DOĞRUHABER
Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu’ndan yapılan açıklamada, “Kardeşe fitre verilir mi? Fitre kimlere verilir kimlere verilmez?” sorularına yanıt verildi.
KARDEŞE FİTRE VERİLİR Mİ?
Fıtır sadakası, kişinin bakmakla yükümlü olmadığı yoksul Müslümanlara verilir. Bir kimse fitresini kendi usûl ve fürûuna veremez. (Usûl, bir kimsenin anası, babası, dede ve nineleri; fürûu ise; çocukları, torunları ve onların çocuklarıdır.) Buna göre bir kimse kardeşine fitre verebilir.
FİTRE KİMLERE VERİLMEZ?
Fıtır sadakası ve oruç fidyesini vermek durumunda olan kimsenin bunlardan doğrudan ya da dolaylı olarak yararlanmaması esastır. Zekât için de aynı kural geçerlidir. Bu sebeple bir kimse zekâtını, fıtır sadakasını ve fidyesini kendi usûl ve fürûuna veremez. (Usûl, bir kimsenin anası, babası, dede ve nineleri; fürûu ise; çocukları, torunları ve onların çocuklarıdır.) Ayrıca eşler de birbirlerine zekât, fitre ve fidye veremez.
Hanefilere göre aşağıda sayılanlara fitre verilmez:
- Ana, baba, büyük ana ve büyük babalara,
- Oğul, oğlun çocukları, kız, kızın çocukları ve bunlardan doğan çocuklara,
- Eşine,
- Zengine yani aslî ihtiyaçları dışında nisap miktarı mala sahip olan kişiye,
- Babası zengin olan ergen olmamış çocuğa (Merğinânî, el-Hidâye, II, 223-228).
- Şâfiîlere ve Ebu Yusuf’a göre fitre, Müslüman olmayana da fitre verilemez (Mâverdî, el-Hâvî, III, 387; X, 519; Merğinânî, el-Hidâye, II, 223)
- Ayrıca Hanefî ve Hanbelî mezhebi, her ne şekilde olursa olsun usul ve furu'un biribirlerine zekât ve fitre veremeyeceği görüşündedir (Haddâd, el-Cevheretü'n-Neyyire I, 314-315). Ancak Şafiî ve Malikî mezhebine göre, baba kendi nafakasını karşılayabilecek yaşa ulaşıp herhangi bir hastalığı olmayan veya evlenip kendi ailesine bakmak zorunda olan çocuğun nafakasını karşılamakla mükellef değildir. Eğer bu çocuk fakir olup kazancı kendine yetmezse zengin olan baba veya dedenin zekât ve fitresini alabilir.
KİMLERE FİTRE VERİLEBİLİR?
Bunların dışındaki kardeş, teyze, dayı, amca, hala ve onların çocukları, gelin, damat, kayınpeder ve kayınvalide gibi akrabalar zengin değillerse kendilerine zekât, fitre ve fidye verilebilir (Zeylaî, Tebyîn, I, 301).