CNBC'nin üçü Moderna'nın çalışmasında ve ikisi Pfizer'in son aşama denemelerinde olmak üzere beş katılımcıyla yaptığı röportajlar, olası koronavirüs aşısı hakkında bilgi veriyor.
Buna göre semptomlar "rahatsız edici, ciddi boyutlara" ulaştı; ancak bu etkiler büyük oranda bir gün içinde normale döndü.
Dünya çapında en az 41 Kovid-19 aşısının insanlar üzerinde denemeleri yapılıyor. ABD destekli dört aday aşı üçüncü aşamada: Moderna, Pfizer, AstraZeneca ve Johnson & Johnson. Üçüncü aşama denemeleri, aşıların dağıtımı için gereken son kritik adım olarak biliniyor. Sağlık yetkilileri, yıl sonuna kadar en az bir güvenli ve etkili aşıya sahip olmayı bekliyor.
"İKİNCİ AŞI SONRASI YATAKTAN ÇIKMADIM"
Utahlı 44 yaşında biyolog Hutchison, 18 Ağustos'ta ilk aşıyı yaptıktan sonra, düşük dereceli bir ateşle birkaç gün boyunca kendini biraz kötü hissetti.
İkinci aşıyı 15 Eylül'de bir klinikte yaptı. Sekiz saat sonra, 38 derece ateş, titreme, şiddetli baş ağrısı ve nefes darlığı ile yataktan çıkamadı. O gece neredeyse hiç uyumadı ve ateşi beş saat boyunca 37.7 derecenin üzerinde kaldı. İğneyi aldığı kolundaki ağrıyı "omzundaki bir kaz yumurtası" gibi hissettiğini söyledi. Hutchison 12 saat sonra normalleştiğini ve enerji seviyelerinin geri döndüğünü kaydetti.
İsimlerinin gizli kalmasını isteyen Moderna denemesine katılan diğer iki kişi de benzer yan etkiler bildirdi. Benzer şekilde, Pfizer denemesindeki bir katılımcı beklediğinden daha şiddetli semptomlar yaşadığını söyledi.
YAN ETKİLER SONRASI AŞININ DOZU DÜŞÜRÜLDÜ
Moderna ve Pfizer, aşılarının kas ağrısı, titreme ve baş ağrısı gibi hafif Kovid-19 ile ilişkili semptomlara benzer yan etkilere neden olabileceğini kabul etti.Şirketler klinik denemelerde ilerledikçe, birkaç aşı üreticisi, daha şiddetli reaksiyon raporlarının ardından en yüksek dozlarını bıraktı.
Bulaşıcı hastalık uzmanı Florian Krammer, Twitter'da Moderna'nın birinci aşama denemesinde bildirilen yan etkilerin "tatsız ama tehlikeli değil" olarak niteledi. Çocukların ve hamile kadınların benzer semptomları yaşayıp yaşamayacağı ise henüz belli değil.
İKİNCİ DOZDAN SONRA BİR GÜN DİNLENME ŞART
Moderna çalışmasındaki 50'li yaşlarda bir Kuzey Carolinalı kadın, ateşi olmadığını, ancak bir gün boyunca odaklanamayacak kadar kötü bir migren geçirdiğini söyledi. Denek, ertesi gün Excedrin aldıktan sonra daha iyi hissederek uyandı. Katılımcı, "İlk doz önemli değil. İkinci doz sizi kesinlikle zorlayacak ve bu dozdan sonra bir gün işten izin almanız gerekecek" diyor.
Aşıyı deneyen kişilere özel Facebook gruplarında da üyeler, kolda tetanoz aşısına benzer bir ateş ve ağrı bildirdi; ayrıca bu sürede "ağırlık kaldırmak veya egzersiz yapmanın da" mümkün olmayacığını anlattı.
"KORONAVİRÜSE YAKALANMAKTANSA AŞININ YAN ETKİLERİNE KATLANABİLİRİM"
Bir denek, koronavirüse yakalanmaktansa, aşının yan etkilerine katlanılabileceğini söylüyor.
Yirmili yaşlarının sonundaki Marylandli katılımcı, ilk aşıdan sonra mide bulantısı yaşadığını; gece ise titreme ve 40 derece ateşle uyandığını söyledi. Advil ve Tylenol'u aldıktan sonra ateşinin düştüğünü, ancak saat akşam 20:00'ye kadar bunun sürdüğünü anlattı.
Hutchison, ilaç üreticilerinin halkı potansiyel yan etkiler hakkında yeterince bilgilendirmemiş olmasından endişe duyduğunu söylüyor.
Anketler, Amerikalıların yaklaşık yüzde 35'inin yanlış bilgi veya güvensizlik nedeniyle koronavirüs aşısı çıktığında yaptırmayacağını söylediğini gösteriyor.