ABUZER ATASOY – DOĞRUHABER
Kanadalı eski Saskatoon piskopos Andre Poilievre, yatılı kilise okullarının bahçesinde son zamanlarda ortaya çıkarılan kayıt dışı çocuk mezarları hakkında, "Bu okulların tasarımında, uygulanmasında ve yönetiminde hükümetle suç ortağıydık." ifadesini kullandı.
Kanada resmi yayın kuruluşu CBC’ye konuşan 85 yaşındaki Poilievre, yatılı okulların yerli aileler üzerindeki yıkıcı etkisini gördükten sonra, 1978'de beyaz rahip elbisesini bir çöp kutusuna attığını anlattı. Poilievre, "Katolik Kilisesi olarak sorumluyduk. Şimdi kolektif ve kurumsal bir yanıta ihtiyacımız var. Bu okulların tasarımında, uygulanmasında ve yönetiminde hükümetle suç ortağıydık." şeklinde konuştu.
"KATOLİK KİLİSESİ MAĞDURLARA TAAHHÜT ETTİĞİ 25 MİLYONU ÖDEMEDİ"
Katolik kilisesinin ülkedeki yatılı kilise okulları olayını araştıran Hakikat ve Uzlaşma Komisyonu'nun kararını da hiçe saydığını kaydeden Poilievre, Kilise'nin 2005 yılında kabul edilen Yatılı Kilise Okulları Uzlaşma Anlaşması'ndaki, "hayatta kalanlar için 25 milyon dolar bağış toplama" sözünü yerine getirmemesine de tepki gösterdi.
Poilievre, Katolik Kilisesinin kanunlardaki yasal boşlukları kullanarak mağdurlara ödenmek üzere taahhüt ettiği 25 milyon dolar bağışı toplamaktan kaçındığını dile getirerek, "Bu bir skandal ve gerçekten utanç verici. Yasal olabilir ama etik değil." dedi.
“BENCE PARA ÖNCE İNSANLARA HARCANMALIYDI, SONRA BİNALARA VE KATEDRALLERE”
Katolik Kilisesi ile birlikte anlaşmaya dahil olan United, Anglikan ve Presbiteryen kiliselerinin, yatılı okul mağdurlarına tazminatları eksiksiz ödediğini belirten Poilievre, Katolik Kilisesinin 2005 yılından bugüne kadar geçen 16 yılda sadece 4 milyon dolar toplayabilmesini, "zavallılık" olarak niteledi.
Poilievre, Katolik Kilisesinin bu süre zarfında Kanada genelinde katedral ve kilise inşaatına 290 milyon dolardan fazla para harcadığını vurgulayarak, "Yazık.. Bence para önce insanlara harcanmalıydı, sonra binalara ve katedrallere." diye konuştu.
KANADA’DAKİ ESKİ KİLİSE OKULLARINDA SON BİR AYDA 1148 ÇOCUK MEZARI BULUNDU
Kanada'da geçtiğimiz gün yine bir yatılı kilise okulunun yakınında bulunan 182 kayıt dışı mezar ile ülkede son bir ayda bulunan çocuk mezarı sayısı 1148'e çıktı. Yerli topluluk First Nation tarafından yapılan açıklamada, British Columbia eyaletindeki eski St. Eugene Misyon Okulu'nun yakınında 182 kayıt dışı mezar bulunduğu bildirildi. Söz konusu okulun yakınındaki bir alanda radarla tespit edilen ve yaklaşık 1 metre derinliğinde olduğu belirtilen 182 mezar ile 29 Mayıs’tan bu yana ülkede bulunan yerli çocuklara ait kayıt dışı mezar sayısı 1148’e çıkmış oldu.
ÜLKE GENELİNDEKİ 139 OKULDA ARAŞTIRMA BAŞLATILDI
Kanada'da kilise okulu bahçesindeki kayıt dışı çocuk mezarları ilk defa, 29 Mayıs’ta British Columbia eyaletinin Kamloops kentindeki yatılı bir kilise okulunun bahçesinde bulunan 215 çocuğa ait ceset kalıntılarıyla gündeme gelmişti. Ülke genelindeki 139 okulda başlatılan derine nüfuz eden radar taramalarında, 24 Haziran’da da Sakatchewan eyaletindeki Marieval Yatılı Kilise Okulunun bahçesinde resmi kayıtlarda olmayan 751 çocuk cesedi kalıntısı olan mezarlar bulunmuştu. Kanada Başbakanı Justin Trudeau, kamuoyunda büyük yankı uyandıran eski yatılı kilise okullarının bahçesinde bulunan çocuk mezarları için, "Kanada tarihinin en karanlık bölümlerinden biri" ifadesini kullanmıştı.
KANADA'DAKİ YATILI KİLİSE OKULLARI OLAYI
İlki 1840'ta Katolik Kilisesi tarafından Kanada hükümeti adına açılan ve sonuncusu 1997'de kapatılan yatılı kilise okulları, 150 binden fazla yerli çocuğun ailelerinden zorla koparılarak alıkonulduğu yerler olarak tarihe geçti. Beyaz çoğunluğun hakim olduğu topluluklara entegre edilmek için zorla ailelerinden ve kültürlerinden uzaklaştırılan çocukların büyük kısmının kötü muameleye maruz kaldığı, açlık ve soğuğun yanı sıra cinsel ve fiziksel tacize uğradığı, hatta bazı çocuklar üzerinde tıbbi deneyler yapıldığının belirlendiği öne sürüldü.
SOYKIRIM
Yatılı kilise okullarında yaşanan trajedinin tüm boyutlarıyla ortaya çıkarılması için 2008’de Kanada’da Hakikat ve Uzlaşma Komisyonu kuruldu. Hayatta olan mağdurların 6 bininden fazlasını dinleyen Komisyon, çalışmalarını 2015'te tamamladı ve yaşananları "kültürel soykırım" olarak tanımlayarak 4 bin sayfalık rapor yayımladı.
Bazı kaynaklarda, kilise okullarında kalırken ölen çocukların sayısı 4 bin 200 olarak verilirken, Komisyon raporunda, ölümlerin kilise yönetimlerince belgelenmemesi nedeniyle bu sayının 5 bin 995 olduğu kaydedildi.