Sigara alışkanlığı ve kullanımının bırakıldığı andan itibaren vücutta değişimin başladığına dikkat çeken Medipol Üniversitesi Pendik Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Melahat Bekir Külah, sigara içme alışkanlığının genellikle genç yaşta başladığını söyledi. Ergenlik çağında başlayan ve uzun süredir sigara içicisi olan kişilerin yarısının sigara nedeniyle hayatını kaybettiğini anlatan Dr. Öğr. Üyesi Melahat Bekir Külah, “17 milyon kişinin sigara tüketicisi olduğu ülkemizde, her yıl 100 bin kişi sigaraya bağlı gelişen hastalıklar nedeniyle yaşamını yitirmekte” diye konuştu.
"Bağışıklık sistemini zayıflatıyor, depresyon riskini artırıyor""
Sigaranın başta kardiyovasküler ve solunum sistemini olumsuz etkilediğini anlatan Dr. Öğr. Üyesi Melahat Bekir Külah, şunları söyledi:
“İmmün sistemi zayıflatmakta, diyabet, depresyon gibi rahatsızlıklara yakalanma riskini artırmaktadır. Her bir sigaranın içinde vücut için zehirli, tahriş̧ edici, kanser yapıcı ya da kanserin ortaya çıkmasını kolaylaştırıcı 4 binden fazla kimyasal madde bulunmaktadır. Bunlardan en az 81 tanesinin doğrudan kansere neden olduğu ispatlanmıştır. Erkeklerde kansere bağlı ölümlerin yüzde 35'inin, kadınlarda ise yüzde 15'inin nedeni sigaradır. Akciğer kanserine bağlı ölümlerin yüzde 90’ının nedeni sebebini yine sigara oluşturmaktadır. İnsanları sigaraya bağımlı hale getiren madde ise nikotindir. Nikotinin, vücudumuz üzerinde kalp atışlarını hızlandırıcı, tansiyonu yükseltici ve kanın pıhtılaşma riskini artırıcı etkileri vardır."
"Tek bir sigara bile bağımlılığı başlatır"
Nikotinin çok güçlü bir psikolojik uyarıcı ajan olduğunu ifade eden Dr. Öğr. Üyesi Bekir, sigarayı ilk kez deneyen her 3 kişiden birinin tek bir sigara ile bile bağımlı hale gelebildiğini anlatarak, şu uyarılarda bulundu:
“Bir sigara içildiğinde ortalama 10 saniye gibi kısa bir sürede yanaktan emilen nikotin, beyne ulaşır ve seratonin gibi mutluluk hormonların salgılanmasını sağlayan merkezi uyarır. Merkezin uyarılmasıyla birlikte meydana gelen hormonal salınımlar, zevk alma, gevşeme, sakinleşme, konsantrasyon artışı gibi değişikliklerin ortaya çıkmasına neden olur. Ödül gibi gelen bu değişikliklerin devam etmesi için vücut daha çok nikotin istemeye başlar ve bu durum da içilen sigara miktarında artışa sebep olur, nedeni nikotinin meydana getirdiği etkilere karşı vücutta tolerans gelişmesidir. Bunun anlamı şu; vücuttaki nikotin miktarı arttıkça etkisi azalır, ödül gibi gelen değişikliklerin devamını sağlamak için nikotin miktarının daha da artması gerekmektedir. Artık vücudunuz bu maddeyi gerek olmadığı halde almak istemektedir. Bu davranışı yapmadığınız zaman hissettiğimiz sinirlilik, gerginlik, konsantrasyon bozukluğu, iştah artışı, depresyon gibi duygular iradenizle kontrol edebileceğimiz bir durum olmaktan çıkmış ve tıbbi bir bozukluk halini almıştır.”
"İlk 20 dakikada nabız, kan basıncı ve vücut ısısı normale döner"
Sigarayı bırakmakta zorlanan kişilerin bir uzmana başvurmasını öneren Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Melahat Bekir Külah, sigaranın bırakılmasıyla vücutta görülecek değişimleri şu sözlerle anlattı:
“Kişi kendi kendine zorlanıyorsa bir uzmana başvurarak etkinliği kanıtlanmış̧ tıbbi tedavi yöntemlerinden yararlanabilir. Sigara bırakma tedavisinin ilk basamağı hastayı sigarayı bırakması konusunda motive etmek, bilgilendirmek ve desteklemektir. Ardından uygun farmakolojik tedavi planlanmalıdır. İlk 20 dakikada nabız, kan basıncı ve vücut ısısı normale döner. 24’üncü saatte kanda karbon monoksit gazı hızla azalır. 2 hafta ve 3 ay sonra efor kapasiteniz artar, öksürük varsa azalır, 3 ay içinde kaybolur, balgam varsa 2 haftada yarı yarıya azalır, soluk alıp vermeniz kolaylaşır, koku ve tad alma duyularınız iyileşir. Birinci yılda, kalp krizi geçirme riskiniz ilk günlerden itibaren azalmaya başlar, bir yılın sonunda risk yüzde 50 azalır. Beyin kanaması ve bacaklardaki damar hastalığı (Buerger) riski yüzde 30-50 azalır. KOAH (kronik obstrüktif akciğer hastalığı) gibi solunum yet- mezliğine yol açabilen akciğer hastalıklarının ortaya çıkması engellenir, varsa ilerlemesi durur. 5’inci yılda ağız, gırtlak, yemek borusu, idrar torbası kanseri riski yarı yarıya azalır. 10’uncu yılda felç olma riskiniz 5-10 yıl içinde hiç sigara içmemiş kişilerle aynı düzeye iner. Akciğer kanseri, ağız, gırtlak, yemek borusu, idrar torbası, böbrek, pankreas kanseri riski azalmaya devam eder. 15’inci yılda kalp koroner damar hastalığı ve kalp krizi riski hiç içmeyenlerle aynı olur.”
kaynak; t24