Kudüs İbrani Üniversitesi'nde görevli arkeologlar, bugün ortaya çıkartılabilecek en eski camilerden birini gün yüzüne çıkardı. siyonistlerin işgali altındaki tarihi Filistin topraklarında yapılan kazı çalışmaları, Geç Bizans Dönemi'ne ait bir pazaryerinin bulunmasıyla 1950'li yıllarda başlatıldı. Fakat ilerleyen senelerde daha derinlere inildikçe, Erken İslam Dönemi'ne ait sikkeler ve çeşitli seramik parçalarına rastlanıldı.
Yeni yapı bir asır daha eski
Ülkenin kuzeyindeki Tiberya Gölü'nün (diğer adıyla Celile Gölü) yanı başında kazı yapan arkeologlar, daha önce 8. yüzyıldan kalma bir caminin kalıntılarının altında, bir asır daha eski başka bir cami olduğunu ortaya koydu.
"660 ila 680 yılları arasında inşa edildi"
Bölgedeki kazı çalışmalarına, Kudüs İbrani Üniversitesi'nde görevli ve İslam arkeolojisi konusunda uzmanlaşmış Katia Cytryn-Silverman başkanlık ediyor. Tarihi keşif hakkında konuşan Silverman, kazının birçok yönden değer taşıdığını söyledi. Eserin yaklaşık olarak 660 ila 680 yılları arasında yapıldığı sonucuna vardıklarını söyleyen Silverman, binanın boyutlarını ve planını incelediklerinde, dönemin diğer camilerine çok benzediğini kaydetti.
Aksa ve Emevi cami'nden daha eski
Keşfedilen cami, Müslümanların ikonik yapılarından olan Mescid-i Aksa (705) ve Şam'daki Emevi Cami'nden (715) çok daha eski tarihli. Bu konuya atıfta bulunan Silverman, "Bu, dünyanın kazılabilecek en eski camisi. Diğer eski camiler hala kullanımda veya üzerine başka camiler inşa edilmiş. Bu da aramayı engelliyor" dedi.
İlk camilerden olduğu tahmin ediliyor
Müslümanların ilk camisi, Hz. Muhammed'in Mekke'den Medine'ye hicret ettiği esnada konakladığı Kuba'da inşa edilmişti. Kuba Mescidi olarak bilinen bu yapı, 622 yılında yapılmıştı. Peygamber Mescidi Mescid-i Nebevi ise, 623 yılında yapılmış ve İslam dünyasında inşa edilen bütün camiler için ilk örnek teşkil etmişti. Tiberya Gölü kenarından yapılan bu eserin ise, ilk inşa edilen camilerden olduğu tahmin ediliyor.
Peki camiyi kim inşa ettirdi?
Suriye sınırına yakın bir konumda bulunan bu bölge, 7. yüzyılda, Hazreti Ömer döneminde Müslümanların Bizans Ordusu'nu yenilgiye uğratmasıyla İslam beldesi oldu. Arkeolog Silverman da bölgeyi yöneten Müslüman liderlerin, burada yaşayan Hristiyanlara, Yahudilere ve Samirilere çok saygı duyduğunu söylüyor. Asırlarca Müslümanlara ev sahipliği yapan bu kadim topraklar, daha sonra siyonistler tarafından işgal edildi.
Tiberya bölgesini, türbesi Türkiye sınırları (Kilis) içinde bulunan Şurahbil Bin Hasene fethetmişti. Caminin de Hz. Muhammed ile Habeşistan'a göç eden, birçok savaşa katılan, Peygamber tarafından Mısır'a elçi tayin edilen, Hz. Ebubekir döneminde Şam'ı alan sahabe Şurahbil Bin Hasene tarafından inşa ettirildiği düşünülüyor. Bu konuya da değinen arkeolog Silverman "Bu camiyi onun yaptırdığını kesin olarak söyleyemeyiz. Ancak bizler, 635 yılında fethedilen Tiberya'da, onun bir cami inşa ettirdiğine dair tarihi kaynaklara sahibiz" ifadelerini kullandı.