Evde Bakım Aylığı Alma Koşulları Neler?
Evde bakım yardımı almanın koşulları şu şekilde sıralanabilir:
Aile gelirinin belirtilen hudutların içinde olması
Hastanın bakıma muhtaç olması
Sağlık kurulu raporunun olması
Evde bakım maaşının verilmesi sırasında kişinin ne kadar ömrünün kaldığı veya hastalığının ne olduğu gibi konularda bilgi verilmez. Bu konularda verilecek her türlü bilgi değersizdir. Kişinin hastalığı ne olursa olsun, eğer şartlara uymuyorsa, verilen haktan yararlanamaz.
Aile Gelirinin Sınırlandırılması Şartı
Aileye verilen gelirin sınırlı olması koşulunda, gelir miktarı sınırlandırılmıştır. Maaştan yararlanmak için, o ailede nüfusa bağlı olan kişi sayısına bağlı olarak belirtilen sınırlarda bir gelire sahip olunması gerekir. Nüfus Müdürlüğü tarafından belirtilen ikamet adresinde kaldığı belirtilen kişi sayısına göre maaş sınırı değişkenlik göstermektedir. Asgari ücret, bu konuda sınırlayıcı bir etkiye sahiptir. Asgari ücretin 2/3’ü miktarında ücret, kişi başına denk gelecek şekilde eve giriyorsa, burada bulunan kişiye evde bakım ücreti verilmez.
2021 yılında yapılacak evde bakım ücreti hesaplamasında, kişi başı dikkat edilecek ücret değeri 1.704 TL’dir. Evde ortalama 4 kişi kalmakta ise, bu miktar 1.704 x 4 şeklinde hesaplanır. 4 kişilik bir ailenin bu kapsamda emekli maaşları ve çalışan maaşları dahil 6.818 TL’den daha az ücret girdisi olması gerekir. Bu miktardan az para girişi olması durumunda bu evde bulunan hasta kişi için evde bakım maaşı verilir.
Evde bulunan kişi sayısına bağlı olarak en az gelir sınırı şu şekildedir:
2 kişilik bir ailenin en fazla 3.406 TL geliri olmalıdır.
3 kişilik bir ailenin en fazla 5.114 TL geliri olmalıdır.
4 kişilik bir ailenin en fazla 6.181 TL geliri olmalıdır.
5 kişilik bir ailenin en fazla 8.523 TL geliri olmalıdır.
6 kişilik bir ailenin en fazla 10.228 TL geliri olmalıdır.
7 kişilik bir ailenin en fazla 11.938 TL geliri olmalıdır.
Bu sınırların dışında gelire sahip olunmaması ve diğer şartların da sağlanması durumunda, evde bakım aylığı alınması mümkün hale gelir.
Hastanın Bakıma Muhtaç Durumda Olması
Kişinin sağlık sorunu olması koşulu sadece kendi işlerini yapmakta zorluk yaşayan kişiler için bu hakkın tanınmasını sağlar. Kişi, engeline rağmen hayatını kendisi idame ettirecek konuma gelebilir. Kişinin günlük yaşam içerisinde kendi işlerini yapabilecek durumu varsa, bu durumda evde bakım aylığı almasına gerek yoktur. Kişinin kendi için yerine getirememesi şart koşulan işlevler, günlük yemek yeme, tuvalet, banyo gibi ihtiyaçlardır. Bu işleri yaparken başkalarının yardımına ihtiyaç duyması durumunda, kişiye evde bakım aylığı verilmesine hükmedilir.
Bu konuda dikkat edilen husus, her engellinin bakıma muhtaç sınıfında yer almıyor olmasıdır. Hasta, sağlık raporunda bakıma muhtaç durumda olarak belirtilse de, yönetmeliğin kriterleri bunun tersini söyleyebilir. Bu durumda yönetmeliğin rehberliğinde karar verilir. Küçük çocuklar söz konusu olduğunda, bu durum daha fazla ortaya çıkar. Küçük çocuklarda, sağlık raporuna göre çocuk bakıma muhtaç durumdadır. Ancak yönetmelik, bu çocuğa evde bakım aylığı verilmesini doğru bulmaz.
Bakıma Muhtaç Olma Kriterleri Nelerdir?
Kişinin bakıma muhtaç durumda olduğunu gösteren özellikler şu şekilde sıralanabilir:
Öz bakım ihtiyaçlarını karşılayamaz: Beden temizliği yapabilmek, tuvalet ihtiyacını giderebilmek, beslenme sağlayabilmek ve tuvalet ihtiyacı sonrası temizlik gibi konularda başka birinin yardımına ihtiyaç duyar.
Güvenlik konusunda sorun yaşar: Kendisine ve çevresine zarar verebilecek potansiyele sahip kişi, bakıma muhtaç olarak adlandırılır. Tehlike anında tehlikede olduğunu anlayabilmesi, tehlikeden kurtulmak için çaba sarf etmesi gibi durumların ortaya çıkmaması, kişinin bakıma muhtaç olduğuna işaret eder.
Hareket edebilmek konusunda desteğe ihtiyaç duyar: Yürümek, giyinip soyunmak, merdiven inmek ve çıkmak gibi konularda desteğe ihtiyaç duyulması, yardıma muhtaç olduğunun bir işaretidir. Kaba motor aktivitelerde yaşanan sorun, kişinin bakıma muhtaç olduğunu gösterir.
Ev işlerini ve idaresini gerçekleştirmek konusunda yaşanan sorun: Bir evde kendi başına kalmak ve bir evin idaresini üstlenmek konusunda sorun yaşayan kişinin bakıma muhtaç olduğuna kanaat getirilir. Kişinin bulaşık ve çamaşır yıkama, yemek yapma ve soba yakarak ısınma konusunda sorun yaşaması, muhtaçlık kararı verilmesinin kriterlerindendir.
Evde Bakım Aylığı İçin Sağlık Raporu Alınması
Evde bakım maaşı için kurul raporu alınması şartlar arasında yer alır. hastaneden alınacak engelli raporunun %40 üzerinde olması, kişinin engelli olduğu anlamına gelir. Ancak %40 engelli raporu, evde bakım parası alınması konusunda yeterli bir oran değildir. Sağlık kurul raporu üzerinde, hastaların ağır engelli olup olmadıklarının işaretlendiği, ayrı bir bölüm bulunur. sadece ağır engel oranına sahip olan kişiler, evde bakım parasından yararlanabilirler.
Bahsedilen bölümün işaretlenmesi için sağlık kurulunda oy çokluğuna kavuşulması gerekir. Dahiliye, fizik tedavi, genel cerrahi, kulak burun boğaz gibi bölümlerin tamamından geçilecek kontrol sırasında, puanlama cetvelleri bulunur. BALTHAZAD olarak adlandırılan bu puan tablosu ile, kişinin engel oranının saptanmasına karar verilir. Doktorların koydukları teşhis sonrasında engel oranı, diğer doktorların da fikri alınarak belirlenir.
2019 yılında ağır engel tanımı, yetişkin ve çocuklar için değiştirilerek kullanılmaya başlanmıştır. Yetişkinler için tam bağımlı, çocuklar için ise özel ya da çok özel koşul ifadeleri kullanılmaktadır.
Evde Bakım Aylığı Almak İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?
Evde bakım maaşı almak için istenen evraklar şu şekilde sıralanabilir:
T.C. kimlik belgesi fotokopisi
-Sağlık kurulu raporu ile beyan edilen engelli raporu
-Kişinin bakmakla yükümlü olduğu kişi veya kişilere ilişkin gelir, mal varlığı durumunu gösteren belge
-Kişinin bakmakla yükümlü olduğu kişilerin yakınlık derecesini ve diğer bilgilerini belirten yazılı beyan
-Velayet ve vesayet konusunda alınmış mahkeme kararları
Yatılı ve sürekli bakıma ihtiyaç duyan, devlet bünyesinde denetlenen resmi ve özel bakım merkezlerine yatırılmasına karar verilen bireylerde, bu durum değişkenlik gösterir. Yerleştirme kararı ailesi tarafından alınmış, 18 yaşını tamamlamamış bireylerde, mahkemeden alınacak koruma tedbiri geçerli olmaktadır. mahkemeden çıkarılacak koruma kararı ile vasi atanması gibi bir kararın varlığı durumunda, atanacak vasiye ilişkin bilgilerin de ilgili kurumlara sunulması gerekir.
18 yaşını tamamlamış, ancak akıl sağlığı gibi nedenlerle kurumlara yatırılacak kişiler için yatırılma nedenleri de belirtilerek kurumlara sevk edilir. Bu durumda kişilerin sadece kendini veya çevresini tehlikeye sokacak davranışta bulunması durumunda mahkeme tarafından kişinin kısıtlanması ve bakıma muhtaç konumda değerlendirilmesi konusunda karar çıkacaktır. Bu kararın da ilgili makamlara sunulması gerekir.
Evde Bakım Aylığı Almak İçin Nereye Başvuru Yapılır?
Evde bakım maaşı almak için başvuru alanları Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na ait tüm il ve ilçe temsilcilikleridir. Gerekli belgeler ve evraklar, kaymakamlıkta bağlı olunan il ve ilçe Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na teslim edilir. Başvuru işlemi, bakıma muhtaç kişi bölgeye gidemeyeceğinden, bakım veren kişiler tarafından yapılabilir. Ancak bakıma muhtaç kişinin kimlik belgesi ve gerekli evrakları ile birlikte başvuru işlemleri gerçekleştirilir. Bakıma muhtaç kişi adına başvuru işlemi, sadece aile bireyleri ve mahkeme kararı varsa, karara ilişkin belirlenen vasi tarafından yapılabilir.
Bakıcı Maaşının Varlığında Bakım Parası Alınır Mı?
Evde bakıcı bulunması, bakım parası alınmasında sorun teşkil etmez. Bakıcı olarak gösterilen kişi ikinci derece yakın pozisyonunda olabilir. Evden çıkan bakıcı parası, gerekli durumlarda devlet desteği ile, kaymakamlık ya da Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından ödenebilir. Ancak bakıcı olarak gösterilen kişi aslen bakım vermiyor, başka bir işte çalışıyorsa, bu durum ortaya çıktığında ciddi sorunlarla karşı karşıya kalınır. Yalan beyan kaynaklı suçlamalarda bulunulması muhtemeldir. Bu nedenle faizli bir şekilde, o zamana kadar verilen tüm yardımların geri alınması durumu söz konusu olabilir.
Hastaya bakacağı düşünülen kişinin gerçekte hastaya bakmıyor olması, aynı zamanda eve giren paranın da artmasına neden olacaktır. Bu durumda kişi başına düşmesi gereken gelir miktarı esas alınarak yeniden hesaplama yoluna gidilir. Bu hesaplamanın sonucuna göre tekrar değerlendirme yapılır.
Kimler Sağlık Raporu İle Evde Bakım Aylığı Alabilir?
Evde bakım aylığı için sağlık raporu alması gereken kişiler şu şekilde sıralanabilir:
Süreğen hastalığa sahip olanlar, bu raporu alabilir. Epilepsi, böbrek yetmezliği gibi rahatsızlıkları olup, bu rahatsızlıkları sebebiyle kendi hayatlarını devam ettirme konusunda sorun yaşayan kişiler, sağlık raporu almalıdır.
Engel grubuna tabi olanlar, bu raporu alabilir. Sahip oldukları engel grubu sebebiyle kendi hayatlarını devam ettirme ve yalnız kalma konusunda sorun yaşayan kişiler, bu rapor ile kolayca evde bakım parasından yararlanabilir. Otizm, zihinsel engel, Cerebral Palsi, doğum kaynaklı oksijen eksikliği gibi durumlarda, bu raporu kullanarak evde bakım hizmetlerinden yararlanmak mümkündür.
Solunum ve diyaliz makinesi kullanan kişiler, bu raporu alabilir. Bu sayede kendi işlerini kendileri yapamayacakları belgelenir. Böylece evde bakım ihtiyacının devlet tarafından karşılanması sağlanır.
Yaşlılık sebebiyle hastalıkları artan kişiler, yaş kriteri de göz önünde bulundurularak bu rapordan yararlanabilir. 65 yaşın altındaki kişiler, sağlık kurulu raporu ile evde bakım parası alabilir. 65 yaşın üstündeki kişiler ise yaşlılık maaşı almaktadır.
Hastaneye Gidemeyen Kişiler Nasıl Sağlık Raporu Alır?
Hastaneye gidemeyen kişilerin raporları sadece gerekli durumlarda yenilenir. Eğer kişinin daha öncesinde bir raporu varsa, raporun uzatılmasına karar verilir. Kişinin kesin olarak muayeneden geçerek rapor alması, dolayısıyla hastaneye gelmesi gerekiyorsa, 112’yi arayıp durum anlatılır. Bu şekilde evden çıkması mümkün olmayan ya da hastaneye tek başına gelmesi tehlikeli olan kişi için ambulans gönderilmesi sağlanır. Ambulans desteği ile hastaneye getirilir. Bakım veren kişinin de onunla birlikte hastaneye gelerek yardımcı olması sağlanır. Hastane kayıtlarında, gerekli durumlarda bakım verenin de adı işlenir. Sağlık raporu sırasında bu kişilere öncelik sağlanarak evde bakım aylığı almasına yardımcı olunur.
Evde Bakım Aylığı Başvurusu Ne Kadar Sürede Sonuçlanır?
Evde bakım maaşı başvuru sürecinin sonuçlanabilmesi için değerlendirme heyetinin rapor oluşturması gerekmektedir. Raporun oluşturulabilmesi için ise bir inceleme süreci bulunmaktadır. Başvurunun SHÇEK İl Müdürlüğü’ne ulaşması ile beraber bu süreç başlamaktadır. Herhangi bir aksilik yaşanmaması durumunda ise; ortalama 3 ay ile 6 ay arasında bir sürede evde bakım aylığı başvuruları sonuçlandırılmaktadır.
Evde Bakım Aylığı Sorgulaması Nasıl Yapılır?
Evde bakım maaşı sorgulaması için izlenmesi gereken adımlar aşağıda açıklanmıştır:
https://www.turkiye.gov.tr adresine giriş yapılmalıdır.
Ana sayfanın sağ üst köşesinde bulunan size nasıl yardım edebilirim kısmına Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı yazılmalıdır veya e-hizmetler kısmından bu kurum bulunmalıdır.
Ardından kurum ile yapılabilecek işlemlerin listesi içerisinden Engelli Evde Bakım Ödeme Bilgileri Sorgulama seçilmelidir.
Açılan sayfada kimlik doğrulaması istemektedir. 5 farklı yöntem ile kimlik doğrulaması yapılabilmektedir. E-devlet şifresi ile, mobil imza ile, elektronik imza ile, T.C. kimlik kartı ile veya internet bankacılığı ile kimlik doğrulaması yapılabilmektedir. E-devlet şifresi ile yapmak için ise PTT şubelerinden 2 TL karşılığında e-devlet şifresi almış olmak gereklidir.
Kimlik doğrulaması yaptıktan sonra açılan sayfadan evde bakım aylığı sorgulama sonuçları görülebilmektedir.
Bakım Aylığı Sorgula
Evde Bakım Aylığının Kesildiği Durumlar Nelerdir?
Evde bakım maaşının kesildiği ve haklı itiraz yapılması durumunda yeniden bağlandığı haller aşağıda sıralanmıştır:
Bakıcı eğer bakmakla yükümlü olduğu hasta kişinin yanında günde 8 saatten daha az süre ile duruyor ise; tespit edilmesi durumunda alınan aylık kesilmektedir.
Hastaya yeterli şartlar sağlanamıyor ise ve bakım şartları kötü ise; verilen aylık kesilmektedir. Ayrıca eğer bakıcının hastaya şiddet uyguladığı tespit edilir ise de aylık kesilmektedir.
Evde bakım maaşı alabilmek için gerekli olan gelir düzeyi aşılır ise; bu durumda aylık kesilmektedir.
Mal varlığı artan ve şartları sağlamayan kişilerin maaşları kesilmektedir.
Evde Bakım Aylığının Kesilmemesi İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Evde bakım maaşının ödemesinin kesintisiz devam edebilmesi için yapılması gerekenler şunlardır:
Evde bakım aylığı alabilmek için gerekli olan raporun süresine dikkat edilmelidir. Raporun süresinin bitmesi ile beraber evde bakım maaşı kesilmektedir. Bu yüzden rapor süresi bitmeden önce yeni rapor çıkartmak için gerekli işlemlere başlanmış olması gereklidir. Yeniden rapor alındıktan sonra Aile ve Sosyal Politikalar Müdürlüklerine bu rapor götürülmelidir veya postalanmalıdır.
Evde bakım maaşı alan kişilerin ikamet ettikleri adresi değiştirmeleri durumunda bunu yetkililere 15 gün içerisinde bildirmeleri gerekmektedir. Bildirmemesi durumunda haksız yere evde bakım aylığı alıyor olarak farz edilmektedir. Bu da hakkında yasal süreç başlatılması ve aylığının da kesilmesi anlamına gelmektedir. Ayrıca bildirim yapmadan aldığı aylık da haksız yere alınmış olarak geçtiği için geri talep edilmektedir.
Üzerinden Evde Bakım Aylığı Alınan Kişi Ölürse Ne Yapılmalıdır?
Üzerinden evde bakım aylığı alınan kişinin vefat etmesi halinde; aylığın kesilmesi gereklidir. Dolayısı ile de bu vefatın yetkili kurumlara bildirilmesi gereklidir. Bunun için verilen yasal süre 15 gündür. 15 gün içerisinde ölen kişinin aylığının kesilmesi için bildirimde bulunulmaz ise; aylığı alan kişinin hakkında yasal işlem başlatılmaktadır. Ayrıca haksız yere alınan aylıklar sonradan tespit edilmeleri halinde geri istenmektedirler.
Evde Bakım Aylığı Ne Zaman Yatar?
Evde bakım aylığı her ayın 15 ile 31’i arasında vatandaşların hesaplarına yatırılmaktadır. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından ihtiyaç sahipleri kişilerin hesaplarına aktarılmak üzere her ay hesaplara aktarılan evde bakım maaşını sorgulamak için vatandaşların T.C. kimlik numaraları ve e – devlet şifreleri ile e – devlet kapısı üzerinden sorgulama yapmaları da mümkündür.
Tüm gelirlerinin toplamı esas alınarak, hane içinde yaşayan kişi başına düşen aylık miktarın, belirlenen asgari ücretin 2/3’ünden az olduğu ve bakıma muhtaç engelli vatandaşlar için verilen evde bakım aylığı her ay ihtiyaç sahibi kişilerin hesaplarına ayın 15 ve 31’i arasında yatırılmaktadır. E – devlet üzerinden evde bakım maaşı sorgulanabilir.