İlk olarak ABD’nin Utah eyaletinde ıssız çölün ortasında bir metal monolit bulunmuş ve tüm dünyanın ilgisini çekmişti. Yetkililer, bulunan yapının Stanley Kubrick’in ‘2001: A Space Odyssey’ filmindeki bloklara benzerliği sebebiyle bir hayran tarafından yerleştirildiği tahmini yürütmüştü. Gizemli yapının kaybolmasının ardından, önce Romanya'da sonrasında ise California eyaletinde yer alan Atascadero kasabasında yeni bir monolit keşfedildi.
ABD ve Romanya’da görülen gizemli monolitlere benzerliği ile dikkat çeken Göbeklitepe’de ortaya çıkan monolit, merak uyandırdı. Metal bloğun kimler tarafından ne amaçla araziye dikildiğinin belirlenmesine yönelik çalışma başlatıldı.
Göbeklitepe’de görülen metal blok üzerinde 'Ay'ı görmek istiyorsan gökyüzüne bak' yazısı dikkat çekti. Esrarengiz bir şekilde ortaya çıkan monolit hakkında detaylı bilgi araştırması başladı.
Monolit nedir?
Monolit, yekpare taş veya kayadan meydana gelen, görünüşte dağ benzeri bir jeolojik veya teknolojik, büyük boyutlu bir kitledir. Sıklıkla çok sert ve katı metamorfik kayadan olan bu kitleleri, genellikle erozyon açığa çıkarmıştır.
İsim Latince monolithus sözcüğünden gelir ki bu da Yunanca (monolithos) sözcüğünden gelmektedir. İngilizce ve Türkçeye ise Fransızca monolithe sözcüğünden geçmiştir.
Jeolojik Monolitler
Bugün yeryüzündeki en büyük üç monolit şunlardır:
Mount Augustus (Augustus Dağı), Avustralya
La Peña de Bernal, Meksika
Stone Mountain (Taş Dağı), Atlanta, Georgia, ABD
Diğer monolitlerden bazıları:
Kuzey Amerika
Bottleneck Peak and Moon, Utah, ABD
Devils Tower National Monument, Wyoming, ABD
El Capitan, Kaliforniya, ABD
Enchanted Rock, Teksas, ABD
Haystack Rock, Britanya Kolumbiyası, Kanada
Avrupa
Frau Holle Stone, Almanya
Humber Stone, İngiltere
King Arthur's Stone, İngiltere
Logan Stone, İngiltere
Odin Stone, Orkney, Birleşik Krallık- 1814 yılında yok edilmiştir.
Cebelitarık Kayası (Rock of Gibraltar)
Afrika
Ben Amera, Moritanya
Brandberg Mountain, Namibya
Asya
Savandurga, Hindistan
Avustralya
Mount Coolum, Queensland
Mount Wudinna, Güney Avustralya
Güney Amerika
Paine Kuleleri, Şili
Antarktika
Scullin monoliti (İLKHA)