AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, dünyada pek çok ülkede temel gıda fiyatlarında artışlar yaşanırken, bu ülkeler, tarımsal ürün piyasalarının düzenli çalışmasını sağlamak için önlem alıyor.
Anılan ülkeler bu kapsamda tarımsal ürünlerde yurt içi üretim, tüketim ve fiyat oluşumlarının takip edilmesi gerekirken, pek çok ülke tarımsal üretimin takip edilmesi için teknolojik imkanlardan da yararlanılan sistemler kuruyor. Bu sistemlerden elde edilen bilgiler alınan kararlarda belirleyici olurken, bu mekanizma "Erken Uyarı Sistemi" olarak adlandırılıyor.
Tarımsal üretime yönelik olarak kurulacak erken uyarı sistemlerinde 3 temel ayağın yer alacağı öngörülüyor.
ÜRETİMİN EKSİK OLUP OLMADIĞI KONTROL EDİLECEK
Sistemin ilk aşamasında tarımsal ürünlere ilişkin arz takip ediliyor. Bu kapsamda, tarımsal ürünlerde tohumdan hasat aşamasına kadar oluşacak meteorolojik riskler ve hastalıklar izlenerek, olası arz eksiklikleri belirleniyor. Böylece, bir tarımsal ürünün üretiminde eksiklik olup olmayacağı önceden bilinerek, önlem alınabiliyor.
FİYATLARDAKİ DALGALANMA YAKIN TAKİBE ALINACAK
İkinci aşamayı ise "fiyat izleme" oluşturuyor. Sistemle, tarımsal ürünlerin fiyatlarındaki dalgalanmalar takip ediliyor. Böylece, arzın izlenmesine ilişkin veriler fiyatlara yansımadan bu durumun tespit edilmesi amaçlanıyor. Fiyatlarda, arz sorunundan kaynaklanmayan fiyat hareketlerinin olduğu belirlenirse, yurt dışı fiyatlar, fiyat spekülasyonları ve diğer seçenekler inceleniyor. Böylece, ürün fiyatlarında oluşabilecek dalgalanmalar zamanında tespit edilebiliyor.
TARLADAN MARKETE KADAR İZLENECEK
Erken uyarı sistemlerinin son ayağını arz zincirinin takibi oluşturuyor. Bu süreçte ürün, tarladan markete kadar izleniyor ve her aşamada ürün fiyatındaki seyir takip ediliyor. Böylece, arz zincirinin bir halkasında yapısal sorun varsa, bunun fiyatlara etkisine ilişkin önlem alınabiliyor.
Anılan sistemlerin, tarımsal üretimde arz eksiği olup olmadığının ürün bazında ve zamanında tespit edilmesi, geçici arz eksiklikleri fiyatlara yansımadan önce geçici dış ticaret tedbirleri ile önlem alınması gibi faydalar sağlıyor.
Sistem, kalıcı arz eksikliklerini gidermeye yönelik teşvik ve tedbirlerin geliştirilmesine de imkan tanırken, spekülatif fiyat hareketleri tespit edilebiliyor.