kontrolünde temel ve acil sağlık hizmetlerine erişim hakları bulunmaktadır. Yine Millî Eğitim Bakanlığı kontrolünde ilköğretim, orta öğretim yaşındaki çocuklara eğitim faaliyeti verilmesi güvence altına alınmıştır. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına yapılacak başvuru ile farklı iş kolları ve coğrafi alanlarda çalışma izni alabilecekleri bu yönetmelik ile düzenlenmiştir. Ayrıca çocuklar, suç mağdurları gibi özel ihtiyaç sahiplerine ilişkin haklar bu yönetmelik ile hüküm altına alınmıştır." diye konuştu.
Suriyelilerin geri gönderilmesinin hukuki boyutu nelerdir?
"Suriyelilerin geri gönderilmesinin hukuki boyutu nelerdir?" sorusuna Agah, "Türkiye'deki uygulamaya bakılacak olursa Geçici Koruma Yönetmeliği, geçici korunanların sınır dışı edilmelerine ilişkin özel bir hüküm içermemektedir. Ancak geri göndermeme ilkesi gereği 'hayatlarının ırk, din, vatandaşlık, belli bir sosyal gruba aidiyet ve siyasi düşünceleri nedeniyle tehlike altında olduğu hallerde' kişilerin geri gönderilmesi uluslararası sözleşmelerle yasaklanmıştır." şeklinde belirtti. (İLKHA)