Mısır Dışişleri Bakanlığı, Etiyopya'nın Nil Nehri üzerinde inşa ettiği ve bölgede krize neden olan Hedasi Barajı'nın ikinci dolum sürecine başladığını resmen ilan etmesini, "gerginliği tehlikeli bir şekilde tırmandırma" olarak niteledi.
Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri ile Sudanlı mevkidaşı Meryem Sadık el-Mehdi'nin, iki ülkenin talebiyle perşembe günü yapılması beklenen Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) oturumu hazırlıkları kapsamında ABD'nin New York kentinde bir araya geldiği belirtildi.
"Şukri ve Mehdi, görüşmelerinde, Etiyopya'nın Hedasi Barajı'nın ikinci dolum sürecine başladığı yönündeki ilanını kesin bir dille kabul etmediklerini, bu ilanın 2015 yılında üç ülke arasında imzalanan anlaşmanın hükümlerini ve uluslararası sözleşmeleri ihlal ettiğini belirtti." ifadesine yer verilen açıklamada, Etiyopya'nın bu adımının, "kötü niyetini ortaya çıkaran, gerginliği tehlikeli bir şekilde tırmandırma" eylemi olduğu ve her iki ülkeye durumu dayatmaya çalıştığı kaydedildi.
Açıklamada her iki bakanın, Hedasi Barajı'nın doldurulması ve işletilmesine ilişkin üç ülkenin çıkarını gözetecek şekilde bir anlaşmaya varılması konusunda kendilerini desteklemeleri için BMGK'ye üye ülkelerle yoğun görüşmeler yapmayı sürdürme hususunda anlaştığı aktarıldı.
Etiyopya ikinci dolum sürecini başlattığını bildirdi
Mısır Su Kaynakları ve Sulama Bakanlığı, Etiyopyalı Su, Sulama ve Enerji Bakanı Seleshi Bekele'den ülkesinin Hedasi Barajı'nın ikinci dolum sürecini başlattığını belirten resmi bir mektup aldıklarını açıklamıştı.
Bakanlığın, Etiyopya'ya cevaben gönderdiği mektupta, Kahire'nin bu "tek taraflı adımı" reddettiği vurgulanmış, bunun bölgesel ve uluslararası alandaki yansımaları konusunda uyarıda bulunulmuştu.
Mısır Dışişleri Bakanı Şukri, 22 Mayıs'ta katıldığı bir televizyon programında, "Kapsamlı bir anlaşma olmaksızın Hedasi Barajı ikinci kez doldurulursa, bu husus İlkeler Beyannamesi Anlaşması'na göre yükümlülüklerin ihlali olarak değerlendirilecek, Etiyopya'nın uluslararası hukuktan sapma aşamasına girdiği kabul edilecektir." ifadelerini kullanmıştı.
Hedasi Barajı anlaşmazlığı
Mısır, Etiyopya ve Sudan arasındaki Hedasi Barajı'yla ilgili müzakerelerden 10 yıldır sonuç alınamıyor.
Şimdiye kadar yüzde 80'i tamamlanan Hedasi Barajı, Sudan-Etiyopya sınırına yakın bir bölgede, Nil Nehri'ni yüzde 85 besleyen Mavi Nil Nehri kolu üzerinde yapılması nedeniyle büyük önem taşıyor.
Elektrik ihtiyacının yüzde 90'ını hidroelektrik santrallerinden sağlayan Etiyopya, Afrika'nın en büyüğü olacak Hedasi Barajı ile enerji açığını kapatmayı ve elektrik satmayı amaçlıyor.
Addis Ababa yönetimi, Mısır ve Sudan ile bir anlaşmaya varmamasına rağmen barajın doldurulmasında ısrar ederken, Kahire ve Hartum yönetimleri Nil suyunun paydaş ülke başına düşen yıllık paylarının etkilenmemesi için öncelikle üçlü anlaşmaya varılması gerektiğini vurguluyor.
Barajda ilk dolum işlemi tepkilere rağmen Temmuz 2020'de yapılmıştı.