Tarım arazilerinin hobi bahçeleri gibi uygulamalarla bölünmelerinin engellenmesi, sahipli arazilerde izinsiz ağaç kesimiyle ilgili cezaların artırılması, makaron, yaprak sigara kağıdı, sigara filtresi ve alkol üretimi, satışının Tarım ve Orman Bakanlığının denetimine alınması, taklit ve tağşiş ürünleri üreten ve piyasaya arz edenlere yönelik yaptırımların ağırlaştırılmasını da içeren kanun teklifi, TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaştı.
Düzenlemeyle birlikte, verimli araziler üzerine hobi bahçesi kurulamayacak. Verimli arazileri satanlara 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası verilecek.
Satış yapanlara ve tüzel kişilere idari para cezası verilecek. Taklit ve tağşişli gıdaları üretip satanlara 500 bin liraya kadar ceza verilecek.
İzinsiz ve ruhsatsız bahçelere metrekare başına ceza verilecek.
Alkol satışı yasağına uymayanlara 320 bin liraya kadar para cezası
Gıda, Tarım ve Orman Alanında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanuna göre, alkollü içkileri, otomatik satış makineleriyle satan, oyun makineleri veya farklı yöntemlerle oyun ve bahse konu edenler ile basın ve yayın yoluyla tüketicilere satan ve postayla satışını yapanlara 20 bin liradan 100 bin liraya kadar idari para cezası verilecek.
Saat 22.00 ile 06.00 arasında alkollü içki satışı yasağına aykırı hareket edenlere 65 bin liradan 320 bin liraya kadar idari para cezası uygulanacak.
Alkollü içkileri, 18 yaşını doldurmamış kişilere satan veya sunanlar ile 22.00 ile 06.00 saatleri arasında perakende olarak satanların, bu fiilin işlenmesinden sonraki 5 yıl içinde üçüncü defa söz konusu yasağı ihlal etmeleri halinde, Tarım ve Orman Bakanlığınca tüm perakende alkollü içki ve açık alkollü içki satış belgeleri iptal edilecek. Bu kişilere, 2 yıl süreyle söz konusu belgenin yenisi verilemeyecek.
Sulama kooperatifleriyle ilgili iş ve işlemlerde Tarım ve Orman Bakanlığı yetkili olacak.
Özel ormanlar için ağaçlandırma teşviki
Düzenlemeyle, "özel orman" sayılan sahipli arazilerde, ekim ve dikim yoluyla ağaçlandırmanın teşvik edilmesi hedeflenerek Orman Kanunu'nda değişikliğe gidiliyor.
Buna göre, "orman sınırları dışında olup, yüzölçümü üç hektarı aşmayan sahipli arazilerde tabii olarak yetişen her nevi ağaç ve ağaççıklarla örtülü yerler" ile "orman sınırları dışında olup, alan büyüklüğüne bakılmaksızın sahipli arazilerde, ekim ve dikim yolu ile yetiştirilen her nevi ağaç ve ağaççıklarla örtülü yerlerin" orman sayılmaması öngörülüyor.
Kanunla, devlet ormanlarındaki bozuk orman alanlarında orman bitkisi fidanlıkları kurulmasına, mantar ve tıbbi aromatik bitki yetiştiriciliğine, orman alanlarından üretilen odun dışı ürünlerin mamul ya da yarı mamul olarak işlenmesi amacıyla tesis kurulmasına bedeli alınarak 29 yıla kadar izin verilebilecek. Ancak saha tesliminden itibaren 2 yıl içinde tesislerin işletmeye alınmaması halinde izin iptal edilecek.
Orman sınırları içerisinde söz konusu faaliyetleri izinsiz yapanlar veya tesis kuranlar, 6 aydan 2 yıla kadar hapis ve 5 bin güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılacak.
Özel orman kapsamındaki yerlerde bulunan ağaçlar izinsiz kesilemeyecek. İzinsiz kesilen ağaçların dikili kabuklu gövde hacminin 5 metreküpe kadar olması halinde 500 lira, bu miktarı aşan her bir metreküpü için ilave 100 lira idari para cezası verilecek.
Orman Kanunu'na, Savunma Sanayii Başkanlığınca yapılacak savunma amaçlı tesislerle bunların müştemilatlarına bedelsiz olarak izin verilmesi de ekleniyor.
Yasayla, Adana'nın Karataş ilçesinde su ürünleri yetiştiriciliği konulu Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgesi kurulacak.
Şeker piyasasında mal ve hizmet üretenlere inceleme
Düzenlemeyle, Tarım ve Orman Bakanlığına şeker piyasasındaki mal veya hizmet üreten, pazarlayan, satan gerçek ve tüzel kişilere yönelik de inceleme, araştırma yetkisi verilecek.
Bakanlık, inceleme, araştırma ve denetim görevi kapsamında, her türlü defter, evrak ve belgeleri inceleyebilecek ve suretlerini alabilecek, yazılı veya sözlü açıklama isteyebilecek, Şeker Kanunu kapsamına giren her türlü mala ilişkin mahallinde inceleme yapabilecek ve tüm teknolojik imkanlardan yararlanabilecek.
Bakanlığın inceleme, araştırma ve denetim görevi sırasında, istenen bilgilerin yanlış, eksik veya yanıltıcı olarak verildiğinin saptanması veya hiç bilgi verilmemesi ya da yerinde inceleme ve denetim imkanının sağlanmaması hallerinde şirketlere, cari pazarlama yılı için tahsis edilen A kotası miktarının cari pazarlama yılı başındaki A kotası satış fiyatı ülke ortalaması üzerinden hesaplanacak tutarının yüzde 3'üne kadar idari para cezası uygulanacak.
Kota tahsis edilmemiş olan şirketler ile Kanun kapsamındaki ürünlerin ticaretini yapan veya bunları işleyen gerçek ve tüzel kişilere ise ilgili pazarlama yılında en az kota tahsis edilmiş olan şirketin A kotası miktarının cari pazarlama yılı başındaki A kotası satış fiyatı ülke ortalaması üzerinden hesaplanacak tutarının yüzde 3'üne kadar idari para cezası verilecek.
Bakanlık, idari para cezasını verirken, kusurun ağırlığı, ceza uygulanan gerçek ve tüzel kişilerin sektördeki hakim durumu ve muhtemel zararın ağırlığını dikkate alacak.
Makaron, yaprak sigara kağıdı, sigara filtresi ve alkol üretim ve satışı Tarım ve Orman Bakanlığının denetiminde gerçekleştirilecek.
Tütün mamulü üreticilerinin bir takvim yılı içinde yurt içi piyasaya arz amacıyla ürettikleri ve ithal ettikleri sigara, nargilelik tütün mamulü, sarmalık kıyılmış tütün mamulü ve pipoluk tütün mamulü kategorilerinde kullandıkları toplam tütünün, kategori bazında en az yüzde 30'unun Türkiye'de üretilen tütün olması zorunlu olacak.
Gıda Tarım ve Orman Alanında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanuna göre, tütün mamulü üreticilerinin bir takvim yılı içinde yurt içi piyasaya arz amacıyla ürettikleri ve ithal ettikleri sigara, nargilelik tütün mamulü, sarmalık kıyılmış tütün mamulü ve pipoluk tütün mamulü kategorilerinde kullandıkları toplam tütünün, kategori bazında en az yüzde 30'unun Türkiye'de üretilen tütün olması zorunlu olacak. Cumhurbaşkanı, bu oranı yüzde 45'e kadar artırmaya yetkili olacak.
Tarım ve Orman Bakanlığından izin almadan makaron, yaprak sigara kağıdı ve sigara filtresi fabrikası veya imalathanesi kuran ve işletenler, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve 5 binden 10 bin güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılacak.
Bakanlıktan belge almayan kişilerden makaron ve yaprak sigara kağıdı alanlara veya bu kişilere makaron ve yaprak sigara kağıdı satanlara, belgesinde belirtilen iş yeri dışında satış yapan toptan veya perakende makaron, yaprak sigara kağıdı satıcılarına, bakanlıktan satış belgesi almadan makaronun ve yaprak sigara kağıdının toptan veya perakende satışını yapanlara idari para cezaları verilecek.
Bakanlıktan uygunluk belgesi almadan sigara filtresi üretenler ile satanlara, internet, televizyon, faks ve telefon gibi elektronik ticaret araçları ya da posta ile sipariş yöntemi kullanarak etil alkol, metanol, makaron, sarmalık kıyılmış tütün ve yaprak sigara kağıdı satanlara para cezası uygulanacak.
Yerli tütün kullanımının zorunluluğuna aykırı hareket edenlere, kullanımı zorunlu olan miktar ile fiili kullanım miktarı arasındaki farkın, kullanımı zorunlu olan miktara oranının yüzde 10 ve altında olması halinde, kullanmadığı her bir kilogram karşılığında 8 lira, yüzde 30 ve altında olması halinde, kullanmadığı her bir kilogram karşılığında 10 lira, yüzde 30'un üzerinde olması halinde, kullanmadığı her bir kilogram karşılığında 12 lira idari para cezası uygulanacak.
Mevzuatta tanımlanan amacı dışında ya da teknik düzenlemesine uygun olmayan etil alkolü bulunduranlara, satışa sunanlara veya satanlara 20 bin liradan 100 bin liraya kadar idari para cezası verilecek.
Yüzde 30'luk yerli tütün kullanım zorunluluğu 2022'den başlamak üzere kademeli olarak uygulanacak. Buna göre söz konusu oran 2022'de yüzde 17, 2023'te yüzde 21 ve 2024'te yüzde 25 olarak uygulanacak.
Merkez Av Komisyonunda STK'ler temsilci bulunduracak
Merkez Av Komisyonunda çevre ve doğa gönüllüsü kuruluşlardan 3 temsilci, fen edebiyat fakültelerinin biyoloji bölümlerinden bir öğretim görevlisi olmak üzere 4 üyenin daha dahil edilmesiyle üye sayısı 25'e çıkarılacak.
Kara Avcılığı Kanunu'nda yapılan değişikliğe göre, merkezde Tarım ve Orman Bakanı ve bakan yardımcısının başkanlığında, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünden 3, bakanlığın diğer birimlerinden bir bitki uzmanı ve bir veteriner olmak üzere 2, Jandarma Genel Komutanlığı, Orman Genel Müdürlüğü ve Spor Hizmetleri Genel Müdürlüğünden birer, yükseköğretim kuruluşlarının orman fakültelerinden bir, biyoloji bölümlerinden bir olmak üzere 2 bilim insanı, doğa koruma alanında faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşlarını temsilen 4, 9 coğrafi bölge esas alınarak belirlenecek avcı kuruluşlarından 9, özel avlak veya örnek avlak temsilcisi bir olmak üzere toplam 25 üyeden teşekkül eden Merkez Av Komisyonu kurulacak.
Merkez Av Komisyonunda görev alacak sivil toplum kuruluşları (STK), bakanlığa başvuran sivil toplum kuruluşları arasından, son beş yıl içerisinde yaptığı doğa korumanın araştırılması, izlenmesi ve korunması çalışmaları ile kuruluşu adına komisyon toplantılarına katılmak üzere önerdiği kişinin doğa koruma konusundaki birikim ve tecrübesi değerlendirilerek bakanlıkça oluşturulan 5 kişilik değerlendirme komisyonu tarafından seçilecek. Komisyonda görev alacak bilim insanları, bakanlığa başvuran bilim insanları arasından değerlendirme komisyonu tarafından seçilecek.
Bazı hayvanların bilimsel yönden araştırılması, insana ve mala zarar veren hayvanların avlatılması, diplomatlar, uluslararası kuruluş temsilcileri veya devlet misafirleri gibi üst düzey temsilcilere gerektiğinde ücretsiz av yaptırılabilmesi amacıyla avlanma izin ve avlanma ücreti alınmayacak.
Bilimsel yönden tabiata ve türlerine zararlı olan hayvanların avlanmasında, avlanma izin ve avlanma ücreti alınmayacak.
Sınırdaş arazi sahibinin ön alım hakkı kaldırılıyor
Kanunla, yeter gelirli tarım arazilerin ekonomik bütünlüğe sahip kısımlarının da parsel bazında satılabilmesi sağlanıyor.
Tarım arazilerinde ifraz, hisselendirme, pay temliki, el birliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesi, el birliği mülkiyetinin devri, paylı mülkiyet olarak intikal, taksim ve vasıf değişikliği işlemleri, Tarım ve Orman Bakanlığının izni ile yapılacak.
Vergi ve harç muafiyetinden yalnızca yeter gelirli büyüklüğü haiz tarım arazilerinin mirasçıları faydalanacak.
Tarım arazilerinde asgari tarımsal arazi büyüklüğünün altındaki payların paydaşlara aynen devri halinde paydaşlar, bu taşınmazların devri ile ilgili yapılacak işlemlere ilişkin harçlardan, bu işlemlerle ilgili düzenlenecek kağıtlara ilişkin damga vergisinden ve tapu döner sermaye ücretlerinden muaf olacak.
Sınırdaş arazi sahibinin ön alım hakkını düzenleyen hüküm yürürlükten kaldırılacak.
İmar planlarında tarımsal niteliği korunacak alan olarak ayrılan yerler ile kamu yararı kararı alınarak tarım dışı amaçla kullanım izni verilen yerler, yeniden izin alınmaksızın bu amaç dışında kullanılamayacak ve planlanamayacak. Ancak yerleşim alanlarının gelişim alanı ihtiyaçlarını karşılamak için izin verilerek planlanmış alanlarda yeniden izin şartı aranmayacak.
Büyük ova koruma alanları içerisindeki tarım arazilerinin kullanımında tarımsal üretimin olumsuz etkilenmemesi, verimin azalmaması, izne konu alanların çevresindeki tarım arazilerinin korunması ve tarımsal amaçlı arazi kullanım planlarının etkin olarak uygulanabilmesi amacıyla, yerleşim alanlarının gelişim alanı ihtiyaçlarını karşılamak için izin verilerek planlanmış alanlar haricinde, izin verilen yerler yeniden izin alınmaksızın bu amaç dışında kullanılamayacak ve planlanamayacak.
Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu'nun uygulamasında denetim görevini bakanlık, valilikler veya kurullar yapacak ya da yaptıracak. Projeler ve izinlerle ilgili denetimler, proje ve izin onaylarının verilmesinden itibaren iki yıl içerisinde tamamlanarak, sonucundan bakanlık ve kurullara bilgi verilecek. Uygulamada etüt, sınıflama, analiz gibi toprak ve arazi ile ilgili teknik konularda denetim görevini bakanlık yapacak veya yaptıracak. Kurul üyesi kurum veya kuruluşlar ile sivil toplum kuruluşları, tespit ettikleri arazi bozulmaları ve toprak kayıpları ile verilen iznin amacına uygun olmayan faaliyetler hakkında valiliklere ihbarda bulunabilecek. Valilikler konuyu inceleyerek, sonucu en geç bir ay içerisinde bakanlığa ve ihbarı yapana bildirmek zorunda olacak.