ABD basını, Trump seçim protestolarını bastırması için ordunun sokaklara çıkmasını emrederse üst düzey generallerin istifa edebileceği yönünde tartışmalarla çalkalanıyor. Newyork Times'tan Jennifer Steinhauer ve Helene Cooper, söz konusu tartışmayı ele alan "Pentagon'un korkusu: Trump Orduyu Seçim Kargaşasına Çekebilir" başlıklı kritik bir yazı kaleme aldı. İşte o yazıdan özet halinde bazı paragraflar;
Üst düzey Pentagon liderlerini endişelendirecek çok şey var; Afganistan, Rusya, Irak, Suriye, İran, Çin, Somali, Kore Yarımadası… Ancak bu endişelerden en önemlisi, Amerikan ordusu komutanlarının birliklerine vereceği bir emirle yaklaşan seçimlerle ilgili herhangi bir kaosa girip giremeyeceği…
Başkan Trump, seçimi kim kazanırsa kazansın barış ve birlik inşaına gidileceği yönündeki açıklamalar yetkilileri teselli etmedi. Trump, Perşembe günü seçimin "dürüst" olabileceğinden emin olmadığını söyleyerek endişeleri ikiye katladı. Haziran ayında George Floyd'un öldürülmesiyle ilgili protestoları bastırmak için aktif görevdeki askerleri Amerikan sokaklarına göndermeye yönelik 1807 tarihli İsyan Yasası'na başvurma arzusuyla birlikte riskten korunma, üst düzey ordu ve Savunma Bakanlığı liderleri arasında ısrarcı olan derin endişelere yol açtı.
Genelkurmay Başkanları Başkanı General Mark A. Milley, geçen ay Temsilciler Meclisi üyelerinin sorularını yanıtlarken, "Apolitik bir ABD ordusu ilkesine derinden inanıyorum. Seçim sonuçlarında bazı açılardan bir anlaşmazlık olması durumunda, yasalara göre herhangi bir anlaşmazlığı ABD ordusu değil, ABD mahkemeleri ve ABD Kongresi çözmekle yükümlüdür. Bu süreçte ABD silahlı kuvvetlerinin bir rol oynayacağını öngörmüyorum" şeklinde konuşmuştu.
Ancak bu, tartışmalı bir seçimin sivil kargaşaya yol açması durumunda, ordunun rolü hakkında yoğunlaşan tartışmayı durdurmadı.
11 Ağustos'ta, hem emekli ordu subayları hem de Irak savaş gazileri olan John Nagl ve Paul Yingling, bir savunma sitesinde General Milley'e açık mektup yayınladılar:
"Birkaç ay içinde, kanunsuz bir başkana meydan okumak veya anayasal yemininize ihanet etmek arasında seçim yapmanız gerekebilir. Donald Trump, anayasal süresi dolduğunda görevden ayrılmayı reddederse, ABD ordusu onu zorla görevden almalı ve siz de bu emri vermelisiniz."
Pentagon yetkilileri ani bir açıklamayla böyle bir sonuç çıkarmanın saçma olduğunu söylediler. Genelkurmay Başkanı'nın, Bay Trump'ı Beyaz Saray'dan çıkarmak için Donanma SEAL'leri veya Deniz Piyadeleri göndermeyeceğini söylediler. Savunma Bakanlığı yetkilileri ise, gerekirse böyle bir görevin ABD Polis Teşkilatı'na veya Gizli Servis'e düşeceğini söyledi. Yetkililer, ordunun kanunen cumhurbaşkanına değil Anayasa'ya yemin ettiğini ve bu yeminin, göreve başlama günü öğleden sonra 12: 01'de yemin eden ordu komutanı olduğu anlamına geldiğini söyledi.
Ancak isim belirtmemek şartıyla Pentagon'daki üst düzey liderler, “Seçim Gününden Göreve Başlama Gününe kadar” başkan kalacak olan Trump'ın İsyan Yasası'nı uygulamaya çağırması durumunda ne yapacaklarını kendi aralarında konuştuklarını kabul ettiler. Trump, Polis vahşeti ve sistemik ırkçılığa karşı protestolar sırasında defalarca yapmakla tehdit ettiği gibi askerleri de sokaklara dökmüştü. Hem General Milley hem de Savunma Bakanı Mark T. Esper bu harekete karşı çıktı ve Bay Trump sonunda geri adım attı.
Endişeler temelsiz değil. İki asırlık yasa olan İsyan Yasası, bir başkanın eyalet valilerinin itirazı durumunda karışıklıkları bastırmak için aktif görevde askeri birlikler göndermesine izin veriyor. Silahlı kuvvetlerden “benim ordum” ve “generallerim” diye söz eden Bay Trump'ın çağrısı, onları muhalefet karşısında destek sunabilecek Bikers gibi diğer destekçilerle Trump'ın yanında bir araya getirdi.
Savunma Bakanlığı yetkilileri, Bay Trump'ın seçimlerle ilgili herhangi bir sivil kargaşayı teraziye koymak için yetki kullanma olasılığını özel olarak tartıştı. Birkaç Pentagon yetkilisi, böyle bir hareketin sonucunun General Milley'den başlayarak, Bay Trump'ın birçok kıdemli generali arasında istifaya yol açabileceğini söyledi.
Yetkililer, Hava Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı General Charles Q. Brown'un da bu emirleri yerine getirmesine pek ihtimal vermediğini söyledi. Bay Floyd'un polis nezaretinde öldürülmesinden sonraki günlerde General Brown, Amerika'da siyahilerin yaşadığı deneyim, silahlı kuvvetlerdeki eşitsiz muamele ve ülkeyi sarsılan protestolar hakkında son derece kişisel terimlerle konuştuğu etkili bir video yayınladı.
General Brown, "Ülkemdeki protestoları düşünüyorum, tatlı özgürlük diyarı, Bağımsızlık bildirgemizde ifade edilen eşitlik ve yetişkin hayatımı desteklemek ve savunmak için yemin ettiğim Anayasa. Irksal sorunların tarihini ve her zaman özgürlük ve eşitlikten söz etmeyen kendi deneyimlerimi düşünüyorum” dedi.
Başkan Barack Obama'nın savunma bakanı yardımcısı Derek Chollet, “Esas korku Portland'ın Broadway dışında olması ve Broadway'de bir şeyler olacağıdır. Buradaki fikir, dışarıda çok fazla çıtır çıtır yanma korkusu taşıyor ve Trump bunun daha yanıcı hale gelmesini önlemek için hiçbir şey yapmıyor. ''
Savunma Bakanlığı yetkilileri, Pentagon'daki politika planlayıcıları arasında, herhangi bir sivil kargaşayı bastırmak için Amerikan sokaklarına aktif görevli birlikler göndermek için herhangi bir hazırlık yapılmadığını söyledi.
İnsan Hakları Araştırma ve Eğitim Enstitüsü başkanı ve beyaz ırkçı hareketler konusunda uzman olan Devin Burghart, "Yapmaları gereken planlama, bu rolü nasıl engelleyeceğidir" değerlendirmesinde bulundu.
Pentagon çalışanları da aynı fikirde. Obama yönetiminde savunma bakanının baş konuşmacısı olarak görev yapan John Gans, "Milley'in kendi yolunu düşünmeye çalıştığını biliyorum, ancak yapabileceğinden şüphelerim var. Sorun şu ki, ordu bir şey yapmak istemediğinde bunun hakkında düşünmeyi sevmiyor."
Kaynak: Time türk - New York Times