Doğu Karadeniz'de 4 ilde yapılan yaban hayatı envanter çalışmalarında önceki yıllara göre sayılarının arttığı belirlenen ayıların kış uykusundan uyanıp, yiyecek arayışı için indikleri yerleşim yerlerinde, arı kovanları ve tarım ürünlerine zarar vermesi, bölge halkını tedirgin ediyor.

Salgın nedeniyle boş kalan turizm mekanlarının bulunduğu bölgelere yöneldiği gözlenen ayılara karşı önlemlerin artırılması gerektiğini belirten Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Orman Mühendisliği Fakültesi Yaban Hayatı Ekolojisi ve Yönetimi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şağdan Başkaya, özellikle doğa yürüyüşünü tercih eden turistlerin bilinçlendirilerek, uyarılması gerektiğini tavsiye ediyor.

Başkaya, olası ayı karşılaşması durumda turistlerin soğukkanlılıklarını koruyarak, geri çekilmesi ve bağırıp, şarkı söyleyerek gezinti yapmalarını öneriyor.

'Ayılar kış dinlenmesinden aç şekilde çıkıyorlar'

Prof. Dr. Başkaya, ayıların yiyecek arayışına girdikleri için insanlarla karşılaşma ihtimalinin artabileceğini kaydetti:

“Ayı popülasyonu arttı. Ayılar kış uykusuna yatıyorlar ve uyanıyorlar. Kış dinlenmesinden de ayılar aç bir vaziyette çıkıyorlar. Yoğun bir beslenmeye gidiyorlar ve genellikle hazır gıdalara yöneliyorlar. Yaylada bulunan evlere ve arı peteklerine ve hatta çöplere bile saldırabiliyorlar. Biz de salgından çıkan bir millet olarak ayılar gibi doğaya saldırdık. Ayı nedir, doğa nedir, bilmeyen birçok insan ayı ile karşılaşma tehlikesi ile karşı karşıya. Ayıdır bir şey yapmaz, demesinler. Mutlaka saldıracaktır ayı, sonuçta yabani bir hayvan."

Başkaya, ayıların yerleşim yerlerine kadar indiğine dikkat çekti:

“Turistlerimizin geldikleri yerler belli. Uzungöl, Sümela Manastırı’nın bulunduğu yer. Yeni yeni katılan birçok orman içi turizm mekanlarımız var ama salgınla birlikte boş kalan ve insanların evlerinden çıkarak şenlendiremediği bu yerler artık artan ayı popülasyonu ile birlikte ayılara ve yaban hayvanlarına kaldı. Ayılar buralarda geziyor ya da bu bölgelerin civarlarında dolaşarak yemek arıyorlar. Bazı insanlarda piknik yapıp arta kalan yiyeceklerini ormanda yaban hayvanları için gelişi güzel bırakıyor. Daha sonraki gün yaban hayvanları gelip bu yiyecekleri götürüyorlar ve bu durumda ayılar başta olmak üzere yaban hayvanları insanların geçtiği yerlere daha çok uğruyorlar.”

'Doğada tek başına dolaşmamak gerek'

Başkaya, durumun facia ile sonuçlanmaması için harekete geçilmesi gerektiğine vurgu yaptı:

“Turistlerin ayılarla karşılaşma oranları çok yüksek, bu durumda uyarılmaları gerekiyor. Turistik beldelerimizde uyarı levhalarını yeterli bulmuyorum. Akşamüzeri veya sabahın erken saatlerinde yürüyüş yapmak, otelden ayrılıp uzaklaşan ormana doğru giden insanların sıkıntı yaşaması an meselesi. Dağ başlarında bile çöp kutuları var. Bunlar sıkıntılı ve doğanın dengesini bozan şeyler. Ayıyı da bir yere kadar uzak tutabilirsiniz. Doğada tek başına dolaşmamak gerekiyor. Ormanda ‘Güzel bir manzara buldum, kafamı dinleyeyim’ diye tek başına gezintiye çıkıp aynı yerde saatlerce oturup hayal alemine dalmasın insanlar. Doğada sessiz olun, doğayı rahatsız etmeyin. Eğer ayı karşılaşması söz konusu ise doğada bulunan kişilerin gürültülü olması ve hatta bağırarak şarkı söylemesini öneriyorum. Bilmedikleri ormanların içerisine girip macera aramasınlar."

Trabzon’un gözde turizm merkezlerinden Uzungöl’de işletme sahibi Mehmet İnan, ayıların artık güvenlik kameralarına yansıdığını söyleyerek, “Ara ara güvenlik kameralarına yansıyor ayı görüntüleri ama fark ettik ki insanlardan korkuyorlar ve kaçıyorlar. Pandemi döneminde de çok sessiz bir sezon geçirdik. Ayılar da yerleşim yerlerine kadar indi” diye konuştu.

Gelen turistlere ayı konusunda uyarılarda bulunduklarını dile getiren turizmci Hacer Aygün ise “Hıdırnebi Yaylası’nda bir turizmciyim. Gelen turistleri ormanlarda at ile gezdiriyorum. Burada ayı olduğuna dair yöre insanları söylemlerde bulunuyor. Turistlerimize sürekli uyarılarda bulunuyoruz. Onları ormanlarda yalnız bırakmamaya özen gösteriyoruz” dedi.