DOĞRUHABER / Hasan Işık
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, yazılı bir açıklama yaparak; kurban kesmenin dinî bir vecibe olmasının yanı sıra çeşitli ekonomik faaliyetleri de içinde barındıran bir ibadet olduğunun altını çizdi. Bayraktar, “Allah’ın rızasını kazanmak için yapılan bu ibadetin dinî açıdan belirli kuralları olduğu gibi ekonomik açıdan da yasal ve etik kurallara uygun olması gerekir” dedi.
“Geçen yıla göre fiyatlar, büyükbaşta yüzde 19,73, küçükbaşta ise yüzde 17,33 oranında artmıştır”
Bayraktar bu yıl ülkemizde ortalama kurban fiyatlarının, hayvan başına büyükbaşta 6 bin 500 ile 35 bin lira, küçükbaşta ise bin 300 lira ile 5 bin lira arasında olduğunu açıkladı ve sözlerini şöyle sürdürdü:
“Canlı ağırlık fiyatı da kilogram başına büyükbaş hayvanlarda 24 ile 35 lira, küçükbaş hayvanlarda ise 24 ile 40 lira arasındadır. Bu fiyatlar bayram yaklaştıkça ve talebin durumuna göre de değişecektir.
Ülkemizdeki ortalama fiyatlara bakıldığında, büyükbaş hayvanların canlı ağırlık kilogram fiyatının 29 lira 46 kuruş, küçükbaş canlı ağırlık kilogram fiyatının ise 33 lira 36 kuruş olduğu görülmektedir.
Ortalama fiyatlar, geçen yıla göre, büyükbaşta yüzde 19,73, küçükbaşta ise yüzde 17,33 oranında artmıştır. Ortalama fiyat kilogram başına büyükbaşta 24 lira 61 kuruştan 29 lira 46 kuruşa, küçükbaşta 28 lira 43 kuruştan, 33 lira 36 kuruşa çıkmıştır.
Satışların en fazla olduğu üç büyük ilimizde canlı kilogram olarak büyükbaş hayvan fiyatları, İstanbul’un Avrupa ve Anadolu yakasında 32 ile 35 lira, Ankara’da 26 ile 30 lira, İzmir’de ise 24 ile 35 lira arasında değişmektedir.
Canlı kilogram olarak küçükbaş hayvan fiyatları, İstanbul’un Avrupa ve Anadolu yakasında 35 ile 40 lira, Ankara’da 30 ile 36 lira, İzmir’de ise 25 ile 40 lira arasında seyretmektedir.”
“Ülkemizde yeterli sayıda kurbanlık bulunmaktadır”
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın, bu yıl için kurbanlık vasfı taşıyan 1 milyon 350 bin büyükbaş, 3 milyon 700 bin küçükbaş olmak üzere toplam 5 milyon civarında kurbanlık bulunduğunu açıkladığını hatırlatan Bayraktar, geçmiş yıllardaki verileri paylaştı:
“Ülkemizde Kurban Bayramlarında daha önceki yıllarda kesilen hayvan sayılarına bakıldığında, 2015 yılında 867 bin büyükbaş, 2 milyon 700 bin küçükbaş, 2016 yılında 920 bin büyükbaş, 2 milyon 950 bin küçükbaş, 2017 yılında 817 bin büyükbaş, 2 milyon 720 bin küçükbaş, 2018 yılında 866 bin büyükbaş, 2 milyon 700 bin küçükbaş, 2019 yılında 800 bin büyükbaş, 2 milyon 682 bin küçükbaş ve 2020 yılında ise 960 bin büyükbaş, 2 milyon 800 bin baş küçükbaş hayvan kurban olarak kesilmişti.
Son yıllardaki kurban satışları göz önüne alındığında, 2021 yılında da geçen yıla yakın bir oranla 960 bin büyükbaş ve 2 milyon 800 bin küçükbaş olmak üzere toplam 3 milyon 760 bin kesim yapılacağı tahmin edilmektedir.”
“Yem fiyatları son bir yılda yüzde 100’ü geçen oranda arttı”
“Hayvancılığın en önemli girdisi yemdir” diyen TZOB Genel Başkanı Bayraktar, “Yem fiyatlarındaki artış hayvansal üretimi ve fiyatları da ciddi anlamda etkilemektedir” diyerek sözlerini şöyle sürdürdü:
“Yem fiyatları haziran ayı itibariyle geçen yıla göre yüzde 100’e varan oranlarda artmıştır.
Bir yıllık dönemde yem hammaddelerinin ortalama fiyatı ton başına; Arpada yüzde 103,5 artışla bin 300 liradan 2 bin 645 liraya, mısırda yüzde 80,7 artışla bin 370 liradan 2 bin 475 liraya, buğday kepeğinde yüzde 88,5 artışla bin 170 liradan 2 bin 205 liraya, pamuk tohumu küspesinde yüzde 86,7 artışla bin 500 liradan 2 bin 800 liraya, kırık buğdayda yüzde 70,9 artışla bin 410 liradan iki bin 410 liraya, besi yeminde yüzde 62,2 artışla bin 811 liradan 2 bin 938 liraya, samanda yüzde 34,5 artışla 782 liradan bin 52 liraya yükseldi.
Yem fiyatlarında yaşanan bu anormal artışlar üreticilerimizi sıkıntıya sokmuştur. Dolayısıyla maliyetler kurbanlık fiyatlarını da etkilemiştir. Ama bu fiyatlara yeterince yansıtılamamıştır.”
“Hayvan pazar yerlerindeki çadır kiraları hala çok yüksek”
Kurbanlık satmak isteyen üreticilerin, büyükşehirlerde kurulan satış yerlerine çadır kirası ödediğini hatırlatan TZOB Genel Başkanı Bayraktar, bu fiyatların da illere ve ilçelere göre farklılık gösterdiğini belirterek, şu bilgileri paylaştı:
“Kurban çadırlarından yüksek ücretler alınmaması yönünde belediyelere her yıl çağrıda bulunmamıza rağmen, ne yazık ki bu yüksek fiyat uygulaması devam etmektedir.
Kurban satıcıları 15 gün kaldıkları sürede; Ankara’da 4 bin lira ile 6 bin 500 lira, İstanbul’da 16 bin lira ile 22 bin lira, İzmir’de 5 bin lira ile 7 bin 500 lira arasında çadır kirası ödemektedirler.
Bu konudaki talebimizi tekrarlamakta fayda görüyoruz. Hayvan satış yerleriyle ilgili olarak Belediye Başkanlarımız mümkünse buralardan ücret almasınlar ya da uygun fiyattan kiralasınlar.
Üreticiler Türkiye'nin dört bir yanından kurbanlıklarını şehirlerdeki kurban satış yerlerine nakletmek için de nakliye parası ödemektedir. Bu yıl geçen yıla göre nakliye ücretlerinin yüzde 56’lara varan oranda artmıştır. Örneğin, 25 büyükbaş hayvanın nakliyesi için üreticiler Kars’tan Ankara’ya 9 bin, Bursa, İstanbul ve İzmir’e 12-13 bin lira arası ödeme yapmaktadır.
Üreticiler, ayrıca sattıkları hayvanları, alıcıların kesim yapacakları yerlere taşımakta, bunun için de ilaveten para harcamaktadır. Bu yüzden özellikle Kurban Bayramı döneminde, talebe bağlı olarak artan nakliye fiyatlarının kurban satış fiyatlarına etkisini azaltabilmek için mutlaka denetimler yapılmalı ve fırsatçılık yapılmasına imkân verilmemelidir.
Unutmayalım ki, maliyetler ne kadar çok düşerse hem üreticinin hem de tüketicinin kesesine o kadar olumlu yansıyacaktır.”
Bazı illerde 2020 ve 2021 yılları Kurban Bayramı küçükbaş ve büyükbaş kurbanlık hayvanların canlı ağırlık ortalama kilogram fiyatları ve geçen yıl Kurban Bayramı’na göre değişimleri:
|
İller |
|
2020 |
2020 |
2021 |
2021 |
2021 Değişim (Yüzde) |
2021 Değişim (Yüzde) |
|
|
|
Büyükbaş (TL/kg) |
Küçükbaş (TL/kg) |
Büyükbaş (TL/kg) |
Küçükbaş (TL/kg) |
Büyükbaş |
Küçükbaş |
|
Ankara |
|
24,10 |
27,50 |
27,67 |
33,50 |
14,81 |
21,82 |
|
Balıkesir |
|
24,00 |
35,00 |
30,50 |
35,00 |
27,08 |
0,00 |
|
Konya |
|
22,50 |
26,00 |
27,50 |
32,50 |
22,22 |
25,00 |
|
Erzurum |
|
21,80 |
29,50 |
27,00 |
29,50 |
23,85 |
0,00 |
|
Kastamonu |
|
23,00 |
- |
25,67 |
- |
11,61 |
- |
|
Bursa |
|
29,00 |
35,00 |
32,50 |
38,00 |
12,07 |
8,57 |
|
İzmir |
|
25,10 |
30,00 |
29,50 |
32,00 |
17,53 |
6,67 |
|
Eskişehir |
|
26,00 |
31,00 |
27,50 |
40,00 |
5,77 |
29,03 |
|
Van |
|
23,00 |
25,50 |
- |
- |
- |
- |
|
İstanbul (Avrupa yakası) |
|
27,50 |
29,00 |
33,50 |
35,00 |
21,82 |
20,69 |
|
İstanbul (Anadolu yakası) |
|
27,50 |
29,00 |
33,50 |
35,00 |
21,82 |
20,69 |
|
Gaziantep |
|
22,50 |
26,00 |
29,50 |
34,50 |
31,11 |
32,69 |
|
Diyarbakır |
|
22,75 |
23,25 |
29,50 |
26,00 |
29,67 |
11,83 |
|
Samsun |
|
23,50 |
- |
27,50 |
25,00 |
17,02 |
- |
|
Hatay |
|
23,00 |
28,00 |
30,00 |
34,00 |
30,43 |
21,43 |
|
Adana |
|
24,00 |
28,00 |
28,00 |
35,00 |
16,67 |
25,00 |
|
Karaman |
|
21,00 |
26,00 |
28,00 |
29,50 |
33,33 |
13,46 |
|
Afyonkarahisar |
|
26,50 |
- |
27,00 |
27,00 |
1,89 |
- |
|
Çanakkale |
|
29,00 |
30,00 |
31,00 |
31,75 |
6,90 |
5,83 |
|
Sakarya |
|
22,50 |
27,50 |
30,00 |
32,50 |
33,33 |
18,18 |
|
Şanlıurfa |
|
22,50 |
22,50 |
30,00 |
34,00 |
33,33 |
51,11 |
|
Antalya |
|
28,00 |
30,00 |
32,00 |
32,00 |
14,29 |
6,67 |
|
İzmit |
|
27,50 |
27,50 |
32,50 |
40,00 |
18,18 |
45,45 |
|
Aydın |
|
25,00 |
32,50 |
28,50 |
34,00 |
14,00 |
4,62 |
|
Denizli |
|
29,00 |
32,00 |
30,00 |
32,50 |
3,45 |
1,56 |
|
Mersin |
|
25,00 |
27,00 |
30,00 |
31,25 |
20,00 |
15,74 |
|
Malatya |
|
22,50 |
26,00 |
30,00 |
- |
33,33 |
- |
|
Kahramanmaraş |
|
24,00 |
- |
27,50 |
|
14,58 |
- |
|
Tekirdağ |
|
23,50 |
- |
29,00 |
37,50 |
23,40 |
- |
|
Trabzon |
|
23,00 |
27,00 |
32,50 |
- |
41,30 |
- |
|
Yozgat |
|
- |
- |
29,00 |
31,00 |
- |
- |
|
Ordu |
|
- |
- |
29,00 |
40,00 |
- |
- |
|
Sivas |
|
- |
- |
27,00 |
- |
- |
- |
|
Edirne |
|
- |
- |
30,00 |
36,00 |
- |
- |
|
Ortalama |
|
24,61 |
28,43 |
29,46 |
33,36 |
19,73 |
17,33 |
Kaynak: Ziraat Odaları
Bazı illerde 2021 yılı tahmini kurbanlık hayvan satış fiyatları:
|
İller |
Büyükbaş Hayvan Fiyatı |
Küçükbaş Hayvan Fiyatı |
|
İstanbul (Avrupa Yakası) |
12.000-25.000 TL/Baş |
1.500-3.000 TL/Baş |
|
|
Canlı kilo: 32-35 TL |
Canlı kilo: 30-40 TL |
|
İstanbul (Anadolu Yakası) |
13.000-25.000 TL/Baş |
1.600-3.000 TL/Baş |
|
|
Canlı kilo: 32-35 TL |
Canlı kilo: 30-40 TL |
|
Ankara |
8.000-25.000 TL/Baş |
1.500-3.500 TL/Baş |
|
|
Canlı kilo: 26-27-30 TL |
Canlı kilo: 30-33-35-36 TL |
|
İzmir |
12.000-26.000 TL/Baş |
1.500-2.400TL/Baş |
|
|
Canlı kilo:24-35 TL |
Canlı kilo: 24-40 TL |
|
Bursa |
12.000-25.000 TL/Baş |
1.500-4.000 TL/Baş |
|
|
Canlı kilo: 30-35 TL |
Canlı kilo: 38 TL |
|
Adana |
6.500-18.000 TL/Baş |
1.600-3.000 TL/Baş |
|
|
Canlı kilo: 28 TL |
Canlı kilo: 35 TL |
|
Antalya |
14.000-30.000 TL/Baş |
2.000-4.000 TL/Baş |
|
|
Canlı kilo: 30-32-34 TL |
Canlı kilo: 30-34 TL |
|
Konya |
10.000-25.000 TL/Baş |
1.300-2.000 TL/Baş |
|
|
Canlı kilo: 25-30 TL |
Canlı kilo: 30-35 TL |
|
Gaziantep |
12.000-27.000 TL/baş |
1.750-4.900 TL/Baş |
|
|
Canlı kilo:29-30 TL |
Canlı kilo: 34-35 TL |
|
Şanlıurfa |
10.000-20.000 TL/Baş |
3.000-5.000 TL/Baş |
|
|
Canlı kilo: 30 TL |
Canlı kilo: 33-35 TL |
|
İzmit |
10.000-20.000 TL/Baş |
1.500-3000 TL/Baş |
|
|
Canlı kilo: 30-35 TL |
Canlı kilo: 40 TL |
|
Diyarbakır |
7.000-12.000 TL/Baş |
1.500-3.000 TL/Baş |
|
|
Canlı kilo: 27-32 TL |
Canlı kilo: 24-28 TL |
|
Hatay |
14.000-35.000 TL/Baş |
2.250-4.000TL/Baş |
|
|
Canlı kilo: 30 TL |
Canlı kilo:33-35 TL |
|
Balıkesir |
12.000 TL-23.000 TL/Baş |
2.000-3.000 TL/Baş |
|
|
Canlı kilo: 30-31 TL |
Canlı kilo: 35 TL |
|
Erzurum |
6.500-30.000 TL/Baş |
1.200-2.500 TL/Baş |
|
|
Canlı kilo: 25-26-28-29 TL |
Canlı kilo: 29-30 TL |
|
Van |
6.500-20.000 TL/Baş |
1.500-2.500 TL/Baş |
|
|
|
|
|
Trabzon |
9.000-20.000 TL/Baş |
1.500-2.500 TL/Baş |
|
|
Canlı kilo: 30-35 TL |
|
|
Samsun |
8.000-20.000 TL/Baş |
1.500-3.000 TL/Baş |
|
|
Canlı kilo 25-30 TL |
Canlı kilo 25 TL |
|
Sakarya |
10.000-20.000 TL/Baş |
1.500-3000 TL/Baş |
|
|
Canlı kilo 25-35 TL |
Canlı kilo 25-40 TL |
|
Afyonkarahisar |
6.500-20.000 TL /Baş |
1.500-2.500 TL/Baş |
|
|
Canlı kilo 25-29 TL |
Canlı kilo 27 TL |
|
Eskişehir |
10.000-12.000 TL/Baş |
1.500-2.000 TL/Baş |
|
|
Canlı kilo 27-28 TL |
Canlı kilo 40 TL |
|
Kastamonu |
8.000-15.000 TL/Baş |
1.500-3.000 TL/Baş |
|
|
Canlı kilo 24-26-27 TL |
|
|
Çanakkale |
10.000-23.000 TL/Baş |
1.500-3000 TL/Baş |
|
|
Canlı kilo: 28-34 TL |
Canlı kilo: 29-30-33-35 TL |
|
Karaman |
14.000-25.000 TL/Baş |
1.500-2.500 TL/Baş |
|
|
Canlı kilo 26-28-30 TL |
Canlı kilo 25-34 TL |
|
Aydın |
10.000-20.000 TL/Baş |
2.000-3.000 TL/Baş |
|
|
Canlı kilo 27-30 TL |
Canlı kilo 33-35 TL |
|
Denizli |
8.000-25.000 TL/Baş |
1.500-3.000 TL/Baş |
|
|
Canlı kilo 30 TL |
Canlı kilo 32,5 TL |
|
Mersin |
15.000-20.000 TL/Baş |
2.000-3.000 TL/Baş |
|
|
Canlı kilo 30 TL |
Canlı kilo: 28-29-33-35 TL |
|
Kayseri |
11000-15000 TL/Baş |
1.500-2.000 TL/Baş |
|
|
|
|
|
Manisa |
12.000-22.000 TL/Baş |
1.800-2.600 TL/Baş |
|
|
Canlı kilo: 24-25 TL |
|
|
Malatya |
12.000-20.000 TL/Baş |
2.000-3.000 TL/Baş |
|
|
Canlı kilo 30 TL |
|
|
Kahramanmaraş |
10.000-20.000 TL/Baş |
2.000-3.000 TL/Baş |
|
|
Canlı kilo 25-30 TL |
|
|
Tekirdağ |
15.000-20.000 TL/Baş |
1.500-3.500 TL/Baş |
|
|
Canlı kilo 28-30 TL |
Canlı kilo 35-40 TL |
|
Yozgat |
7.000-25.000 TL/Baş |
1.500-2.500 TL/Baş |
|
|
Canlı kilo 28-30 TL |
Canlı kilo 30-32 TL |
|
Ordu |
14.000-16.000 TL/Baş |
2.200-2.500 TL/Baş |
|
|
Canlı kilo 28-29-30 TL |
Canlı kilo 40 TL |
|
Sivas |
10.000-20.000 TL/Baş |
2.000-2.500 TL/Baş |
|
|
Canlı kilo 27 TL |
|
|
Edirne |
11.000-16.000 TL/Baş |
1.650-3.250 TL/Baş |
|
|
Canlı kilo 28-32 TL |
Canlı kilo 36 TL |
Kaynak: Ziraat Odaları